Γράφει ο Κωνσταντίνος Παναγιώτου.
Όταν ο ... Νονός ταξίδεψε στο Ιράν και όταν το found footage κατάφερε να ενωθεί αρμονικά με τα συμβατικά στυλ κινηματογράφισης, έσκασε μύτη το «Μία Αξιοπρεπής Οικογένεια» του Massoud Bakhshi, ο οποίος μάλιστα πραγματοποιεί εδώ το κινηματογραφικό του ντεμπούτο.
Η ταινία του γεννημένου στη Τεχεράνη σκηνοθέτη (με αντικείμενο κυρίως τα ντοκιμαντέρ) διαπραγματεύεται τη ζωή ενός Ιρανού ακαδημαϊκού που επιστρέφει ύστερα από πολλά χρόνια στην πατρίδα και την οικογένεια του.
Το σκηνικό αρχίζει να εξυφαίνεται επί οθόνης με μία εκ των πιο ρεαλιστικών σκηνών απαγωγής που έχω παρακολουθήσει ποτέ, γυρισμένη σε found footage στυλ και επομένως γεμάτη ζωντάνια, πλαστικότητα και παραστατικότητα.
Για να είμαι δίκαιος παρ’ όλα αυτά, οφείλω να τονίσω πως έφερνε συχνά σε οδοιπορικό ή ντοκιμαντέρ, γεγονός όχι παράξενο μιας και ο Bakhshi με αυτό το είδος κινηματογράφισης έχει ανδρωθεί.
Δεν παύει παρ’ όλα αυτά να εκπλήσσει ευχάριστα η πρώτη σκηνή, με το τρισδιάστατο θαρρείς, σκηνικό να ξετυλίγει ένα απίστευτο κουβάρι γεγονότων που όσο ανεξήγητα κι αν μένουν στην αρχή τόσο - τρομακτικά - αναπόφευκτα μοιάζουν στην πορεία.
Ή αλλιώς, όταν η δεύτερη «κούρσα» αποδεικνύεται εφιάλτης ... (σουρεαλιστική περιγραφή που για να γίνει αντιληπτή, πρέπει να τύχει παρακολούθησης η σκηνή στην οποία αναφέρεται).
Πίσω στην κανονική ροή της ιστορίας, παρατηρούμε τον Arash (Babak Hamidian) να επιστρέφει στην πατρίδα ύστερα από πολλά χρόνια ξενιτιάς προκειμένου να διδάξει στην πόλη που ζει η μητέρα του, στο Σιράζ.
Ο Arash αποτελεί τέλεια επιλογή (σαν χαρακτήρας κυρίως και όχι τόσο ως ηθοποιός) προκειμένου να μεταλαμπαδεύσει στο θεατή το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σκηνικό του Ιράν.
Ένα αυταρχικό καθεστώς, συνοδεύομενο από αρκετά οικονομικά προβλήματα που καταλήγουν σε προβληματικές εν τέλει οικογένειες , οι οποίες εύκολα μπορούν να πάρουν το ...λάθος δρόμο.
Βαρύνουσας σημασίας πρόσωπο αποτελεί και ο Hamed (Mehrdad Sedighian), ο ανιψιός του Arash, ο οποίος αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν που βίωσε και βιώνει ο Arash.
+(2012+-+1390)+-+Massoud+Bakhshi.jpg)
Μιλώντας για τα σημεία 'παρελθόν' και 'μέλλον', οφείλω να κάνω νύξη στην εκπληκτική δομή του Massoud Bakhshi που καταφέρνει άψογα να εναρμονίσει τους δύο αυτούς άξονες του χρόνου.
Τα flash back συχνότατα και παράλληλα απαραίτητα, προκειμένου να καταστεί σαφές το κοινωνικό υπόβαθρο του Arash και της οικογένειας του, αλλά καθόλου κουραστικά ούτε δυσνόητα, πράγμα ολότελα αξιοπερίεργο και κολακευτικό καθώς μιλάμε για έναν ουσιαστικά άπειρο σκηνοθέτη που πετυχαίνει εκεί που άλλοι ομόλογοι του έχουν αποδειχθεί λίγοι.
Στη κεντρική υπόθεση, το κύριο γρανάζι που κινεί τους τροχούς της ταινίας είναι μία κληρονομιά, η οποία πέφτει στα χέρια του Arash.
Άμεσα ο πρωταγωνιστής γίνεται το κέντρο της προσοχής, όχι όμως με το τρόπο που θα ήθελε...
Παράλληλα, ο ίδιος συνεχίζει να προσέχει καθημερινά τις τεράστιες διαφορές Δύσης και Ανατολής σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητας, ακόμα και μέσα στα του οίκου.
Αν και έχω πολλάκις «βυθιστεί» στη βασανισμένη και καταπιεσμένη ζωή των γυναικών σε αυτές τις χώρες, δεν σταματά να με συνταράζει οποιαδήποτε αναφορά στην εφιαλτική καθημερινότητα τους.
Βέβαια, τα πράγματα εδώ δεν είναι τόσο τραγικά όσο σε άλλες ταινίες ανάλογου κοινωνικού υπόβαθρου και φόντου αλλά σίγουρα παραμένουν ζοφερά.
Στον αντίποδα, το «φωτεινό» κομμάτι της κοινωνίας, οι φοιτητές και η επαναστατική τους φύση προβάλλεται ιδαίτερα, παίζοντας το δικό του ρόλο στην οικοδόμηση του προφίλ της ταινίας.
Μάλιστα - αν και αρχικά αποτέλεσε ένα τεράστιο ερωτηματικό - η τελευταία σκηνή του έργου, με τον Arash να χάνεται μέσα στο πολύβουο «μελίσσι» των φοιτητών που έχουν ξεσηκωθεί και διαδηλώνουν, τυλίγει σε μία κόλλα χαρτί όλα τα νοήματα που ήθελε να περάσει ο Bakhshi στο κοινό του.
Έξοχο πλάνο, όχι μόνο εδώ όμως αλλά σε όλο το μήκος και πλάτος του A Respectable Family.
Η φωτογραφία διεκδικεί και κερδίζει διθυραμβικά σχόλια ενώ λόγος πρέπει να (ξανα) γίνει για το όμορφο «πάντρεμα» found footage και συμβατικού στυλ κινηματογράφισης.
Ενδιαφέρον αποτέλεσμα που «κουράζει» σε ελάχιστα σημεία και πιο συγκεκριμένα προς τη μέση της ταινίας, όταν όμως η δράση έτσι κι αλλιώς δεν βρίσκεται στο προσκήνιο αλλά υποβόσκει.
Εντύπωση προκαλεί και η αλά Hollywood ανατροπή που αλλάζει ολόκληρο το σκηνικό.
Μία σκέψη στο μυαλό του κοινού υπάρχει βέβαια για τη τελική κατάληξη αλλά αν μη τι άλλο, μετουσιώνεται τελικά αρκετά ομαλά χωρίς να μπερδεύει.
Για εκτός Hollywood κινηματογραφική παραγωγή αποτελεί υπέρβαση κινηματογραφικά και σεναριακά η εν λόγω κατάληξη της ταινίας.
Ο Bakhshi σαφώς και παίρνει τα εύσημα, μέρος των οποίων χάνει όμως λίγο αργότερα και έπειτα από πιο συστηματική διερεύνηση του όλου concept.
Το θέμα που «χαλάει» κάπως το ντοκιμαντερίστικο αλλά παρ’ όλα αυτά αξιολογότατο και άκρως ενδιαφέρον φιλμ είναι η αναποφασιστικότητα του όσον αφορά το τελικό του χαρακτήρα.
Με σαφή στοιχεία δράματος αλλά παράλληλα και κάποια από πολιτικοκοινωνικό θρίλερ, δεν καταλήγει σε κάποια εκ των δύο κατηγοριών τελικά, πλησιάζοντας περισσότερο σε μία επιδερμικού επιπέδου περιγραφή της τοπικής κοινωνίας, μην επιτρέποντας όμως στο θεατή να γίνει κοινωνός του δράματος του Arash αλλά και της προσωπικότητας του Hamed (εδώ μάλιστα υπάρχει τρελό ψωμί).
Στα αρνητικά λογίζεται και η ασυνέχεια του πορτραίτου του Arash.
Ο σοβαρός και αξιοσέβαστος Babak Hamidian μεταμορφώνεται σε ένα άβουλο ον στη συνέχεια, που μόνο στο φινάλε αποφασίζει να σηκώσει κεφάλι με το δικό του μοναδικό τρόπο, περνώντας ένα εξαιρετικό και επίκαιρο μήνυμα: «Μην γυρίζεις την πλάτη στα προβλήματα, μείνε και αντιμετώπισε τα».
Ο Mehrdad Sedighian από την άλλη, εμφανίζεται πιο συνεπής υποκριτικά αλλά παραμένει κινούμενος σε αρκετά ρηχά νερά, δίνοντας την εντύπωση πως μπορεί αλλά φοβάται να επιχειρήσει τη βουτιά στο βαθύ μπλε του ωκεανού.
Με αρκετά έντονες τις πινελιές ενός ντοκιμαντέρ αλλά προικισμένο παράλληλα με εξαιρετικές ιδέες - κάποιες από αυτές όμορφα εφαρμόσιμες μάλιστα - το A Respectable Family αποτελεί ένα από τα καλύτερα εξαγώγιμα κινηματογραφικά προιόντα του Ιράν τα τελευταία χρόνια, κουβαλώντας πάντα «κουσούρια» των εκτός των αναπτυγμένων κινηματογραφικά χωρών παραγωγών αλλά παραμένοντας παράλληλα φορτωμένο με φρέσκιες ιδέες και διαχρονικά μηνύματα.
Στις αίθουσες από 2 Μαίου.
1.jpg)
