Γράφει ο Γιώργος Καραμάνος.
Όπως με το El Greco πριν από πέντε χρόνια, έτσι και φέτος ο Γιάννης Σμαραγδής αποφασίζει να επανέλθει με έναν άλλο ήρωα της Ελληνικής ιστορίας.
Ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο που όμως έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απελευθέρωση της Ελλάδας και στην μετεπαναστατική της περίοδο.
Τον Ιωάννη Βαρβάκη.
Και ενώ ως ταινία το «Ο Θεός Αγαπάει Το Χαβιάρι» αποφεύγει πολλές από τις γνωστές κακοτοπιές του σύγχρονου Ελληνικού κινηματογράφου, δυστυχώς απογοητεύει για άλλους λόγους.
Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή όμως, ας μιλήσουμε λίγο για τον Ιωάννη Βαρβάκη, μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που ξεχώρισε από νεαρή κιόλας ηλικία, ως ένας από τους σημαντικότερους πειρατές του Ιονίου...
Η αναζήτηση του για απόλυτη ελευθερία σε συνδυασμό με την "κλίση" του προς της θάλασσα ήταν τα δυο κυριότερα χαρακτηριστικά του.
Χωρίς να το καταλάβει, η φήμη του και οι συγκυρίες τον φέρνουν στην Ρωσία, και μάλιστα μπροστά στην Μεγάλη Αικατερίνη.
Εκεί είναι που ξεκινά ουσιαστικά και το σπουδαιότερο ταξίδι της ζωής του.
Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο Βαρβάκης γίνεται ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους της Ρωσίας.
Η διορατικότητα του, του επιτρέπει να πάρει ρίσκα, ένα εκ των οποίων είναι και η αποκλειστική παραγωγή και πώληση Χαβιάρι.
Όσο η περιουσία του Βαρβάκη μεγαλώνει, τόσο αυτός χάνεται μέσα στην πολυτάραχη προσωπική του ζωή.
Σε καμιά περίπτωση δεν ξεχνά την πατρίδα του και όταν το κάλεσμα του χρόνου έρχεται, ο Βαρβάκης υποστηρίζει με κάθε μέσο την Ελληνική επανάσταση.
Η ελευθερία του έθνους γίνεται για αυτόν ένα προσωπικό στοίχημα.
Η αλήθεια είναι πως μια τόσο ενδιαφέρουσα ζωή αυτόματα υπόσχεται και ένα πολύ ενδιαφέρον σενάριο.
Και εδώ είναι που συμβαίνει και το οξύμωρο με την ταινία του Σμαραγδή.
Ένα απόλυτα γραμμικό σενάριο που κάποιες φορές μοιάζει σχεδόν παιδικό, μας εξιστορεί τα γεγονότα παραλείποντας όμως τα πιο σημαντικά.
Μέσα στην ταινία δεν μαθαίνουμε ουσιαστικά ποτέ, πως ο Βαρβάκης βοήθησε την επανάσταση (ή έστω την μετεπαναστατική Ελλάδα).
Αντίθετα, παρακολουθούμε έναν άντρα με μια έντονη εμμονή προς την ελευθερία που όμως περισσότερο καταναλώνεται στις εμπορικές συναλλαγές παρά στην αναζήτηση της.
Και αυτό είναι μόνο ένα μικρό παράδειγμα του προβληματικού σεναρίου.
Όσο μάλιστα αυτό εξελίσσεται, μοιάζει σαν να παρουσιάζει διαφορετικές σκηνές της ζωής του Βαρβάκη χωρίς κάποια ιδιαίτερη σύνδεση ή ρυθμό.
Ακόμα και ο ίδιος ο Σμαραγδής αποτελεί σημείο συζήτησης όσον αφορά την ταινία.
Από την μια αναμφίβολα είναι αξιέπαινο το ότι ασχολείται με μεγαλεπήβολα project και πως έχει καταφέρει να κάνει ένα όνομα που του επιτρέπει να ασχολείται με ακριβές συμπαραγωγές, από την άλλη όμως δεν πρέπει να τρέφουμε και αυταπάτες ως προς την σκηνοθεσία του.
Μιλάμε για μια μετριότατη και ανέμπνευστη σκηνοθεσία που δεν θα θυμάται κανείς αφού βγει από την αίθουσα.
Χωρίς κανένα ιδιαίτερο "χρώμα" ή "ταυτότητα", η οπτική του Σμαραγδή είναι απλά αδιάφορη.
Κατά συνέπεια και οι ηθοποιοί περιορίζονται έντονα μέσα στα στενά περιθώρια που αφήνουν το δυσλειτουργικό σενάριο και η μέτρια σκηνοθεσία.
Όσο ταλαντούχος και εάν είναι ένας ηθοποιός, σίγουρα δεν θα αποδώσει το μέγιστο των δυνατοτήτων του κάτω από τέτοιες συνθήκες.
Οι ερμηνείες τους χωρίς αμφιβολία προσφέρουν στην συνολική ποιότητα του έργου, χωρίς όμως να συγκλονίζουν.
Στα μεγαλύτερα ατού της ταινίας πρέπει να συμπεριληφθεί και ο Sebastian Koch (Unknown) που είναι εξαιρετικός ως Βαρβάκης.
Μοναδικός και ξεκάθαρος πρωταγωνιστής της ταινίας, πολλές φορές σώζει την κατάσταση με τις ερμηνευτικές του ικανότητες.
Εδώ όμως πρέπει να πως πως από την άλλη μεριά, μεγάλη απογοήτευση αποτελεί ο Λαζόπουλος στον ρόλο του ...από μηχανής Θεού.
Δυστυχώς ο Σμαραγδής δεν καταφέρνει να υλοποιήσει ούτε σε αυτή την ταινία αυτό το ποιητικό και γεμάτο νόημα σινεμά που έχει ονειρευτεί.
Μολονότι μιλάμε για μια πολύ πλούσια παραγωγή για τα Ελληνικά δεδομένα, τίποτα δεν είναι πραγματικά προσεγμένο.
Κατά την προσωπική μου γνώμη, καλά κάνει και καταπιάνεται με τέτοιες ταινίες καθώς με αυτόν τον τρόπο αποτινάζει αυτό το δήθεν κουλτουριάρικο, low budget, Ελληνικό σινεμά από τις πλάτες των θεατών.
Όμως αυτό σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί δικαιολογία για το μετριότατο αποτέλεσμα του «Ο Θεός Αγαπάει Το Χαβιάρι».
Στις αίθουσες από 11 Οκτωβρίου.
1.jpg)
