Γράφει ο Kostas Tsokos.
Με μόλις πέντε ταινίες σε 20 χρόνια, ο Αυστραλός, καλλιτεχνικών καταβολών σκηνοθέτης Baz Luhrmann, κινούσε πάντοτε την περιέργεια με κάθε επόμενη δουλειά του.
Εφτά χρόνια μετά το εξαίσιο ως αφήγηση, αναχρονιστικό χρωματιστό υπερθέαμα του Moulin Rouge, μας παρέδωσε το 2008 το στραπάτσο του Australia, για να περάσουν άλλα 5 χρόνια, μέχρι να δούμε τι δική του εκδοχή στο σπουδαιότερο πόνημα της αμερικανικής λογοτεχνίας.
Γνωρίζαμε ήδη από τα trailer και την κινηματογραφική προϊστορία του Baz Luhrmann, πως θα περιμέναμε μια ταινία εποχής με φανταχτερό, καλλιτεχνικά βιντεοκλιπίστικο περιτύλιγμα και έντονους μουσικούς αναχρονισμούς...
Τι το ξεχωριστό είχε να προσφέρει λοιπόν ο νέος Γκάτσμπυ, σε σχέση με τις προηγούμενες μεταφορές και την φιλμογραφία του σκηνοθέτη;
Βασισμένος στο πασίγνωστο βιβλίο του F.Scott Fitzgerald που εκδόθηκε το 1924 και θεωρείται το σπουδαιότερο αμερικάνικο μυθιστόρημα, ο Υπέροχος Γκάτσμπυ εκτυλίσσεται στο 1922, σε μια περίοδο λίγο πριν το οικονομικό κραχ, όπου κυριαρχούσε το λαθρεμπόριο, το χρηματιστήριο βρισκόταν στην ακμή του και επικρατούσαν ο νεοπλουτισμός, τα χαλαρά ήθη και τα ξέφρενα πάρτι με πομπώδη τζαζ μουσική.
Κάπου εκεί, ο φτωχός πλην εξελίξιμος...χρηματιστής-συγγραφέας Nick Carraway (Tobey Maguire, Brothers) εγκαταλείπει τις μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ για την Νέα Υόρκη, επιδιώκοντας το δικό του αμερικάνικο όνειρο και μετακομίσει σε ένα σπίτι απέναντι από το μαυσωλείο ενός μυστηριώδους πολυεκατομμυριούχου, του Jay Gatsby (Leonardo DiCaprio, Django Unchained).
Όλοι μιλάνε γι'αυτόν τον γοητευτικό και μυστηριώδη εκατομμυριούχο μέσω διαφόρων απίθανων ιστοριών προέλευσης, αλλά κάπου εκεί ανάμεσα στα ξέφρενα πάρτι ο Nick θα γνωρίσει καλύτερα τον γείτονα του και θα καταλάβει πως η κενή ζωή Gatsby οφείλεται στο πάθος ενός ανεκπλήρωτου έρωτα για την κομψή, εκθαμβωτική και πανέμορφη ...ξαδέρφη του, Daisy Buchanan (Carey Mulligan, Shame), η οποία είναι παντρεμένη με τον Tom Buchanan (Joel Edgerton, Zero Dark Thirty) που τυγχάνει φίλος του Nick (και με δικιά του ερωμένη παρακαλώ!).
Άλλα λόγια να ...πηδιόμαστε λοιπόν και κάπου ανάμεσα σε αυτό το τριμπούρδελο της εποχής, ο συγκρατημένος Nick θα αρχίσει να χάνεται στον πλούσιο και ελκυστικό κόσμο των κροίσων, του έρωτα και της πολυτελούς ψευδαίσθησης, καταγράφοντας όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τον κόσμο στον οποίο πλέον ζει.
Το βιβλίο του F. Scott Fitzerald, όπως και ολάκερο το έργο που άφησε πίσω του ο συγγραφέας, άργησε να αναγνωριστεί στην εποχή του και έπρεπε να φτάσουμε στην περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου για να αρχίσει να έχει πέραση...και αφού ο Fitzgerald είχε χαιρετήσει προ καιρού το μάταιο τούτο κόσμο.
Ζώντας και ο ίδιος φτωχικά χρόνια, το πόνημα του αποτελούσε ουσιαστικά μια εκδήλωση θαυμασμού όσο και σιχαμάρας για την κενότητα της πλουσιοπάροχης, φανταχτερής και εκτός ορίων ζωής.
Δεν είναι δύσκολο να παρατηρήσεις πως ο χαρακτήρας του Maguire και τα βιώματα του, είναι ουσιαστικά ο ίδιος ο συγγραφέας που στέκεται ως παρατηρητής της περιόδου, που όπως κάθε περίοδος κενότητας και επίπλαστης ευτυχίας, με απληστία, σπατάλες, την ακολουθεί πάντα η κατάντια της κρίσης και μαζί με αυτήν η αποκάλυψη του αληθινού προσωπείου που κουβαλάει ο άνθρωπος.
Δεν θα μπορούσε λοιπόν μια ακόμη εκδοχή αυτού του βιβλίου να είναι πιο επίκαιρη, αφού με αυτά που ζούμε στις μέρες μας, καταλαβαίνουμε πως οι άνθρωποι είτε σε περιόδους ευμάρειας είτε σε περιόδους κρίσης, επαναλαμβάνουν σαν τα ζόμπι την ίδια ζωή και κάνουν ακριβώς τα ίδια λάθη, που τους οδηγούν μαθηματικά στον ξεπεσμό της υλικής εξάρτησης, που πρώτα οδηγεί στην πνευματική και μετά ξανά στην υλική φτώχεια.
Που στέκει λοιπόν η ταινία του Luhrmann σε όλα αυτά;
Σε μια εναλλακτική, πιο στυλιζαρισμένη εκδοχή των νοημάτων αυτής της έντονης περιόδου, μια εκδοχή που την περιμέναμε ακριβώς έτσι, γυαλιστερή και επιφανειακή...αλλά και πάλι απογοήτευε.
Κυριλέ κοστούμια (σκούρα ή...ροζ), στρας, χορεύτριες, τρελοί πιανίστες και τραγουδιστές, πυροτεχνήματα, εντυπωσιακή φωτογραφία από τον Simon Duggan με πλάνα πλουσιοπάροχων σπιτιών μα και γκρίζων, βρώμικων, γεμάτων φτώχεια περιοχών, είναι μόνο μερικά από τα κομμάτια της ταινίας, στα οποία σε προκαλεί να βυθιστείς και να μεθύσεις μαζί της με το καλημέρα.
Μόλις περνάνε όλα αυτά, η ταινία αρχίζει να φλυαρεί και να κουράζει, εναλλασόμενη από τις στιγμές του ενός χαρακτήρα στον άλλον, με τα λούσα να υπερκαλύπτουν το συναισθηματικό δράμα των χαρακτήρων και ένα μοντάζ που σε έκανε να νιώθεις πως επρόκειτο περισσότερο για κολλάζ καλαίσθητων βιντεοκλίπ με άλλοτε δεκτές, άλλοτε υπερβολικά παράταιρες μουσικές επιλογές.
Μιλάμε για έναν άνθρωπο (Gatsby) που ήταν απελπισμένος και βυθισμένος στη ματαιότητα του να επαναλάβει και να ξαναζήσει το παρελθόν, αφότου πέρασαν πέντε χρόνια χωρίς τον έρωτα του και πηγαίνοντας ενδιάμεσα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, καταφέρνοντας μέσα σε τρία χρόνια να γίνει πάμπλουτος και αντικατοπτρίζοντας μέσω του εγώ του, τις φιλοδοξίες της εποχής και τι από αυτά σου χρειάζεται και σε κάνει πραγματικά ευτυχισμένο ή όχι.
O Leonardo Di Caprio ήταν ικανοποιητικός στο ρόλο του, αν και έχω βαρεθεί το μανιερίστικο αποσβολωμένο δραματικό βλέμμα που έχει υιοθετήσει σε όλες του τις ταινίες. (φωτεινή εξαίρεση, ο αλανιάρικος β' ρόλος στο Django Unchained του Tarantino)
Ο Toby Maguire δεν μου άρεσε και όχι...δεν ενοχλούσε το ότι ο χαρακτήρας του/αφηγητής της ιστορίας ξετύλιγε τα γεγονότα, έχοντας αφορμή τη γραφή ημερολογίου για τον...ψυχαναλυτή του.
Απλά... αυτή η ανάλαφρη φυσιογνωμία με τις χαριτωμένες μούτες μου θύμισε υπερβολικά την χαζο-nerd προσέγγιση στον Peter Parker/Spider-Man της τριλογίας του Sam Raimi.
Η Carey Mulligan, γοητευτική και εύθραστη, ταυτόχρονα μοιάζει φτιαγμένη για τέτοιους ρόλους...αλλά μην πείτε πως δεν το περιμένατε (προσωπικά περιμένω τι θα κάνει στο Inside Llewyn Davis των αδελφών Coen)
Αυτός που αξίζει να προσεχθεί περισσότερο είναι ο Joel Edgerton.
Δεν πάει πολύς καιρός που τον είδα στο Warrior στο οποίο συμπρωταγωνιστούσε με τον Tom Hardy, και εδώ έπαιζε την καρικατούρα του απατημένου "το κέρατο μου μέσα" συζύγου με συγκρατημένα πονηρό και κρυφά οργιώδη τρόπο ...που φυσικά τις είχε κάνει κι αυτός τις κουτσουκέλες του.
Στους υπόλοιπους μικρούς ρόλους η Isla Fisher (Bachelorette) ως Myrtle, ερωμένη του Tom Buchanan, η σχεδόν πρωτοεμφανιζόμενη Elizabeth Debicki (A Few Best Men) ως Jordan Baker, φίλη της Daisy και ερωτικό ενδιαφέρον του Nick και ο θρύλος του Ινδικού κινηματογράφου Amitabh Bachchan ως Meyer Wolfsheim, οι οποίοι απλά συμπλήρωναν το κάστινγκ, σιγοντάροντας τους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Όσο για το soundtrack είχαμε πάλι περίεργες επιλογές για ταινία παλιότερης εποχής, όπως το "No Church in the Wild" από Jay-Z και Kanye West, μία διασκευή στο "Love Is Blindness" των U2 από τον Jack White των White Stripes, το "Back to Black" της Amy Winehouse διασκευασμένο πετυχημένη από τον Andre 3000 των Outkast και την Beyoncé, το "Over The Love" από Florence and the Machine ενώ η ...μέλλουσα γυναίκα του Γιώργου Καραμάνου, Lana Del Rey συνόδευε ιδανικά τα ερωτικά αδιέξοδα, με την χαρακτηριστική της στοιχειωτικά μελαγχολική και λυπητερή ερμηνεία του "Young and Beautiful" (8 Ιουλίου, η Del Rey θα...ρέει και στα μέρη μας στο Terra Vibe και το Rockwave Festival της Αθήνας)
Βέβαια, το να βλέπεις σκηνές με μαυρούλες να χορεύουν πάνω σε αμάξια, ακούγοντας...Jay-Z (το "Izzo") φαντάζει τόσο πετυχημένο στον αναχρονισμό του όσο και το να ακούς Φλωρινιώτη σε δράμα, κλάμα και ρεκλάμα του Ξανθόπουλου.
Το ύφος, μπουρλέσκ ροκ όπερας που διέκρινε εν μέρει το Moulin Rouge, κόλλαγε ιδανικά με τις επιλογές Queen, Nirvana κλπ, αλλά εδώ μερικές επιλογές του Luhrmann ήταν άστοχες.
Ο υπέρλαμπρος αλλά όχι και τόσο υπέροχος Γκάτσμπυ είναι αυτό ακριβώς που περίμενες.
Φαντασμαγορικό, εκθαμβωτικό αλλά άνευρο, κουράζοντας από ένα σημείο και μετά με την φλυαρία του.
Η συζήτηση για τα Όσκαρ αναμφισβήτητη αλλά μόνο στο τεχνικό κομμάτι και όπως η δική μας Θεώνη Βαχλιώτη-Όλντριτς κέρδισε το Όσκαρ Κοστουμιών για τον Γκάτσμπυ με τον Robert Redford (1974), έτσι προβλέπεται κι εδώ για τα κοστούμια και ντεκόρ της συζύγου Luhrmann, Catherine Martin.
Κλασική περίπτωση βλάβης, για ένα ωραίο να το χαζεύεις περιτύλιγμα, που όμως σε ελάχιστες στιγμές καταφέρνει να σε κρατάει συναισθηματικά δεμένο με τα δρώμενα.
Ώρες ώρες ένιωθα πως έβλεπα το Gangster Squad χωρίς την "gangsta" υπόθεση και τις κομικίστικες υπερβολές, εξαιρουμένων των σκηνών με τα αμάξια της εποχής που εδώ έφερναν περισσότερο σε σεκάνς του Speed Racer.
Οι φαν του Cosmopolitan, του Maison & Decoration και του Κολωνακίου (βγήκε ο Harrods παγανιά κλπ) κάτι θα βρουν να τους τραβήξει, για τους υπόλοιπους δεν θα χάσετε και τίποτα, ούτε θα σας πουν ακούλτουρους ή ακαλαίσθητους, άμα δεν δείτε τον Γκάτσμπυ.
Υ.Γ.: Για το 3D ούτε λόγος φυσικά.
Πέρα από κανά δυο πλάνα με καπνούς και αιωρούμενα γράμματα, παντελώς αχρείαστο, σκοτεινιάζοντας-κλασικά-περισσότερο την εικόνα.
Υ.Γ.2: Και ολίγες πληροφορίες για τους trivia πιουρίστες:
Τα άτομα που χρησιμοποιήθηκαν στο συνεργείο έφτασαν τους 1160.
Ο αριθμός των κομπάρσων έφτασε τους 960 και φυσικά οι περισσότεροι από αυτούς (245) χρησιμοποιήθηκαν στη σκηνή του πάρτι.
Τα άτομα που χρειαζόντουσαν κάθε μέρα, ειδικά για τις σκηνές του μεγάλου πάρτι ήταν, 76 μακιγιέρ και κομμωτές και 84 άτομα που απασχολήθηκαν στα κοστούμια.
2219 το σύνολο των αντικειμένων αντρικού ρουχισμού που έφτιαξε η Brooks Bros. για τις ανάγκες των κομπάρσων και τα οποία μοιράστηκαν σε 260 παπιγιόν, 200 σμόκιν, 200 γιακάδες, 200 μανικετόκουμπα, 200 επίσημα πουκάμισα, 150 πουκάμισα ημέρας, 55 κοστούμια τριών κομματιών και 100 ψάθινα καπέλα.
Αγοράστηκαν 1400 μέτρα δαντέλας Solstiss ενώ τα διάφορα στυλ δαντέλας που εμφανίστηκαν άγγιζαν τα 210 (με άλλα λόγια...όλο αρσενικό και παλιά δαντέλα ήταν η ταινία).
Χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 1080 ζευγάρια ζαρτιέρες και καλσόν Fogal και φορέθηκαν 40 φορέματα Prada από τις ηθοποιούς.
Χρειάστηκαν 288.000 κρύσταλλα Swarovski και χρειάστηκαν 250 ώρες για να τοποθετηθούν τα κρύσταλλα στον πολυέλαιο.(πολύ...έλεος αυτός ο πολυέλαιος δηλαδή!)
Στις αίθουσες από 16 Μαίου.
The Great Gatsby trailer από FilmBoy-gr
1.jpg)
