Γράφει ο Kostas Tsokos.
Όταν ακούς παραγωγή και σενάριο από Eli Roth, με τον Quentin Tarantino να 'παρουσιάζει' (κάτι σαν τα "Wes Craven presents" για να 'τσιμπάει' το κοινό) δεν μπορούσες παρά να περιμένεις ένα σύγχρονο cult φόρο τιμής στις ταινίες πολεμικών τεχνών με ορισμένες καλοδεχούμενες κόμικ υπερβολές, χιούμορ και λίγο splatter.
O ...Σιδηρογροθιάς είναι η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του RZA, με άλλα λόγια του κύριου εγκεφάλου πίσω από την κλασική επιδραστική hip hop κολεκτίβα των Wu-Tang Clan, η κουλτούρα των οποίων ήταν βαθύτατα επηρεασμένη σε στιχουργικό και εν μέρει στυλιστικό επίπεδο, από τις κλασικές ταινίες πολεμικών τεχνών.
Μια ιδέα που προϋπήρχε στο μυαλό του ίδιου από την εποχή του Kill Bill όπου είχε συνεργατεί με τον Tarantino για τις ανάγκες του soundtrack και παρακολουθούσε τα γυρίσματα, κρατώντας σημειώσεις...
Αρκούν όμως όλες αυτές οι συνεργασίες-επιρροές και μερικοί γνωστοί ηθοποιοί, για να δημιουργήσεις μια καλή ταινία, όταν είσαι γνώστης και λάτρης του είδους αλλά πρωτάρης ως σκηνοθέτης;
Όλα τα συστατικά ήταν εκεί, όμως αν πίστευατε πως τα παραπάνω συνετέλεσαν στο να δούμε ένα συναρπαστικό tribute, τότε προετοιμαστείτε με χάπια κατά της ...υπνηλίας.
Η ιστορία εκτυλισσόταν στην φεουδαρχική Κίνα του 19ου αιώνα, με - υποτίθεται - κύριο πρωταγωνιστή τον σιδηρουργό Blacksmith/Thaddeus (RZA, A Very Harold & Kumar 3D Christmas).
Έχοντας αποδράσει από την σκλαβιά των λευκών και αφού (όπως μαθαίνουμε αργότερα) πέρασε κάποια χρόνια εξασκώντας το "chi" του σε μοναστήρι βουδιστών, κατέφθασε στο μικρό χωριό Jungle, το οποίο βρισκόταν και βρίσκεται ακόμη, υπό την κυριαρχία διαφόρων φυλών-συμμοριών, για τους οποίους αναγκάζεται να φτιάχνει περίτεχνα και αιχμηρά όπλα.
Παράλληλα τα χρήματα που κερδίζει (ή μέρος αυτών) τα παραδίδει στην γυναίκα του Ladie Silk (Jamie Chung, Sucker Punch), η οποία εργάζεται στο μπουρδ...εχμ κέντρο 'ψυχαγώγησης' Pink Blossom της Madam Blossom (Lucy Liu, The Trouble with Bliss), προσπαθώντας να μην τον καταλάβουν.
Ταυτόχρονα βλέπουμε μια προδοσία μεταξύ των φυλών, με τον Silver Lion (Byron Mann) και τον Bronze Lion (Cung Le, Pandorum), να προδίδουν τον αρχηγό τους Golden Lion (Chen Kuan-Tai), προσπαθώντας να σφετεριστούν το χρυσάφι του δημάρχου του χωριού.
Όταν το μαθαίνει αυτό ο Zen-Yi/The X-Blade (Rick Yune), γιος του Golden Lion, θα παρατήσει την αρραβωνιάρα του και θα προσπαθήσει να εκδικηθεί.
Στο Jungle Village όμως έχει φτάσει και ο μυστηριώδης Jack Knife (Russell Crowe, Les Miserables), ένας Βρετανός στρατιώτης με περιφορά καουμπόη, εθισμό στο όπιο και τις γυναίκες και με πιστολομάχαιρο που θα ζήλευε κι ο καουμπόης ξάδερφος του Rambo (αν είχε).
Ο καθένας έχει τους σκοπούς του και όλοι θα αναμετρηθούν μεταξύ τους, όταν η φυλή των Lions αρχίζει και βράζει ξεκινώντας πόλεμo, έχοντας στο πλευρό τους και τον Brass Body (Dave Bautista, My Son, My Son, What Have Ye Done), έναν μισθοφόρο ικανό να μετατρέψει το σώμα του σε χρυσό μέταλλο, καθιστώντας τον άτρωτο.
Όμως, ο RZA δεν μασά και κάπου εκεί ανάμεσα στον σαματά, θα αποκτήσει σιδηρογροθιές (δεν λέω πως από ποιους και γιατί) και θα συνεργαστεί με τους Zen-Yi και Jack Knife, πριν οι Lions και ο Brass Body κάνουν το Jungle Village γης μαδιάμ...
...και φυσικά πριν καταστραφεί το χωριό από τις στρατιωτικές δυνάμεις του δημάρχου, οποίος με όλα αυτά τα είχε πάρει στο κρανίο και ήταν έτοιμος να βαρέσει κανονιές...κανονικότατα!
Όλο αυτό το τουρλουμπούκι ήταν το πως περίπου εξελίχτηκε η ταινία, όχι απαραίτητα με αυτήν την σειρά.
Αλλά είπα να κάνω έναν κόπο να αλλάξω την ροή της ταινίας, μπας και είναι πιο εύκολο να θυμηθούμε τι ακριβώς είχε παιχτεί και πως έδεναν όλα αυτά.
Αρχικά να πούμε πως ο RZA το αγαπάει το είδος, το κατέχει, το έχει 'λιώσει' όπως συνηθίζουμε να λέμε.
Τιγκαρισμένο στις αναφορές, φαινόταν σε όλη την ταινία πως πραγματοποίησε ένα όνειρο που είχε από μικρό παιδί.
Με τα μόλις 20μμύρια προϋπολογισμό, μάς μετέφερε μέσω άπειρων οπτικών αναφορών σε ένα σκηνικό που συνδύαζε χωριό στην φεουδαρχική εποχή, γεμάτο γκρίζα φωτογραφία αλλά και με μια δόση γαλλικού γκροτέσκου, με τα έντονα χρώματα του μπουρδέλου Pink Blossom.
Ασιατικές πολεμικές τέχνες με χαιτοφόρα κουρέματα, καουμπόικα πιστολίδια, διαφόρων τύπων αιχμηρά όπλα που πετάγονταν από κάθε πιθανό και απίθανο σημείο, αλλά και brutal δράση, λίγο splatter κοψίματα και ξεκοιλιάσματα από δω κι από κει, χιούμορ, ποζεριές και ατάκες, αισθησιακές παρουσίες, κλειδιά που μπαίνουν σε αγαλματένια αιδοία ξεκλειδώνοντας μπουντρούμια και cult Russel Crowe, ήταν από τα λίγα που θα θυμάσαι.
Οι ηθοποιοί που συμμετείχαν φαίνονταν να το διασκεδάζουν, με εκθαμβωτικές, δυναμικές και σέξι Lucy Liu και Jamie Chung, έναν Byron Mann σε μια απολαυστική μίμηση-παρωδία παρόμοιων κακών, ο ξεχασμένος Rick Yune (Fast and Furious, James Bond: Die Another Day) πειστικός και ο παλαιστής του κατς (κατ') Dave Bautista αρκετά απειλητικός, θηριώδης ως παρουσία και ...χρυσό παιδί (αλλά όχι μαλαματένιο).
Μεγαλύτερη έκπληξη ήταν ο Russell Crowe ως Jack Knife, ένας μέθυσος, γυναικάς ανωμαλιάρης με ψυχωτικά ξεσπάσματα και το όπλο που προαναφεράμε.
Δεν ξέρω πόσοι τον αντιπαθούν ή όχι και για ποιους λόγους, πάντως εδώ έμοιαζε να χαλαρώνει, να το ευχαριστιέται και να σπάει κι αυτός την πλάκα του, έχοντας κανά δυο ατάκες που ξεχώριζαν:
"You are business, this is pleasure" δηλώνοντας την προτίμηση του στα όπλα παρά στις πόρνες και μια ευθεία αναφορά στο Untouchables του Clint Eastwood (από το οποίο και είχε εμπνευστεί για τον χαρακτήρα του), με την ατάκα "taking a gun to a knife fight".
Όσο για αναφορές, οι ρετρό τίτλοι αρχής και τέλους ήταν παρμένοι απευθείας από τις ταινίες πολεμικών τεχνών των 70's, η σκηνή με τον Zen-Yi στους καθρέπτες έβγαζε μάτι (Enter The Dragon του Bruce Lee), ενώ εμφανίζονταν και αρκετοί βετεράνοι από τις martial arts ταινίες, ειδικά των Shaw Brothers, όπως οι Bryan Leung (Hyena chief), Telly Liu (Iron Lion), Xue Jing Yao (Copper Lion), Terence Yin (governor) και Gordon Liu (the Abbot).
Σε cameo και η κάποτε ιέρεια των blaxploitation movies, Pam Grier (η μάνα του...αφανοφόρου blacksmith στα flashback)
Όμως και αφήνοντας στην άκρη την ανούσια ανάλυση αναχρονισμών, ιστορικών ανακριβειών και άλλων υπερβολών, η ταινία δεν ήταν τόσο συναρπαστική και δεν είχε καμία σχέση με όσα περίμενες από τα trailer.
Οι λέξεις μοντάζ, συνοχή, ροή ...απλά δεν υπήρχαν και σε όλη την διάρκεια ένιωθες να περιφέρεσαι κοιμισμένα από τον έναν χαρακτήρα στον άλλον χωρίς να βγαίνει και ιδιαίτερο νόημα, με ασυνάρτητο ρυθμό που σε έκανε να βαριέσαι γρήγορα ...και ξέρετε πόσο κακό είναι αυτό όταν πρόκειται για ταινία δράσης και πολεμικών τεχνών.
Η φωνή του RZA ως αφηγητή, με την συγκρατημένη "street" προφορά, θύμιζε τα skits-samples από δίσκους των Wu-Tang ...ειδικά το εναρκτήριο "When you forge a weapon" θύμιζε intro από δίσκο των Wu και ήταν αρκετά...true.
Καλό θα ήταν όμως να παρέμενε αφηγητής, καθώς φαινόταν ανέμπνευστος με την κοιμισμένη ερμηνεία του.
Περισσότερη μετριοπάθεια, λιγότερα ρίσκα, καλύτερος πρωταγωνιστής την άλλη φορά.
Όσο για την δράση, ο υπεύθυνος για τα stunts Corey Yuen (και σκηνοθέτης των Dead or Alive, The Transporter) έχει παραδώσει πιο αξιομνημόνευτες σεκάνς, σε άλλες του ταινίες.
Η ταινία τελείωνε και δυσκολευόσουν να θυμηθείς ακόμα και την τελική μάχη ενώ οι μονομαχίες της τριάδας Blacksmith-Jack Knife-Zen Yi ήταν υπερβολικά σύντομες.
Αν κάτι αξίζει να θυμόμαστε είναι κάποια έξυπνα κόλπα από το δίδυμο των Gemini Brothers (οι οποίοι φύλαγαν το χρυσάφι του δημάρχου), οι οποίοι ενώνονταν με διάφορους περιέργους τρόπους, είτε με τα σώματα τους είτε με τα όπλα τους τα οποία σχημάτιζαν το γιν-γιανγκ ...ίσως και η σκηνή που ο Zen-Yi ξυλοφορτώνει σε ένα πανδοχείο βγάζοντας μαχαίρια από παντού ή ο έξυπνα χορογραφημένος τρόπος με τον οποίο πετάγονταν οι ιερόδουλες, όταν τις καλούσε στο τέλος η Madam Blossom.
Καλοδεχούμενα ίσως και τα λίγα ψηφιακά εφέ, με τον κομικ υπερβολής Brass Body, τις αιχμηρές μαντίλες των ιερόδουλων και το ζωγραφιστό αίμα που αιωρούνταν όταν ο Zen-Yi έσφαζε κόσμο.
Αναφορές για να θυμάσαι υπήρχαν,όμως οι σεκανς με το martial arts ξυλίκι ήταν αυτο που λέμε "too little...too far".
Τουλάχιστον το soundtrack που ακροβατούσε από την σκληροπυρηνική hip hop μέχρι την soul, ήταν μια ταιριαστή αναχρονιστική μείξη με ονόματα όπως The Black Keys, Kanye West, Wiz Khalifa, Wu-Tang Clan, Talib Kweli, Pusha T, Pharoahe Monch, Kool G Rap, Flatbush Zombies και Mable John (πραγματικά πρέπει να ακούσετε το "I Go Hard" απο Wiz Khalifa, Ghostface Killah & Boy Jones).
Δεν ξέρω αν ήμουν υπερβολικά αυστηρός με τις περιπέτειες τελευταία.
Σίγουρα η καθεμία εξυπηρετεί δικούς της σκοπούς και δεν μπορείς να περιμένεις έπος, σε κάθε θέαση.
Όταν όμως μια ταινία του είδους δεν καταφέρνει να σε γραπώσει και αντί να σκοτώνεις ευχάριστα την ώρα σου, νιώθεις να βαριέσαι και να αναπαύεσαι γλυκά γλυκά στην αγκαλιά του Μορφέα ...τότε κάπου έχει γίνει λάθος.
Με το αρχικό μοντάζ να φτάνει τις ...4(!) ώρες και τον RZA να τρώει απαγορευτικό για χώρισμα σε δύο μέρη, φαινόταν από χιλιόμετρα πως έπεσε γερό πετσόκομμα, με υπερβολικά πολλές παράπλευρες ιστορίες, καρατέκα σκηνές που έμοιαζαν τετριμμένες και ένα γοργό μοντάζ που αφαιρούσε από την γοητεία της αυτοαναφορικότητας τους (αν και έχουμε δει χειρότερα quick-cut editings).
Παρ'όλα αυτά, το "άντρας με τις σιδηρένιες γροθιές" βλέπεται.
Ο RZA γούσταρε ανέκαθεν αυτό το είδος και από τις στιχομυθίες των Wu Tang Clan, αποφάσισε πολύ απλά να το περάσει στον κινηματογράφο.
Το λάθος ήταν πως έβαλε τον εαυτό του πρωταγωνιστή και σεναριακά τα έκανε λίγο μπουρδέλο με την παρέλαση χαρακτήρων και τον Iron Fist να μοιάζει περισσότερο χαρακτήρας του σωρού, που μπήκε σφήνα.
Η πλάκα είναι πως λίγους μήνες πριν και έχοντας 'τσιμπήσει' πάλι από το παιχνίδι του προμοταρίσματος (shame on me), ευελπιστούσα σε ταινιάρα.
Δεν αρκεί όμως να χώνεις χίλιες μύριες αξιομνημόνευτες αναφορές.
Πρέπει να ξέρεις και να τις μετατρέψεις σε αξιομνημόνευτη ταινία για να δένει καλύτερα το γλυκό.
Εν ολίγοις, φιλότιμη η προσπάθεια του RZA ως φόρος τιμής στα είδη που ανέκαθεν αγαπούσε αλλά μετριότατο και βαρετό, ως περιπέτεια πολεμικών τεχνών και ίσως σε μερικά χρόνια να μιλάμε για μια cult ταινία, που είχε αρκετές δυνατότητες να μείνει κλασική.
Ποιος ξέρει ...ίσως να ξαναγράψουμε γι'αυτήν, στην στήλη "Ταινίες που Αδικήθηκαν" (...από τους δημιουργούς της).
Στην Αμερική, παίχτηκε 2 Νοεμβρίου 2012 για κανά δυο βδομάδες και από το μπάτζετ των $20 εκατομμυρίων απέφερε τα $15 ενώ κυκλοφόρησε και σε blu-ray με 17 λεπτά επιπλέον σκηνών ...το είδα και σε αυτήν την εκδοχή και μπορώ να πω, πως δεν είχε και μεγάλη διαφορά.
The Man With The Iron Fists trailer από FilmBoy-gr
1.jpg)
