Αυτό το review δεν θα είναι αντικειμενικό.
Πως θα μπορούσε άλλωστε;
Είναι κοινό μυστικό πως, εδώ στο Filmboy, αν συμπαθούμε κάποιο νεαρό ηθοποιό, αυτός είναι ο Joseph Gordon-Levitt.
Τον παρακολουθήσαμε στα πρώτα indie του βήματα.
Τον ξεχωρίσαμε στην εναλλακτική ρομαντική κομεντί (500) Days of Summer και από τότε τον είδαμε να ωριμάζει και να κάνει όλο και καλύτερες ερμηνευτικές επιλογές.
Παράλληλα, ο ίδιος παρακολούθησε εντατικά "μαθήματα σκηνοθεσίας" στο πλευρό του Christopher Nolan και του Steven Spielberg.
Για έναν ηθοποιό σαν τον Levitt, η μόνη φυσική εξέλιξη που θα μπορούσε να ακολουθήσει θα ήταν να σκηνοθετήσει και να γράψει την επόμενη ταινία του, το Don Jon.
Ο Jon (Joseph Gordon-Levitt, Premium Rush) είναι ένας νεαρός Ιταλικής καταγωγής που ζει στο New Jersey και που στερεοτυπικά οι Αμερικάνοι θα αποκαλούσαν guido.
Δηλαδή, ένας τύπος που συμπεριφέρεται σαν εξευγενισμένος κάγκουρας και που η ζωή του περιορίζεται στο να βγαίνει σε club μαζί με τους κολλητούς του, να ρίχνει κοπέλες και να κάνει βόλτες με το φτιαγμένο αμάξι του.
Βεβαία ο Jon δεν είναι μονάχα αυτό.
Είναι ένας άνθρωπος που αγαπά βαθύτατα την οικογένεια του και που σαν καλός καθολικός επισκέπτεται κάθε Κυριακή την εκκλησιά της γειτονιάς που μεγάλωσε.
Πάνω από όλα όμως ο Jon, είναι εθισμένος στην πορνογραφία.
Ή για να το θέσω καλύτερα, η βιομηχανία του πορνό του έχει δημιουργήσει μη ρεαλιστικές φαντασιώσεις για το πώς θα έπρεπε να συμπεριφέρεται μια γυναίκα σεξουαλικά, κάτι που τον εμποδίζει να βρει μια σταθερή σχέση.
Όλα αυτά μέχρι να γνωρίσει την Barbara (Scarlett Johansson, Hitchcock).
Μια γυναίκα που φαίνεται να καλύπτει τα πρότυπα ομορφιάς που έχει θέσει στον εαυτό του και που τον κάνει να την διεκδικήσει.
Οι αυνανιστικές του τάσεις όμως δεν μπορούν να κατευναστούν, ακόμα και με την παρουσία της στην ζωή του.
Στην σχέση τους η πορνογραφία θα γίνει το "τρίτο άτομο" και ο Jon θα αναγκαστεί να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που βλέπει το σεξ, τον ερώτα και την ανθρωπινή επαφή εν γένει.
Με ένα καλογραμμένο σενάριο, ο Levitt μας εισάγει γρήγορα στον κόσμο του κεντρικού του χαρακτήρα.
Ενός χαρακτήρα που παίρνει την ζωή σχετικά ελαφρά και που χωρίς ιδιαίτερες φιλοδοξίες, αναζήτα να βρει γαληνή στην πορνογραφία.
Ο τρόπος που παρουσιάζει τον αυνανισμό, αν και εσωκλείεται στα πλαίσια της κωμικής διάθεσης, παραμένει ρεαλιστικός και τίμιος από μέρος του.
Γιατί εάν το καλοσκεφτούμε, μια ταινία με κεντρικό άξονα την μαλακία θα μπορούσε να πάει πολύ στραβά.
Από την άλλη πλευρά, θα συναντήσουμε το εξής οξύμωρο: Ο χαρακτήρας του Jon και γενικότερα οι χαρακτήρες του έργου δεν είναι ιδιαίτερα συμπαθείς.
Δεν εννοώ πως ο Jon είναι ένας κλασσικός αντιήρωας που εσκεμμένα αποφεύγεις να ταυτιστείς μαζί του.
Εννοώ πως είναι ένας παράξενος ήρωας που δεν έχει ξεκάθαρα κίνητρα ή γνήσια κωμικά χαρακτηριστικά.
Μοιάζει σαν ένα σοβαρός εγωιστής που μπλέχτηκε σε μια κωμικοτραγική κατάσταση από την οποία δύσκολα μπορεί να ξεφύγει.
Ενώ το ίδιο ισχύει και για την Barbara της Scarlett Johansson, μια ηρωίδα που αμφιταλαντεύεται στα όρια του τι είναι θεμιτό σε μια σχέση και τι όχι, και που εύκολα μπορείς να την παρεξηγήσεις.
Όλο αυτό το θέμα με τους χαρακτήρες, περισσότερο με παραξένεψε παρά με προβλημάτισε.
Από την μια καταφέρνει να σπάσει τις φόρμες ηρώων που τόσο αγαπάει το Hollywood, από την άλλη κάνει την παρακολούθηση περισσότερο απόμακρη ακόμα και στις κωμικές της στιγμές.
Γιατί κωμικές στιγμές έχει.
Πετυχημένα αστεία που δεν σκάνε σαν punchlines αλλά δημιουργούνται μέσα από τις ίδιες τις συζητήσεις και τις καταστάσεις που δένουν τους ήρωες.
Χαρακτηριστικά στο μυαλό μου έχουν μείνει τα εβδομαδιαία τραπέζια του Jon με την οικογένεια του (όπου ο Tony Danza ως πάτερ φαμίλιας, δίνει ρέστα) και οι εξομολογήσεις του πρωταγωνιστή στον ατάραχο παππά της εκκλησίας.
Ως σκηνοθέτης ο Joseph Gordon-Levitt ξεκινά κάπως αμήχανα μέχρι να βρει τα πρώτα του πατήματα, εξού και οι πολλές επαναλαμβανόμενες σκηνές που χρησιμοποιεί για να προσδιορίσει το έργο του σε θέματα χώρου και χρόνου.
Ωστόσο, μετά από την αβέβαιη εκκίνηση του και αφού το έργο του έχει θέσει τα "θεμέλια" του, ο Levitt αρχίζει να κάνει αισθητή την παρουσία και πίσω από τις κάμερες.
Με κάποιες τρεμάμενες λήψεις και μερικά ηδονοβλεπτικά πλάνα που έξυπνα προσθέτει, δεν ξεχνά να μας υπενθυμίσει ότι είναι μια κινηματογραφική προσωπικότητα με πολλά ταλέντα.
Ένα εκ των οποίων από ότι φαίνεται είναι και η σκηνοθεσία.
Εάν ήθελα να περιγράψω το Don Jon με λίγα λόγια θα έλεγα πως είναι ένα ακατέργαστο διαμαντάκι που δημιουργήθηκε από έναν τύπο με απεριόριστες προοπτικές.
Έχει τις ατέλειες του και είναι μια σχετικά ασφαλής επιλογή (αν εξαιρέσεις το ζήτημα του αυνανισμού).
Δεν έχει την ευαισθησία που διακρίνει το Alfie ούτε την λογική του να παρουσιάσει ένα δράμα μέσα από το πρίσμα μιας κωμωδίας, όμως εκεί που αποτυγχάνει με τους λεπτούς χειρισμούς, το Don Jon κερδίζει με το αβίαστο και φρέσκο χιούμορ του.
Τα τελευταία λεπτά του έργου ειδικά, αποκτούν κάποιες καινοτόμες προεκτάσεις τις οποίες θα περίμενες να τις δεις από έναν πολύ πιο ώριμο σεναριογράφο.
Ενώ και το προφίλ του χαρακτήρα της Julianne Moore (What Maisie Knew) - που εσκεμμένα έχω αποφύγει να αναλύσω μέχρι τωρα - είναι σχεδόν επαναστατικό αν αναλογιστούμε το πώς παρουσιάζονται οι γυναίκες άνω των σαράντα σε αμερικάνικες κωμωδίες.
Το Don Jon είναι μια σύγχρονη κωμωδία φτιαγμένη από έναν νέο άνθρωπο.
Ο προβληματισμός του είναι πολύ πιο φρέσκος και ρεαλιστικός από τα συνηθισμένα καφριλίκια του Hollywood, κάτι που μόνο ως γοητευτικό μπορεί να μεταφραστεί στα μάτια μου.
Με το καλλιτεχνικό θράσος και την κινηματογραφική ευφυΐα που τον διακρίνει, ο Joseph Gordon-Levitt ξεκαθαρίζει για άλλη μια φόρα πως έχει έρθει για να μείνει.
Στις αίθουσες από 24 Οκτωβρίου.
Γιώργος Καραμάνος.
Don Jon trailer by FilmBoy-gr
