Γράφει ο Κωνσταντίνος Παναγιώτου.
Ο διάσημος (κυρίως στη Γαλλία) συγγραφέας και σκηνοθέτης Olivier Assayas υπογράφει το «Μετά το Μάη», μία ταινία διαποτισμένη από επαναστατικά συναισθήματα και μάλιστα, όχι μιας οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας αλλά αυτής που τα βιώνει εντονότερα από κάθε άλλη, των νέων.
Τα γεγονότα του Μάη του ’68 είχαν ως εντονότερους πρωταγωνιστές του τους φοιτητές, οι οποίοι ήταν και αυτοί που έθεσαν σε λειτουργία μία σειρά εξελίξεων που έφτασε μέχρι την αναδιάρθρωση της γαλλικής κοινωνίας.
Και ενώ άπαντες αδημονούσαν για την προβολή τόσο σημαντικών μηνυμάτων, μιας και αφορούν αξίες που πλέον σχεδόν οριστικά έχουν εκλείψει – πράγμα στενάχωρο αν σκεφτεί κανείς πως η νεολαία ήταν αυτή που πάντα έσερνε το χορό της επανάστασης - τελικά έπεσαν στο λάκκο που ο διαβολικός Assayas και το επιτελείο του έσκαψε μετά μανίας...
Και αν πιστεύετε πως με τη λέξη «λάκκος» εννοώ κάποιο υπερβατικό προβληματισμό και το ξύσιμο πληγών που ποτέ δεν λένε να κλείσουν και ουσιαστικά αφορούν διαχρονικά το ανθρώπινο είδος (βλέπε καταδυνάστευση από την εξουσία και την αέναη προσπάθεια για αποτίναξη των ζυγών της), κάνετε λάθος!
Τεράστιο λάθος!
Ο λάκκος που προαναφέραμε δεν είναι ο λάκκος των λεόντων/προβληματισμών που εδώ πίστευα πως θα έμοιαζαν πιο πολύ με τη λερναία ύδρα – κόβεις ένα κεφάλι βγαίνουν δύο, όμοια λύνεις ένα κοινωνικό πρόβλημα άμεσα προκύπτει καινούργιο - αλλά ο αντίστοιχος του Μορφέα.
Ναι, σε σωστό δρόμο βαδίζουν οι υποψίες σας και σε επίσης σωστό μονοπάτι η σκέψη σας.
Κοιμήθηκα!
Πραγματικά, το πολέμησα, με όλες μου τις δυνάμεις, επιστράτευσα κάθε ικμάδα καλής θέλησης, κάθε χιλιοστό φιλότιμου αλλά τελικά παρέδωσα τα όπλα.
Η ροή της υπόθεσης θύμιζε πορεία κουτσής χελώνας ενώ το γεμάτο σκόρπιες ιδέες και σχεδόν ακατάληπτο σενάριο βύθισε σε γλυκό λήθαργο κάθε μόριο του κορμιού μου.
Για να είμαι δίκαιος, όλα αυτά μετά το πρώτο μισάωρο.
Μέχρι εκεί όλα έβαιναν καλώς.
Συνεπές σκιαγράφημα χαρακτήρων, με αυτούς των Gilles (Clemente Metayer) και Christine (Lola Creton) σαφώς να ξεχωρίζουν, ιδανική και παράλληλα δυναμική εισαγωγή με ισχυρές δόσεις (για το είδος της ταινίας) δράσης και ενδιαφέροντα αν και όχι ιδιαίτερα πρωτότυπα πλάνα τόσο εξωτερικού όσο και εσωτερικού χώρου.
Μέχρι εκεί, ο Assayas μας σύστησε την παρέα των νεαρών, της οποίας κεντρικά πρόσωπα ήταν οι προαναφερόμενοι, που διαποτισμένη γαρ από επαναστατικά και αναρχικά συναισθήματα δεν διστάζει μπροστά σε τίποτα προκειμένου να καταδείξει τη διαφορετικότητα της αλλά και την ανάγκη για αλλαγή.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το zoom in και out του Assayas, όσον αφορά τη δράση των νεαρών.
Αρχικά παρατηρούμε τις ενέργειες τους στο μικρόκοσμο του σχολείου (επαναστατικά συνθήματα στους τοίχους και βανδαλισμοί) και έπειτα το «άνοιγμα» τους στο γενικότερο κοινωνικό τους περίγυρο (τύπωση φυλλαδίων και εφημερίδων, συγκεντρώσεις κτλ).
Δυστυχώς κάπου εδώ σταματάνε και τα θετικά της όλης υπόθεσης.
Χτυπάω το κεφάλι μου στο τοίχο και χύνω ποτάμια δάκρυα από την απογοήτευση μου.
Ο Γαλλικός Μάης αφορά επεισόδια και γεγονότα πιο επίκαιρα από ποτέ.
Σίγουρα μπορούν να αποτελέσουν έμπνευση για τη σημερινή ανάπηρη κατάσταση που έχουμε περιέλθει.
Ίσως η δραστηριοποίηση της ηλικιακής και κοινωνικής τάξης, στην οποία ανήκω και εγώ φυσικά, είναι η μόνη λύση…
Ίσως είναι η σπίθα που έχει τη δυνατότητα να βάλει φωτιά σε όλο το υπόλοιπο καταπιεσμένο κοινωνικό σύνολο.
Ίσως. Ίσως. Ίσως…
Ίσως θα μπορούσε ο κύριος Assayas να ήταν πιο συγκεκριμένος με τα θέλω του.
Ψαγμένοι σκηνοθέτες σαν του λόγου του, σαφώς και είναι χρήσιμοι και απαραίτητοι στο κινηματογραφικό στερέωμα.
Οι ιδέες τους προφανώς και αφορούν ζητήματα που χρίζουν ανάλυσης και προβληματισμού - το ξαναλέω σήμερα περισσότερο από ποτέ.
Το θέμα είναι αν τα εν λόγω πρόσωπα επιθυμούν να καταστήσουν τις σκέψεις τους προσιτές σε μεγάλο ποσοστό του κοινού και επομένως του κοινωνικού συνόλου ή απευθύνονται απλά σε μία μικρή και κλειστή ελίτ που με ένα μονόκλ, μία τραγιάσκα και το κασκόλ στραβά ριγμένο πάνω από τον ώμο θα αναφωνεί γεμάτο θαυμασμό: “Oh mon dieu c’ est magnifique” ύστερα από το τέλος κάθε ακατάληπτης για εμάς τους υπόλοιπους παραγωγή.
Από τη στιγμή όμως που η υπερβολικά αργή ροή δεν επιτρέπει στα πράγματα και στις καταστάσεις - τις τόσο σοβαρές κατά τα άλλα - να εξελιχτούν, παρά μόνο ύστερα από διακόσιες χιλιάδες διαφορετικά, άσχετα και αδικαιολόγητα πλάνα, πάει περίπατο το όλο εγχείρημα.
Υποτίθεται πως ύστερα από την αρχική παρουσίαση των πρωταγωνιστών και της δράσης τους, ο θεατής θα γίνει μάρτυρας της εξέλιξης της επαναστατικής φύσης τους.
Θα συνεχίσουν να μάχονται το σύστημα ή τα αέναα κινούμενα σαγόνια της κοινωνίας θα τους καταβροχθίσουν και θα τους ενσωματώσουν σε αυτό;
Προσωπικά, όντως έγινα μύστης της εισαγωγής και της προοικονομίας των θεμάτων που θα επεξεργαζόταν η ταινία αλλά έπειτα έμεινα να μαντεύω ανάμεσα στα διαλλείματα του λήθαργου στον οποίο περιέπεσα, την εξέλιξη της υπόθεσης.
Το υπογράμμισα και πριν.
Αμάν πια με το δήθεν σινεμά για λίγους.
Από την άλλη, φυσικά και δεν θέλω μόνο Hollywood, μπαμ, μπουμ και λοιπά εφέ.
Είναι όμως αν μη τι άλλο τουλάχιστον εκνευριστικό κάθε ταινία που κουβαλάει κάποιο σοβαρότερο και σημαντικότερο μήνυμα και ανήκει στο κλειστό κλαμπ των ευρωπαϊκών παραγωγών, να μεγεθύνει υπερβολικά δύο ειδικά μέρη των αναπαραγωγικών σου οργάνων, σε σημείο που να μοιάζουν με συγκεκριμένο προϊόν φούρνου, μέχρι να σου πει αυτό που θέλει.
Το δυστύχημα δεν ήταν μόνο πως χάθηκε τελικά η ουσία του αφυπνιστικού (ήμαρτον τραγική ειρωνεία) πνεύματος της ταινίας.
Οι παράπλευρες απώλειες αφορούν και την πεταμένη στον Καιάδα, εξαιρετική ερμηνεία κάποιων πραγματικά άβγαλτων νέων ηθοποιών.
Πρέπει να σημειωθεί λοιπόν πως με εξαίρεση την Lola Creton, όλο το υπόλοιπο καστ που απαρτίζει την παρέα των νεαρών, αποτελείται από παιδιά που πραγματοποίησαν το κινηματογραφικό τους ντεμπούτο.
Το παράσημο τους είναι πως αν δεν ξεστραβωνόμουν να μάθω το συγκεκριμένο γεγονός μέσω μίας γαλλικής ιστοσελίδας, δεν θα το καταλάβαινα!
Αξιέπαινη μέχρι εκεί που δεν παίρνει η προσπάθεια τους, με το υποκριτικό ταλέντο κάποιων μάλιστα να ξεχωρίζει αισθητά και να καλλιεργεί ιδιαίτερες προσδοκίες για το μέλλον.
Η… έμπειρη της υπόθεσης, Lola Creton, ήταν επίσης εξαιρετική, όσο φυσικά της το επέτρεπε ο υπαίτιος του θαψίματος που ρίχνω εδώ και τόση ώρα (ναι, στον Assayas αναφέρομαι).
Το Apres Mai είναι σίγουρο πως μπορούσε και ήθελε να πει πολλά.
Το θέμα είναι πως ο ίδιος του ο σκηνοθέτης, αποφάσισε να το φιμώσει.
Ή μάλλον λάθος.
Αντίθετα, δεν το φίμωσε, το τάισε με γλιστρίδα και πραγματικά κούρασε μέχρι να φτάσει στο φινάλε (το οποίο παρ’ όλα τα προαναφερθέντα αρνητικά είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον) και να αποφασίσει να αφήσει το θεατή ελεύθερο να ξυπνήσει κατ’ αρχάς και έπειτα να προβεί στην αποκωδικοποίηση των όσων πέρασαν μπροστά από τα (κλειστά λογικά) μάτια του.
Κρίμα, γιατί όσες προσπάθειες κι αν γίνονται προκειμένου να ανυψωθεί - επιτέλους και δικαιωματικά - ο ευρωπαϊκός (και γαλλικός πιο συγκεκριμένα) κινηματογράφος, παραγωγές σαν τη συγκεκριμένη θα δίνουν τροφή για σχόλια στους πολέμιους του.
Η γαλλική παραγωγή, η οποία έχει προβληθεί στη Γαλλία από το Νοέμβριο του 2012, επισκέπτεται και τις ελληνικές αίθουσες στις 7 Μαρτίου.
1.jpg)
