Μπορεί να μην είναι από τις αγαπημένες ταινίες των κριτικών.
Μπορεί στο box office να μην πήγε καλά, βγάζοντας σχεδόν 5,5 εκατομμύρια παγκοσμίως, έναντι του 20 εκατομμυρίων budget της.
Το Equilibrium του 2002 είναι ωστόσο μια ταινία που δε θα ευχαριστούσε μόνο τους φίλους της δράσης αλλά θέτει και προβληματισμούς στον θεατή γι’ αυτό που αντικρίζει στην οθόνη του.
Ας πούμε όμως δυο λόγια το πώς έχει η ιστορία.
Σε ένα διατοπικό προσεχές μέλλον, ή κατά τον σκηνοθέτη/σεναριογράφο Kurt Wimmer σε μια εναλλακτική πραγματικότητα, η ανθρωπότητα προσπαθεί να ανακάμψει από έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στη φανταστική πόλη Libria, ένα ανώτατο συμβούλιο έχει καταλήξει στο ...
...ότι η ρίζα του κακού βρίσκεται στα ανθρώπινα συναισθήματα, γι’αυτό έχει δημιουργήσει ένα ‘φάρμακο’, το Prozium, το οποίο με καθημερινή χρήση καταστέλλει πλήρως τα αισθήματα και έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη απάθεια και την υποταγή.
Κάθε προσωπικό αντικείμενο, έργο τέχνης, κατοικίδιο ή οτιδήποτε που μπορεί να διεγείρει τα συναισθήματα, είναι προς άμεση καταστροφή και ο ιδιοκτήτης του εκτελείται με συνοπτικές διαδικασίες.
Το καθεστώς διοικείται από τον ‘Πατέρα’ (Sean Pertwee, 4.3.2.1), μια μορφή που δεν εμφανίζεται ποτέ ο ίδιος, αλλά είναι απανταχού παρόν μέσα οθόνες σε όλη την πόλη και κάνει προπαγάνδα.
Άμεσος προϊστάμενος των δυνάμεων ασφαλείας είναι ο αντιπρόεδρος DuPont (Angus Macfadyen).
Κεντρικός χαρακτήρας της ιστορίας είναι ο John Preston (Christian Bale, The Fighter), ένας υψηλής βαθμίδας ‘κληρικός’ του συστήματος και αξιωματικός επιβολής του νόμου περί συναισθημάτων, ο οποίος κατά λάθος χάνει την ημερήσια δόση του στο Prozium, με αποτέλεσμα όχι μόνο να προσπαθεί να μην αποκαλυφθεί αλλά και να αρχίσει να νιώθει.
Μέσα από τις τύψεις για τον πρότερο του βίο, θα γίνει ένας μυστικός υπέρμαχος της αντίστασης, ώστε να ρίξει εκ των έσω το απολυταρχικό αυτό καθεστώς.
Όποιος ή όποια άρχισε να ψήνεται για την ταινία, ας πηδήξει (…) το παρακάτω κομμάτι κι ας σπεύσει στο πλησιέστερο video club.
Ο Preston αφού έχει δήθεν συλλάβει την αντίσταση, πηγαίνει επίσημα να συναντηθεί με την κεφαλή του καθεστώτος, τον Πατέρα, με απώτερο σκοπό να τον σκοτώσει.
Ο Πατέρας αποκαλύπτει ότι ήξερε για τη δράση του Preston και επίτηδες τον άφησε να δράσει ώστε να του παραδώσει την αντίσταση.
Επίσης αποκαλύπτεται ότι ο πραγματικός Πατέρας έχει πεθάνει χρόνια και η εικόνα του είναι προϊόν ψηφιακής επεξεργασίας.
Ο πραγματικός επικεφαλής είναι ο DuPont, του οποίου ο χώρος είναι στολισμένος με περίτεχνες κολώνες, κίονες, κουρτίνες και έργα τέχνης και ο ίδιος δεν παίρνει Prozium.
Αφού ο Preston θα εξολοθρεύσει όλη τη φρουρά, θα κόψει το πρόσωπο του φιλόδοξου δήθεν συνεργάτη του, Andrew Brandt (Taye Diggs, Dylan Dog: Dead of Night), και θα σκοτώσει τον υποκριτή DuPont.
Τέλος, αφού καταστρέψει το μέρος όπου φτιάχνεται η προπαγανδιστική εικόνα του Πατέρα και τη σβήσει από τις οθόνες της πόλης, θα σταθεί από ψηλά και θα δει την πόλη να εκρήγνυται ανά σημεία, το λαό να εξεγείρεται ενάντια στην απολυταρχία και θα χαμογελάσει.
Πέρα από τις σκηνές δράσης και το choreography που είναι εκπληκτικά, η ερμηνεία του Bale είναι πάρα πολύ καλή.
Το πρόσωπο του τα λέει όλα, τη στιγμή που είναι στον παλμογράφο και βιώνει ένα ‘χείμαρρο’ συναισθημάτων να τον κατακλύζει, ταυτόχρονα με την απάθεια και την ψυχρότητα που δείχνει όταν ξεπαστρεύει τους φρουρούς με τις ντουζίνες.
Αλλά δε θα σταθούμε μόνο σε αυτό.
Θα σταθούμε και στα συναισθήματα που γεννιούνται σε εμάς, καθώς βλέπουμε την τυραννία και την υποκρισία της εξουσίας, την ίδια στιγμή που επιβάλλει μια κατάσταση απάθειας, που στερεί το άλφα και το ωμέγα της ανθρώπινης ύπαρξης, την ελεύθερη βούληση, η ίδια από την πλευρά της δεν πειθαρχεί στους δικούς της νόμους.
Μάλιστα ο ίδιος ο Wimmer είπε ότι επίτηδες έκανε τα κτίρια τόσο μεγάλα και επιβλητικά, ώστε να δηλώνεται η πρόθεση της εξουσίας να μεταχειρίζεται τον εαυτό της ως ανώτερο και παντοδύναμο και το λαό ως πολύ κατώτερο και ανήμπορο.
Στο τέλος όμως η εξουσία φαίνεται αυτή που είναι πραγματικά αδύναμη, αφού, πριν ο Preston σκοτώσει τον DuPont και δεν υπάρχει ούτε ένας φρουρός να τον υπερασπιστεί, ο DuPont παρακαλεί για τη ζωή του κάνοντας έκληση στα αισθήματα του Preston.
Τα ίδια αυτά αισθήματα τα οποία ο ίδιος ποινικοποιούσε με θάνατο.
Επίσης όταν ο Preston κόβει το πρόσωπο του Brandt με το katana, είναι σαν να βγάζει το προσωπείο του κενού και εξουσιομανούς καθεστώτος και του εκφραστή του.
Ένα άλλο στη σκηνή αυτή είναι η ερώτηση του DuPont:
«I’m a life. I live, I breathe… I feel. Now that you know it, can you really take it? Is it really worth the price?» και ο Preston απαντά: «I pay it gladly.»
Η απάντηση είναι αυτή που του είχε δώσει ο πρώτος συνεργάτης του, Errol Partridge (Sean Bean, Percy Jackson & the Olympians: The Lightning Thief) ), όταν ο Preston τον συνέλαβε και τον εκτέλεσε εν ψυχρώ στην αρχή της ταινίας γιατί διάβαζε ποίηση.
Αυτό που εννοούσαν με αυτά τα λόγια είναι ότι καλύτερα να νιώθεις, να έχεις συναισθήματα, να αισθάνεσαι ότι είσαι ζωντανός, ανεξάρτητα από τις συνέπειες (ο θάνατος στη περίπτωση του ενός και οι τύψεις στην περίπτωση του άλλου), παρά να μη νιώθεις τίποτα, να είσαι άδειος, άψυχος και πειθήνιος.
Και φτάνουμε στην κάθαρση.
Εκρήξεις στην πόλη και λαοθάλασσες να κατακλύζουν τους δρόμους και τα κτίρια και να παρασέρνουν τους στρατιώτες του συστήματος.
Είναι μια εικόνα χάους και βίας.
Ωστόσο δεν είναι εικόνα αποδιοργάνωσης, τέλματος και καταστροφής.
Είναι επανάσταση.
Είναι η πτώση της απολυταρχίας.
Η κάμερα κλείνει με τον Preston να χαμογελά ανφάς.
Δεν χαίρεται με την καταστροφή αλλά διαβλέπει την νέα ελεύθερη εποχή που έρχεται και την ελπίδα για κάτι καλύτερο από την κατάσταση που επικρατούσε μέχρι τότε.
Με αυτόν τον τρόπο ο σκηνοθέτης είναι σαν να πετά το μπαλάκι στο θεατή και να του λέει
«Είσαι έτοιμος να κάνεις το ίδιο ή πρέπει να κάνεις το ίδιο, όταν χρειαστεί;», βάζοντας τον πρωταγωνιστή να κοιτά το θεατή κατάματα.
Όλες αυτές οι απόψεις, βέβαια, είναι του ταπεινού κειμενογράφου (καλά ‘ταπεινού’ που λέει ο λόγος!) και δεν προέρχονται από ιδεολογίες, μανιφέστα και πολιτική.
Είναι απλά ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι το συγκεκριμένο περιεχόμενο και τα συναισθήματα που δημιουργούνται, αν κάποτε γινόταν κάτι ανάλογο πλησίον μας (τι ‘αν’ δηλαδή, που προς τα κει βαδίζουμε.).
Μπορεί να μου πείτε «γιατί διάλεξες αυτή την ταινία, κι όχι μια άλλη πχ το ‘V For Vendetta’, που είναι και πιο γνωστή και δημοφιλής και είναι βασισμένη στα κόμικς;»
Παρόλο που οι δυο ταινίες μοιάζουν σε μεγάλο βαθμό, διάλεξα αυτή, αφενός για τον τρόπο που κλείνει, πέρα από την τελική κάθαρση και λύτρωση (όπως σχολίασα και στον my bro Τσώκο στο Arlington Road, δεν μπορώ τις ταινίες που δεν έχουν κάθαρση στο τέλος) και αφετέρου γιατί στο Vendetta, ο V ήτανε vigilante που δρούσε εξαρχής μόνος του και μέσα στην εκστρατεία του αυτή υπήρχε και προσωπική εκδίκηση γι’ αυτούς που του κατέστρεψαν τη ζωή.
Εν αντιθέσει, ο John Preston ήταν μέρος του συστήματος, μέρος του ίδιου του λάθους, ένας απλός άνθρωπος ,οικογενειάρχης, μέσα στους πολλούς της συγκεκριμένης κοινωνίας και δρούσε αμιγώς σε ανθρωπιστικό επίπεδο, ακόμα κι αν αυτό μπορεί να μην φαίνεται έκδηλα.
Αλλά όπως είπα, αυτά είναι υποκειμενικά και ο οποιοσδήποτε μπορεί να διαφωνήσει και καλά θα κάνει.
Θα κλείσω μόνο με τη φράση του Βενιαμίν Φραγκλίνου
«Όποιος θυσιάζει την ελευθερία του για την ασφάλεια του, χάνει και το ένα και το άλλο!»
Equilibrium ending by FilmBoy-gr
1.jpg)
