Γράφει ο Κωνσταντίνος Παναγιώτου.
Ο Gus Van Sant υπογράφει ένα φιλμ οικολογικών ανησυχιών, το οποίο επιχειρεί να εμβαθύνει στα ασύδοτα μυαλά των παγκόσμιων κολοσσών (ενέργειας στην προκειμένη περίπτωση) που δεν διστάζουν μπροστά σε κανέναν ηθικό φραγμό προκειμένου να φέρουν εις πέρας τα σχέδια τους.
Για του λόγου το αληθές, παρακολουθούμε την προσπάθεια των Steve Butler (Matt Damon, We Bought A Zoo) και Sue Thomason (Frances McDormand, Moonrise Kingdom) να πείσουν τον πληθυσμό μίας μικρής επαρχιακής πόλης στην Πενσυλβανία πως η εταιρεία που αντιπροσωπεύουν, η Global, η οποία ειδικεύεται στην εξόρυξη φυσικού αερίου που βρίσκεται παγιδευμένο στα έγκατα της γης, αποτελεί την μοναδική λύση εν όψει του οικονομικού αδιεξόδου που τυλίγει σαν δαίμων σταλμένος κατευθείαν από τις πύλες της κολάσεως τις μοίρες των κατοίκων της.
Βλέπετε, ο Butler καυχιέται πως μπορεί πιο γρήγορα από τον καθένα να αποσπάσει τη θετική απάντηση των κατοίκων μίας περιοχής ...
... και τη συνεπακόλουθη υπογραφή τους, αναφορικά με την εκμετάλλευση των εκτάσεων τους από την Global.
Να σημειωθεί πως χωρίς αυτές τις υπογραφές δεν έχει…κοκό για την Global, δεν της εκχωρείται δηλαδή το δικαίωμα να επεκτείνει τις δραστηριότητες της στην εν λόγω περιοχή.
Το αρχικό του σχέδιο φαίνεται να βρίσκεται στο σωστό δρόμο, με την σχετικά άνετη εξαγορά των υπογραφών μέρος του πληθυσμού, ενώ απογειώνεται ύστερα από το επακόλουθο φλερτ με την καθηγήτρια Alice (Rosemarie DeWitt, The Odd Life of Timothy Green).
Αν και πολύπειρος όμως και συνεπικουρημένος ταυτόχρονα από τη φλεγματική Sue, πρόκειται τελικά να συναντήσει μεγαλύτερη αντίσταση από ότι περίμενε.
Για να ακριβολογώ, κατά τη διάρκεια της επικύρωσης κατά κάποιο τρόπο της συμφωνίας ανάμεσα στη Global και τους κατοίκους της πόλης, διαμέσου μίας δημόσιας ομιλίας, η κατάσταση ξεφεύγει ξαφνικά από τον έλεγχο των αντιπροσώπων της εταιρείας.
Με προεξέχοντα έναν καθηγητή φυσικής, τον Frank Yates (Hal Holbrook, Lincoln) οι φαινομενικά εύκολα εξαγοράσιμοι κάτοικοι αρχίζουν δειλά δειλά να εκφράζουν τις ανησυχίες τους αναφορικά με τις περιβαλλοντικές συνέπειες που ενδεχομένως να ακολουθούν το έργο της Global.
Όταν στην υπόθεση μπλέκεται και ένας ενθουσιώδης περιβαλλοντολόγος, ο Dustin Noble (John Krasinski, Big Miracle) η κατάσταση προφανώς και περιπλέκεται.
Το κλασσικό μοτίβο: Αδυσώπητος και αδίστακτος οικονομικός κολοσσός απέναντι στις φτωχές πλην τίμιες οικολογικές οργανώσεις (αν και εδώ μιλάμε για ένα μόλις άτομο) κάνει την εμφάνιση του.
Το κακό της υπόθεσης είναι πως την όλη ιστορία κάπου την έχουμε ξαναδεί.
Χιλιοειπωμένο story που είναι πάντα επίκαιρο μεν αλλά εκνευριστικά κοινότοπο δε.
Το καλό όμως είναι ότι αφ’ ενός παρατηρείται μία εξόχως ενδιαφέρουσα ανατροπή στο φινάλε ενώ ελέω της συνεχής προβολής του δίδυμο Steve και Sue από την έναρξη ήδη της προβολής προσθέτει αναπάντεχο βαθμό δυσκολίας αναφορικά με τη τελική απόφαση του θεατή για τη θέση που θα υιοθετήσει πάνω στο θέμα.
Η λογική και η ηθική φωνάζει και ορίζει συνάσπιση με την πλευρά του περιβαλλοντολόγου φυσικά αλλά η αντιπαθητική φύση του τελευταίου σε σπρώχνει άθελα σου προς την πλευρά του προαναφερθέντος διδύμου παρά τα δεδομένα ωμά οικονομικά συμφέροντα που αντιπροσωπεύουν.
Η έξυπνη ανατροπή που προανέφερα έρχεται και δένει το γλυκό, το οποίο γαρνίρεται με ένα μάλλον προβλέψιμο και αηδιαστικά γλυκανάλατο φινάλε.
Με το μεγαλύτερο της όπλο να είναι ουσιαστικά ο Matt Damon, άντε από το παραθυράκι και η McDormand, το Promised Land είχε όλη την καλή διάθεση να εντρυφήσει σε ευαίσθητα θέματα και να κυκλώσει την αδυσώπητη συλλογιστική πορεία εταιρειών όπως η Global.
Παράλληλα, να σημειωθεί πως υπήρξε μέριμνα για το χιουμοριστικό σκιτσάρισμα συγκεκριμένων τύπων πολιτών, ο δήμαρχος που δεν χάνει ευκαιρία να βγάλει κάποια μίζα από την όλη υπόθεση, ο χωριάτης που αγοράζει σπορ αμάξι αμέσως μετά την πιστοποίηση της συμφωνίας του με την Global, ασχέτως αν η τελευταία δεν έχει αποκτήσει ακόμα το δικαίωμα εξόρυξης του φυσικού αερίου, το κλασσικό πρότυπο της δασκάλας του χωριού (σε πόλη αναφερόμαστε εδώ φυσικά αλλά με κοινωνικές αναλογίες μικρού οικισμού), κ.ά.
Κοινωνιολογικά, το Promised Land τα πήγε σχεδόν έξοχα.
Αν και περίμενα ακόμα πιο ωμή την παρουσίαση της οικονομικής πραγματικότητας, η προβολή της πολιτικής των μεγαλοκαρχαριών όπως η Global αποδείχτηκε αρκετά ρεαλιστική (δυστυχώς).
Ο θεατής γίνεται μύστης κάποιων αξιοσημείωτων πληροφοριών αναφορικά με την ανάγκη για συλλογή υπογραφών και έτσι τη συνειδητή παραπληροφόρηση μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού κάποιας περιοχής εκ μέρους τέτοιων εταιριών, με τη συγκεκριμένη τεχνική να φέρνει στο μυαλό την εκμετάλλευση Αφρικανικών οικισμών και χωριών από πετρελαϊκούς κολοσσούς.
Αυτό που ξενίζει όμως είναι τελικά και αυτό που καρφώνεται στη μνήμη του θεατή και τον ακολουθεί συνεχώς κατά τη διάρκεια της αναδρομής στα δρώμενα ενός έργου.
Η χαλαρή ματιά και τα επίπεδα και χωρίς κανένα συναίσθημα, ώρες-ώρες πλάνα του Van Sant καταστρέφουν οποιοδήποτε συναίσθημα μπορεί να γεννηθεί μέσα από τα παραπάνω.
Από τη στιγμή που δεν καταπιάστηκε με χαλαρή κωμωδία της σειράς ή κακοφτιαγμένο θρίλερ αλλά τουναντίον σοβαρό οικολογικό δράμα, περίμενα ένα πιο κοντινό πλάνο από τον πολύπειρο και με εξαιρετικές κατά τα άλλα δουλειές στο ενεργητικό του, Αμερικάνο σκηνοθέτη, στις τακτικές των ενορχηστρωτών της παγκόσμιας οικονομικής σκηνής αλλά και στις αντιδράσεις της σκεπτόμενης μερίδας των κατοίκων.
Παράλληλα, δεν σχολιάστηκε όσο έπρεπε ή μπορούσε το οικονομικό αδιέξοδο που περιβάλλει τη συγκεκριμένη πόλη (η οποία εδώ σαφώς λειτουργεί ως μικρογραφία του παγκόσμιου οικονομικού και κοινωνικού χάρτη) και το οποίο της στερεί τελικά το δικαίωμα επιλογής.
Ο Damon έβαλε τα δυνατά του για να βουλώσει τις όποιες τρύπες άφησε ο Van Sant, ενσαρκώνοντας ένα φαινομενικά στυγνό επιχειρηματία που τελικά όμως φαίνεται τελικά να θυμάται τις ρίζες του, τις οποίες και είχε θάψει όσο πιο βαθιά γίνεται.
Αξιοσημείωτο το γεγονός πως ο συγκεκριμένος κύριος καταφέρνει ως άλλος χαμαιλέοντας να ενσωματωθεί τέλεια στο κλίμα της επαρχίας και έτσι να διώξει την αναλγησία που ίσως τον χαρακτήριζε σε ένα αστικό περιβάλλον.
Όμορφη μεταμόρφωση που – για να είμαστε δίκαιοι - πιστώνεται εξίσου στον Damon και τον Van Sant, με το τελευταίο να χρεώνεται τη γλαφυρή μεταφορά με τα φθαρμένα μποτάκια του Steve, τα οποία και συμβολίζουν την παλιά του πεζή καθημερινότητα ή όπως είπαμε παραπάνω, τις ρίζες του.
Άξια στάθηκε στο πλευρό του η McDormand που υπήρξε η μοναδική ίσως πηγή γνήσιου χιούμορ στη ταινία.
Εντύπωση προκάλεσε το λαμπερό καστ, που συμπεριλάμβανε εκτός των άλλων ονόματα όπως οι Titus Welliver (Argo), Tim Guinee (Water for Elephants) και Scoot McNairy (Argo).
Λαμπερό μόνο στα χαρτιά παρ’ όλα αυτά, μιας και τελικά κανείς από τους παραπάνω δεν ξεχώρισε.
Ευχάριστη έκπληξη, στον αντίποδα, προκάλεσε η εμφάνιση του Krasinski που ενσάρκωσε σχεδόν αψεγάδιαστα το τίμιο και ηθικό στοιχείο της κοινωνίας που προσπαθεί μόνο του να σώσει ότι σώζεται από την αχόρταγη σκιά των μεγάλων εταιρειών.
Ως το μεγαλύτερο του συν, πιστώνεται παρ’ όλα αυτά στην αντιπάθεια που σου βγάζει, μία αντιπάθεια όμως που βιάζεσαι να καταπνίξεις καθώς κατά τα άλλα αντιπροσωπεύει το υγιώς σκεπτόμενο μέρος της κοινωνίας.
Η επιφανειακή όμως, τελικά κάλυψη των γεγονότων στοιχίζει.
Το Promised Land δεν καταφέρνει ποτέ να πιάσει τα στάνταρ που το ίδιο έθεσε αναλωνόμενο τελικά στην προσωπική κόντρα Steve και Dustin, αφήνοντας εν τέλει στην απέξω τα σοβαρότερα – οικολογικά, κοινωνικά και οικονομικά - μηνύματα που μπορούσαν να εξαχθούν.
Η μέτρια έως αδιάφορη κινηματογράφηση αποτελειώνουν τις όποιες προσδοκίες μπορεί να γεννήσει το story καθιστώντας τη ταινία άξια αναφοράς μεν σχεδόν καθόλου εποικοδομητική ουσιαστικά μεν.
Στις αίθουσες από 28 Φεβρουαρίου.
Promised Land trailer από FilmBoy-gr
1.jpg)
