F Batman Retro - Μέρος 2ο: Το Όραμα του Tim Burton - FilmBoy Batman Retro - Μέρος 2ο: Το Όραμα του Tim Burton - FilmBoy
  • Latest News

    Batman Retro - Μέρος 2ο: Το Όραμα του Tim Burton

    Γράφει ο Kostas Tsokos.

    Τα δικαιώματα για τον πρώτο Μπάτμαν είχαν αγοραστεί από τη Warner από το 1979, την εποχή που στις κινηματογραφικές κόμικ μεταφορές μεσουρανούσε ο πρώτος Superman.

    Ο καιρός περνούσε και το σενάριο είχε δοθεί στον σεναριογράφο του Man of Steel, Tom Mankiewicz και υποψήφιοι για τη σκηνοθετική καρέκλα υπήρξαν πολλοί.

    Ακούστηκαν από Ivan Reitman, Joe Dante, Robert Zemeckis μέχρι Coen brothers και ...Spielberg ενώ για πρωταγωνιστικό ρόλο έπιαζαν τα ονόματα των Charlie Sheen, Mel Gibson, Pierce Brosnan ακόμα και του...Bill Murray.

    Τελικά η Warner εμπιστεύθηκε τον Tim Burton και τον σεναριογράφο Sam
    Hamm, οι οποίοι θέλησαν να επηρεαστούν απ'τα κόμικ των 1986-1989 και να
    επαναφέρουν τον Άνθρωπο-Νυχτερίδα σε μια εκδοχή που θα του άρμοζε
    καλύτερα.

    Με έναν δικό τους τρόπο και επιτελείο, που αρχικά αμφισβητήθηκε μανιωδώς.


    BATMAN (1989) 

    Οι τίτλοι αρχής ξεκίνησαν...πέφτουν τα πρώτα credits...

    Στροβιλιζόμαστε γύρω και μέσα στο logo του ήρωα, με τις μυτερές άκρες, το μαύρο χρώμα και το κίτρινο περίβλημα.

    Ταυτόχρονα εφορμά...κλιμακώνεται...καρφώνεται στο νου, το παιχνιδιάρικα σκοτεινό theme του Danny Elfman.

    Λίγο αργότερα, σε μια σκοτεινή και απόμερη γωνιά...

    "Who are you;"
    .........
    "I'm Batman".

    Και εγένετο κινηματογραφικό Bat-σκοτάδι.

    Λένε πως εκείνη την εποχή, όπου κι αν γυρνούσες να κοιτάξεις, έβλεπες το σήμα της ταινίας να σε τιζάρει.

    Με μπάτζετ στα $48μμύρια έκανε άνοιγμα άνω των $43.

    Τελικές ειπράξεις στην Αμερική τα $251 και παγκόσμιες $411, ξεπερνώντας και τα $300 του πρώτου Superman όντας και η πρώτη που μόλις σε δέκα μέρες ξεπέρασε παγκοσμίως τα $100.

    Το 1990 κέρδισε και τα δύο Όσκαρ, Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Σκηνικών για τα οποία ήταν υποψήφια, κατατροπώνοντας μεγαθήρια όπως "The Abyss","Οι Περιπέτειες Του Βαρόνου Μινχάουζεν" και "Glory".

    Μιλάμε για μια τεράστια ειπρακτική αλλά και κριτική επιτυχία για τα δεδομένα της εποχής και χωρίς τότε να αποτελούν μόδα, οι κόμικ μεταφορές.

    Αρχικά όμως, ο Tim Burton, ο Michael Keaton και το επιτελείο τους αμφισβητήθηκαν έντονα.
    Και τελικά κατέληξε μια τεράστια επιρροή για τον κινηματογράφο και τις κόμικ μεταφορές, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.

    Καταλαβαίνεις από την αρχή για ποιο λόγο.

    Eπιστροφή σε 40's ατμόσφαιρα, υπό ένα μοντέρνο dark/γκόθικ πρίσμα και απ'το ξεκίνημα της ταινίας, βυθιζόσουν στην ατμόσφαιρα της.

    Ένας μοναδικός συνδυασμός παλαιμοδίτικης γκάνγκστερ ταινίας και φιλμ νουάρ, με το χτίσιμο μιας νέας γκοθίζουσας ...Γκόθαμ επηρεασμένης από γερμανικό εξπρεσσιονισμό και ταινίες όπως το Metropolis και το Dr Caligari's Cabinet.

    Σαν να βλέπεις μία πιο twisted, καρτούν εκδοχή της Νέας Υόρκης, με extreme σχεδιασμό κτιρίων.

    Η μουσική του Danny Elfman που μάς χάρισε ένα ασύγκριτα αξιομνημόνευτο
    μουσικό θέμα όσο και γενικότερα επιδραστικό μουσικό score.

    Το πιο στυλιζαρισμένο και κόμικ Batmobile, με την πυραυλική πρόσοψη.

    Η Kim Basinger!

    Και φυσικά ο καλύτερος Μπάτμαν μέχρι στιγμής.

    Ένας Michael Keaton που ως Bruce Wayne, ίσως και να ξένιζε αρχικά.
    Φαινόταν όσο απρόσιτος και ευχάριστος χρειαζόταν, χωρίς να υπερτονίζεται τίποτα.

    Όμως εκεί που η δουλειά του φάνηκε πραγματικά, ήταν ως Μπάτμαν.

    Η μαύρη δερμάτινη στολή, αν και βαριά ανέκαθεν ταίριαζε καλύτερα στον Keaton και εξακολουθεί να είναι ο πιο πιστευτός απ'όλους.

    Ειδικά κάθε φορά που μιλούσε, πόζερε ή κοίταζε με απλανές, σκοτεινό
    βλέμμα, γυρίζοντας την πλάτη στη Vicky Vale.

    Και να φανταστείτε πως πριν την κυκλοφορία της ταινίας τους έλεγαν "που πάτε ρε με τον κωμικό, με τον...Σκαθαροζούμη;", στέλνοντας τουλάχιστον 50,000 γράμματα διαμαρτυρίας στη Warner.

    Ναι...κι όμως...
    Το φρενιτιώδες troll-άρισμα των fanboys δεν εφευρέθηκε την εποχή του Nolan.

    Η κάθε δεκαετία και εκδοχή ενός franchise, είχε και θα έχει τα δικά της αρρωστάκια.

    O Jack Nicholson αναμφίβολα έκλεψε την παράσταση όπως επίσης και μια
    παχυλή αμοιβή για να βρεθεί πρώτος στη μαρκίζα με τα ονόματα του κύριου
    καστ.

    Αν κάτι σε χαλάει είναι πως ακριβώς γι'αυτό το λόγο ήταν περισσότερο επικεντρωμένο στον Joker.
    Κάτι σαν παραλλαγμένο origin εκείνου, με λίγο Μπάτμαν στο μπλέντερ.

    Γενικά, η ερμηνεία του και ο τρόπος που τον προσέγγισαν αυτός και ο Burton, πλησίαζε περισσότερο στο καρτουνίστικο.
    Αλλά αυτός ο Joker όσο και να γελούσε συνεχώς, ακριβώς εκεί θα σου τράβαγε και την πιστολιά.

    Ένας γελωτοποιός μεν, αλλά επικίνδυνος ακριβώς εκεί που δεν το περίμενες.

    ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ

    Μια ατάκα:
    "Have you ever danced with the Devil in the Moonlight;"

    Μια σκηνή:
    Ο Μπάτμαν, έχοντας ξεφορτωθεί τα αέρια γέλιου του Joker που απλώνονταν στην Γκόθαμ, στροβιλίζεται και ανηφορίζει μέχρι το φεγγάρι λίγο πριν αντιμετωπίσει την νέμεση του.

    Πετώντας με το Bat-wing, φτάνει μέχρι την πρόσοψη του και 'πατώντας' ακριβώς πάνω του, σχηματίζεται το σήμα του Μπάτμαν.
    Απλά...badass.

    ΘΑ ΠΡΟΤΙΜΟΥΣΑΜΕ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ

    Την εγκληματική αλλαγή στην προέλευση θανάτου των γονέων Wayne και τις σκηνές που ο Joker χορεύει...Prince και καταστρέφει πίνακες.

    Και επίσης.
    Δεν αφήνει έτσι εύκολα ένας σκοτεινός μασκοφόρος εκδικητής, να μπει στο μυστικό του κρυσφήγετο μια γυναίκα.

    ΠΩΣ ΤΟ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ

    Το εκτιμάς ακόμη για την εικαστική του επιρροή και τη μουσική του, αν και πλέον φαντάζει λίγο βαρετό.
    "It hasn't aged well" που λένε και στα χωριά μας.

    Υπάρχουν στιγμές που δίνουν έμφαση στην διττή προσωπικότητα του Wayne και τη σχέση του με τη Vicky Vale.
    "Δεν είμαι κανονικός, γιατί κι ο κόσμος δεν είναι κανονικός" και την απορία για το αν ο ίδιος ο Μπάτμαν είναι ο ψυχωτικός της υπόθεσης.

    Αλλά κάτι του λείπει.
    Μια τυπικά καλή ιστορία, που κυλάει ομαλά, την θαυμάζεις οπτικά αλλά...μέχρι εκεί.

    Όμως από εδώ πήρε τις βάσεις ο δημιουργός Bruce Timm και παρακολουθήσαμε την καλύτερη εκδοχή του Μπάτμαν ever.
    Μια εκδοχή που συνδυάζε ιδανικά τα σκοτεινά και καρτουνίστικα στοιχεία, βραβευθείσα και με Emmy.

    Λέγε με και Batman: The Animated Series (1992-1995).

    Υ.Γ.: Αρχικά ήταν να συμπεριληφθεί στο καστ και ο Robin.
    Στα extras του dvd υπάρχουν storyboard της εν λόγω κομμένης σκηνής.




    BATMAN RETURNS (1992)

    Batman:
    "Το γκι μπορεί να είναι θανάσιμο αν το φας."

    Catwoman:
    "Ναι αλλά ένα φιλί μπορεί να είναι ακόμα πιο θανάσιμο...αν το εννοείς σοβαρά."

    Τρία χρόνια μετά και τελικά το Γκόθαμ, δεν είχε ησυχάσει απ΄την εγκληματικότητα.
    Αλλά τι την έφτιαξαν την σηματάρα/προβολέα, στο τέλος της προηγούμενης ταινίας;

    Για να βαράει μύγες;
    Όχι...για να καλεί νυχτερίδες!

    Ο Μπάτμαν επέστρεψε λοιπόν και μετά την επιτυχία του πρώτου, γινόταν απ'την αρχή ξεκάθαρη η πρόθεση τους για το sequel....
    ..."Αφήστε τον Μπάρτον να οργιάσει!"

    Όπερ και εγένετο η καθαρά Μπαρτονική εκδοχή στον Μπάτμαν μύθο.

    Μια εκδοχή ανέλπιστα μελαγχολική, καταθλιπτική και αρρωστημένα sexy, που αν και τότε δίχασε κοινό και κριτικούς, μετέπειτα θεωρήθηκε από αρκετό κόσμο, όχι μόνο καλύτερο του πρώτου αλλά και ένα απ΄τα καλύτερα κόμικ sequel όλων των εποχών.

    Γιατί δίχασε τότε;
    Ο κόσμος έχει συνυφασμένους τους τιμωρούς του εγκλήματος και τα κόμικ ως κάτι αφελές, clean-cut και επίπεδο, χωρίς ψυχολογικές προεκτάσεις και διακυμάνσεις.

    Πάει λοιπόν ο κάθε αστοιχείωτος...John Smith
    (σ.σ. τυχαία επιλογή ονόματος) με την οικογένεια του, για μια family-friendly εμπειρία και αντ'αυτού βλέπει:

    Μια αριστοκρατική οικογένεια με πλούσιο περίβλημα και φτωχό ψυχικό περιεχόμενο, να πετάει το τερατογεννημένο παιδί τους που μοιάζει με πιγκουίνο, στον υπόνομο.

    Ένα παιδί που θα μεγαλώσει στον ανθρωπόμορφου Πιγκουίνο, με κατοικία του τους υπονόμους και μαναδική ουσιαστική συντροφιά τους...πιγκουίνους

    Το οποίο όταν μεγαλώσει, θα βγει αργότερα από εκεί, θα βάλει υποψηφιότητα και για δήμαρχος.

    Μια μοναχική, χαζεμένη και συντηρητική γραμματέας να παθαίνει νευρικό
    κλονισμό και να μετατρέπεται σε κλέφτρα και την απόλυτη s&m, femme fatale
    φαντασίωση, μεταξύ άλλων βάζοντας στο στόμα της ζωντανά πουλιά. (σ.σ.: και ευτυχώς που οι δημιουργοί έμειναν μόνο στα ιπτάμενα...)

    Έναν ψυχωτικό, νευρωτικό ορφανό εκατομμυριούχο με εμφανέστατη "fucked up" προσωπικότητα, να ντύνεται ιπτάμενο τρωκτικό κυνηγώντας εγκληματίες, στις βραδινές του εξορμήσεις.

    Εμάς όμως μάς κέρδισαν.
    Μάς κέρδισαν πολλά.

    Το βαρύ κατάμαυρο χειμωνιάτικο σκηνικό, με τις παγωμένες εκτάσεις, υπονόμους και ζωολογικούς κήπους και την ολόλευκη άποψη του χιονιού, ερχόμενη συνεχώς σε αντίθεση.
    (σ.σ.: Ο σχεδιαστής σκηνικών της πρώτης ταινίας Anton Furst δυστυχώς
    αυτοκτόνησε το 1991 αλλά ο Burton είχε σκοπό να ξεφορτωθεί έτσι κι
    αλλιώς τα γκόθικ/νουάρ σκηνικά της προηγούμενης, προσλαμβάνοντας εδώ τον
    Bo Welch.

    Το όχι απλώς επιδραστικό αλλά αριστουργηματικό αυτή τη φορά score του Elfman, ακόμα πιο τραγικό σε ατμόσφαιρα, σαν να παρακολουθείς την dark/gothic μιούζικαλ παράσταση ενός διεστραμμένου τσίρκου.

    Η ψυχωτική και αρρωστημένα sexy Catwoman, η τραγική φιγούρα του Πιγκουίνου, η πετυχημένα ύπουλη και προσγειωμένα υποχθόνια ερμηνεία του Christopher Walken ως επιχειρηματίας Max Shreck (σ.σ. να και η αναφορά στο Νοσφεράτου)

    Περισσότερη δράση, συμμορίες με κλόουν και σκελετοκρανιοφόρους, πιγκουίνοι με πυραυλάκια, μια γιγάντια πάπια/καρτ και γενικά, πιο καρτουνίστικα σκοτεινό, πιο συναισθηματικό, στην τελική πιο...Μπάρτον.

    Ακόμα και αν το παράκανε, θυμίζοντας ταινία του σκηνοθέτη με το χαρακτήρα του Μπάτμαν ως γκεστ.

    Ναι το σενάριο ήταν λίγο χαοτικό και οι χαρακτήρες των Penguin, Catwoman ήταν Μπαρτονικά...twisted, με την Selina Kyle ειδικά να έχει ελεεινή ιστορία προέλευσης σε σχέση με τα κόμικ.

    Και με μια πρώτη ματιά...πουθενά ο Μπάτμαν.

    Όμως η εικόνα του αντικατοπτρίζονταν τελικά στους αντιπάλους του.
    Αγγίζοντας έτσι, περισσότερο κι απ΄την πρώτη ταινία, την ουσία του τι είναι μέσα του ο Μπάτμαν...σύμφωνα πάντα με τον Μπάρτον.

    Είναι απλά ένας νευρωτικός, διχασμένος πολέμιος του εγκλήματος, μια τραγική φιγούρα που δεν μπορεί να ξεφύγει απ΄τους δαίμονες του ή απλά ένα...φρικιό, που προσπαθεί να βρει το άλλο του μισό σε μια κενή και επίπεδη κοινωνία;

    Ή μήπως και τα δύο;

    Δαίμονες που κατατρέχουν και του υπόλοιπους χαρακτήρες.

    Η Selina Kyle ως Catwoman είναι η διεστραμμένη αντανάκλαση του καταπιεσμένου εαυτού της και μιας φιλήσυχης, βαρετής ζωής ενώ ο Oswald Coblepot/Penguin προσπαθεί να βρει την ταυτότητα του σε μια κοινωνία που τον απέρριψε.

    Αρχικά θα προσπαθήσει να βρει τους γονείς του και θα βρει προσωρινή λύτρωση, συγχωρώντας τους, έστω και πάνω απ΄τον τάφο τους.

    Αργότερα θα προσπαθήσει να τιμωρήσει την ίδια του την πόλη που τον απέρριψε ως ανόμοιο άρα και απροσάρμοστο, στερώντας την οικογενειακή ευτυχία των παιδιών τους.

    Ανάμεσα σε όλα αυτά, το πραγματικό πρόσωπο της Γκόθαμ, ο Max Schrek είναι ο ορισμός της διεφθαρμένης αυτής κοινωνίας που πίσω απ'τον 'κυριλέ' και δήθεν φιλάνθρωπο, κρύβεται ένας αδίστακτος επιχειρηματίας που δεν θα διστάσει να σκοτώσει, να χαλιναγωγήσει και να παίξει σαν μαριονέτες για δικό του σκοπό, όποιον βρεθεί στο δρόμο του.

    ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΤΙΓΜΗ 

    Πέρα απ'όσες αναφέρθηκαν ήδη, η σεκάνς του χορού.
    "Face to Face" των Siouxsie and The Banshees για μουσική υπόκρουση, πρόσωπο με πρόσωπο και οι Selina Kyle, Bruce Wayne.

    Ερωτισμός και συγκρατημένη αμηχανία, που απογειώνεται στα βλέμματα και των δυο τους, όταν ανταλλάσουν τα ίδια λόγια που είπαν και τα alter ego τους.

    Δύο ψυχολογικά μπερδεμένα freaks, που διαπιστώνουν ότι μοιάζουν και αλληλοσυμπηρώνονται.
    Και αναρωτιούνται..."Τώρα τι κάνουμε;"

    Πραγματικά, η ουσία και ο συναισθηματικός πυρήνας της ταινίας σε μία σκηνή, δύο βλέμματα, δύο αντιδράσεις.

    Και το δάγκωμα ενός Πιγκουίνου στην μύτης της γλιτσαρίας των κομματόσκυλων, δήθεν 'image makers'.

    ΘΑ ΠΡΟΤΙΜΟΥΣΑΜΕ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ

    Ορισμένες φορές σε εκνεύριζε η φωνή και ερμηνείατου Danny DeVito και τον εν μέρει παραγκωνισμό του Μπάτμαν.

    Και φυσικά το γεγονός ότι και στις δύο ταινίες του Μπάρτον, ο ηθοποιός (Pat Hingle) και χαρακτήρας του Επιθεωρητή Gordon είναι απλά ανύπαρκτος και ανούσιος.

    Ίσως και του Alfred, αν και εδώ κάνεις μια μικρή εξαίρεση για χάρη του εξαίρετου καρατερίστα και παλιάς καραβάνας, Michael Gough.

    ΠΩΣ ΤΟ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ

    Όλα τα παραπάνω, φαίνεται έκατσαν βαριά το στομάχι και τις ψυχές των πιτσιρικάδων, που ήθελαν να ξεχυθούν στις αίθουσες καλοκαιριάτικα για ανάλαφρο blockbuster.

    Εν μέρει όχι κι άδικα.
    Όταν το πετύχαινες μικρός στην τηλεόραση, απέπνεε πάντα κάτι πιο καταθλιπτικό, τρομακτικό και απαισιόδοξο και είναι άξιον απορίας πως μια ταινία με καθαρά χειμωνιάτικη ατμόσφαιρα, προβλήθηκε καλοκαίρι.

    Παραμένει η καλύτερη πριν το Dark Knight και η πιο κόμικ/καλλιτεχνική εκδοχή του Νυχτερίδα, στο μεγάλο πανί.
    Ένα κομψοτέχνημα απ'όπου και αν το πιάσεις, που δεν ήταν σκοτεινό με τον τρόπο του κόμικ, αλλά δεν το εξευτέλιζε κιόλας.

    Θα ήταν άλλωστε βαρετό, να έβλεπε κανείς παρμένες τις ιστορίες, αυτούσια απ'τα κόμικ.

    Η ουσία είναι αν θα μπορούσε να ταίριαξει η οπτική της εκδοχής του Μπάρτον στην ιδιοσυγκρασία του ήρωα.

    Και εδώ δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει, όσο και αν η ταινία κουράζει κάποια στιγμή με την τόση σκοτεινή μελαγχολία και παραμυθένια τραγικότητα της.

    Hint:
    Για δεύτερη φορά δεν συμπεριλήφθηκε ο Ρόμπιν.
    Καλύτερα αν μάθετε πως υποψήφιος, ήταν ο...Marlon Wayans!

    Όσο να ναι, την είχαν μια μανία σε αυτό το franchise να 'σκοτώνουν' χαρακτήρες κάνοντας τους μαύρους (σ.σ.: λέγε με και Harvey Dent/Billy Dee Williams).



    Κάπως έτσι είχε η προϊστορία των προηγούμενων ταινιών, των πρώτων δύο σοβαρών κινηματογραφικών παραγωγών, στη μυθολογία του Caped Crusader.

    Η καθεμία από αυτές αποτέλεσε επιρροή για την εποχή που βγήκε, είτε καλή είτε κακή.

    Ακόμα και όσοι πρωτοείδαμε Μπάτμαν στα σινεμά, με τις 'ταινίες' του Scumacher, πόσες και πόσες φορές δεν πρόλαβαν να μάς στοιχειώσουν οι εκδοχές του Μπάρτον στην μικρή μας οθόνη;

    Aναμφίβολα, τα πρώτα δύο φιλμ, μάς κάρφωσαν αρκετές φορές μπροστά στους τηλεοπτικούς μας δέκτες.

    Αν και μπορεί να υπερβάλλω λίγο, παίζει οι δύο ταινίες του Μπάρτον να είναι
    απ΄τις πιο πολυπαιγμένες στην ιδιωτική τηλεόραση, μετά την..."Alice in the
    Navy".

    Την είσπραξη την έβγαλαν, όταν με μπάτζετ $80μμύρια, απέφερε στην Αμερική $162 και παγκοσμίως $266.

    Επειδή όμως για τα στούντιο μιλάνε πάντα οι αριθμοί, η επιτυχία του δεν ήταν καν ισάξια του 1ου φιλμ.

    Έτσι μην έχοντας ιδέα από κόμικ αισθητική και θεωρώντας πως κάθε ταινία πρέπει να γυρίζεται με νοοτροπία ανάλαφρου blockbuster, αλλάζει πλεύση.

    Που ήσουν Μπάρτον να χαρείς τους διαδόχους σου;

    Που να ήξερε ο Μπάτμαν τι τον περίμενε.
    Που να ήξερε πως θα τον καταντούσαν...butt-man, κοινώς του...ξέρετε!
    • ΜΗ ΞΕΧΑΣΕΙΣ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΕΙΣ
    • Facebook Comments
    Item Reviewed: Batman Retro - Μέρος 2ο: Το Όραμα του Tim Burton Rating: 5 Reviewed By: Konstantinos
    Scroll to Top