Γράφει ο Κωνσταντίνος Παναγιώτου.
Το...σήριαλ της Eluana Englaro, που απασχόλησε ολόκληρη την Ιταλία το 2008, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του τότε πρωθυπουργού, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, αποτελεί τον κεντρικό άξονα του Ιταλικού Dormant Beauty.
Ο ιδιοφυής Marco Bellochio μάλιστα (σενάριο/σκηνοθεσία), αν και δεν εμφάνισε ουδέποτε την Eluana στο προσκήνιο, κατάφερε να «χτίσει» ολόκληρη την πλοκή γύρω της.
Για να μπορέσουμε να συζητήσουμε σε μία πιο σταθερή βάση όμως, το καλύτερο θα ήταν να αναφέρουμε κατ’ αρχάς την ιστορία της προαναφερθείσας κυρίας.
Η Ιταλίδα από το Λέκο, έχασε τις αισθήσεις της στις 18 ιανουαρίου του 1992 ύστερα από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα...
Μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου του 2009, διατηρούνταν στη ζωή με μηχανική υποστήριξη χωρίς να έχει καμία επαφή με το περιβάλλον.
Μιλάμε για 17 ολόκληρα χρόνια σε κώμα!
Ο πατέρας της, Beppino Englaro από τη στιγμή που η κόρη του άρχισε να τρέφεται με τεχνικά μέσα, ζήτησε από τους γιατρούς να αποσυνδέσουν το μηχάνημα που της παρείχε τροφή προκειμένου να πεθάνει «φυσικά» όπως έλεγε και ο ίδιος.
Αυτό ήταν.
Από εκείνη τη στιγμή ξέσπασε μία άνευ προηγούμενου διαμάχη στη γειτονική χώρα, ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολέμιους της ευθανασίας.
Το όλο θέμα πήρε τεράστιες διαστάσεις καθώς διεξήχθησαν δίκες επί δικών προκειμένου να παρθεί μία απόφαση.
Ακόμα και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι αναγκάστηκε να πάρει θέση για το θέμα ενώ έφτασε να συγκρουστεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εξαιτίας μίας διαφωνίας τους πάνω στο ζήτημα.
Εν τέλη, η Eluana έφυγε από τη ζωή στις 9 Φεβρουαρίου του 2009 καθώς ο πατέρας της, δικαιώθηκε από τα δικαστήρια και αποσύνδεσε το μηχάνημα τροφοδοσίας.
Η δήλωση του θανάτου της πραγματοποιήθηκε δημόσια από το Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Το Dormant Beauty αναφέρεται σε τέσσερις διαφορετικές ιστορίες, οι οποίες «κυκλώνουν» το κεντρικό αλλά αθέατο πρόσωπο του έργου, την Eluana.
Παρακολουθούμε μία Γαλλίδα, πρώην σταρ του κινηματογράφου, την Divina Marte (Isabelle Huppert), η οποία θυσιάζει καθημερινά ένα κομμάτι του εαυτού της, ελπίζοντας πως αυτή η προσωπική της προσπάθεια θα δώσει ζωή στην κλινικά νεκρή κόρη της.
Μιλάμε για τέτοια τεράστια διαστρέβλωση της ζωής και του χαρακτήρα της Isabelle, ώστε φτάνει σε σημείο να αδιαφορεί για τους πάντες (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού της ) προκειμένου να πείσει το πιο μυστικιστικό κομμάτι της ψυχής της πως η κόρη της θα ξυπνήσει από τον «ύπνο» της.
Η σύνδεση της συγκεριμένης ιστορίας με το θέμα Eluana Englaro είναι σαφής:
Αναφερόμαστε σε δύο παρόμοιες ιστορίες, ενώ αν λάβουμε υπ’οψιν μας πως ο γιος της επιθυμεί να αποσυνδέσει την αδερφή του προκειμένου να την αφήσει να «φύγει» ομαλά, γεγονός που φυσικά μας φέρνει στο μυαλό τον πατέρα της Eluana, καταλήγουμε τελικά πως μάλλον πρόκειται για μία σχεδόν ίδια υπόθεση.
Για ακόμη μία φορά παρατηρούμε την οξυδέρκεια του Bellochio, που μπορεί να μην εμφανίζει την Eluana αλλά μέσω της κόρης της Madre μας παρουσιάζει επακριβώς την κατάσταση της ίδιας αλλά και των συγγενικών της προσώπων.
Η δεύτερη ιστορία περιστρέφεται γύρω από ένα απαγορευμένο ερωτικό ειδύλλιο.
Βλέπετε η μεν Maria (Alba Rohwracker) είναι καθολική και επομένως κατά της ευθανασίας, ενώ ο Roberto (Michele Riondino) τάσσεται στο πλευρό όσων συμπλέουν με τον πατέρα της Eluana και επομένως επιθυμούν να της επιτρέψουν να πεθάνει.
Αν και κλασσικό και χιλιοειπωμένο, το συγκεκριμένο story ξεπερνάει τα γνωστά κλισέ και ανεβάζει σε άλλο επίπεδο το moto: 'η αγάπη δεν γνωρίζει σύνορα, πρόσωπα και καταστάσεις'.
Αν εκείνο το «σπαστικό» ανθρωπάκι με τα βέλη σε πετύχει, δεν έχεις καμία ελπίδα.
Κανένας ηθικός φραγμός δεν πρόκειται να σε σταματήσει αναφορικά με το στόχο σου, την ένωση με το άτομο που σου έκανε εκείνο το διαολεμένο «κλικ».
Και ενώ παρατηρούμε όλο αγωνία τους Roberto και Maria να ζουν το πάθος τους, βλέπουμε παράλληλα τον πατέρα της Maria, Uliano Beffardi (Toni Servillo), έναν πολιτικό της ιταλικής κυβέρνησης, να προσπαθεί να αποφασίσει τι θα ψήφισει αναφορικά με το ζήτημα της Eluana.
Ο Beffardi, όπως όλοι οι πρωταγωνιστές της ταινίας, ζει και αυτός το δικό του δράμα.
Έχει χάσει τη γυναίκα του εδώ και καιρό (και μάλιστα με τρόπο τραγικό και ειρωνικό για την εξέλιξη της ιστορίας μας), ενώ το μόνο ζωντανό μέλος της οικογένειας του, η κόρη του, τηρεί μία απόλυτα ψυχρή στάση απέναντι του.
Το δράμα του Beffardi μεγιστοποιείται όταν τελικά αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο διαγραφής από το κόμμα του αν τελικά ψηφίσει ενάντια σε αυτό.
Το...καρέ των ιστοριών μας «κλείνει» με την υπόθεση της Rossa (Maya Sansa), μία νεαρή ναρκομανής που ανεβαίνει το δικό της Γολγοθά.
Η απελπισία την οδηγεί σε ένα νοσοκομείο όπου αν και προβαίνει σε μία πραγματικά τραγική πράξη γίνεται μύστης των περίεργων δυνάμεων του σύμπαντος.
Πιο συγκεκριμένα, ο Dr. Pallido (Pier Giorgio Bellocchio) αποφασίζει, εκτός του αυτονόητου να την περιθάλψει, να την πάρει υπό την προστασία του.
Παρακινημένος από κίνητρα που δεν μας αποκαλύπτονται (αν και για να είμαστε ειλικρινείς πάλι στο θεό Έρωτα θα ρίξουμε το φταίξιμο) ο Pallido προσφέρει στη Rossa κάτι που δεν της πρόσφερε ποτέ κανείς.
Πίστη...
Όπως σε ένα γαϊτανάκι, παρατηρούμε το...χορό διαφορών ατόμων γύρω από ένα στύλο έτσι και στο Dormant Beauty ζούμε το δράμα πολλών ατόμων, ιδωμένο μέσα από την κεντρική ιστορία της Eluana.
Πραγματικά μαεστρική η σκηνοθεσία του Bellocchio.
Ο Ιταλός σκηνοθέτης επιχειρεί (και φέρνει εις πέρας) το απίθανο, ενώ αν και μπλέκει με ιστορίες αγάπης και άρα αρκετά κλισέ, καταφέρνει να αποφύγει τις περισσότερες λακούβες.
Βέβαια, μερίδιο στην επιτυχία της ταινίας έχουν και κάποιοι από τους πρωταγωνιστές.
Πιο συγκεκριμένα, μάγεψε με την «παγωμένη» στάση της αλλά και τον αριστοκρατικό της αέρα (ως πρώην σταρ της σκοτεινής αίθουσας), η Isabelle Huppert ενώ ενδιαφέρουσα ήταν η υποκριτική στάση της Maya Sansa, στο ρόλο της απεγνωσμένης ναρκομανή.
Η Sansa κατάφερε να μας μεταφέρει σε μεγάλο βαθμό το ψυχολογικό τραύμα και σοκ που κουβαλάει ένας τόσο ταλαιπωρημένος άνθρωπος, αλλά παράλληλα περιμέναμε ένα «κλικ» παραπάνω αναφορικά με τη στάση της απέναντι στο θάνατο.
Πραγματικά το κάνει να παραφαίνετε εύκολο και επιθυμητό...
Στον αντίποδα, δεν μας πρόσφερε κάτι τόσο βαθύ όσο περιμέναμε (και μπορούσε) ο Servillo, στο ρόλο του ταλαιπωρημένου πατέρα ενώ σχετικά αδιάφορος ήταν και ο Riondino.
Το μεγάλο μειονέκτημα του Dormant Beauty όμως δεν είναι κάποιες κακές ή μέτριες ερμηνείες.
Αυτό που πραγματικά «χαλάει τη μανέστρα» και παράλληλα χαράζει ακόμη μία γραμμή στα σύνορα ευρωπαϊκών και αμερικάνικων ταινιών, είναι η αργή ροή της ιστορίας.
Μπορεί ο Bellocchio, άπο άποψη σεναρίου και εικόνας να χειρίστηκε απίστευτα καλά την όλη κατάσταση, αλλά στο τομέα του ρυθμού πραγματικά παίρνει κάτω από τη βάση.
Δεν είναι ότι είμαι φαν των χολιγουντιανών παραγωγών με τα πολλά εφέ και την καταιγιστική δράση.
Τουναντίον.
Πιστεύω πολύ στις ευρωπαϊκές παραγωγές.
Απλά αυτή η φάση με την πιο αργή και από χελώνα δράση πραγματικά κουράζει το θεατή, πόσο μάλλον τον μη φανατικό σινεφίλ, ενώ τελικά η ίδια η ταινία καταλήγει αντι-εμπορική.
Πραγματικά κρίμα γιατί κατά τα άλλα το Dormant Beauty ήταν μία απίστευτα έξυπνη παραγωγή, η οποία «χτύπησε» στα σωστά συναισθηματικά σημεία, ποντάροντας στην ευαισθησία μας πάνω σε θέματα ζωής ή θανάτου αλλά και στο διαχρονικό ζήτημα του έρωτα.
Εν μέρει τα κατάφερε, γιατί όντως προβληματιστήκαμε σε μεγάλο βαθμό πάνω σε αυτά τα θέματα, αλλά από την άλλη δεν μπορούμε να αγνοήσουμε πως μας κούρασε σε υπερβολικό βαθμό, και όσον αφορά το μέγεθος της (2 περίπου ώρες) αλλά και τον αργό ρυθμό της.
Η Ωραία Κοιμωμένη - Dormant Beauty (Bella... από FilmBoy-gr