Υπάρχουν ταινίες που ξεπροβάλλουν σαν κοινωνικοπολιτισμικές τσαντισμένες δυνάμεις.
Παίρνουν τη θέση τους ως ψυχογραφήματα, κεντημένα πάνω στα γεγονότα του τώρα, ώστε με αυτό το τρόπο να σημαδέψουν τους κροτάφους των σημερινών θεατών και να τους εκθρονίσουν από τις ψεύτικες φούσκες τους.
Λαμβάνοντας υπόψη την φιλοδοξία αυτή, θα πρέπει αυτές τις εκρήξεις να τις εναγκαλιζόμαστε όταν συμβαίνουν με την ένταση που συμβαίνουν.
Ο Paolo Sorrentino (Il Divo, This Must Be The Place) και το μοναδικό του La Grande Belezza, γεμίζει εκρήξεις ομορφιάς το κοινωνικό σύμπλεγμα της σύγχρονης Ρώμης συνεχίζοντας με αυτήν την διαφορετική ελεγειακή κινηματογράφηση.
Οι σύγχρονες μελαγχολικές ηδονιστικές αναφορές στη δουλειά του Federico Fellini και οι ευρύτερες αναφορές στην παρακμή των τελευταίων ημερών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ξεχειλίζουν σε μεγάλες δόσεις υπερβολής.
Με δεξιοτεχνία βάζει στη θέση της την υποτιθέμενη φανφάρα και κομψότητα της άρχουσας τάξης.
Δεν υπάρχει νόημα να αντισταθείς στην αμείλικτη boogie–woogie εκδοχή της νυχτερινής διασκέδασης που φαντάζει μπροστά μας σαν παρέλαση ανίδεων σάτυρων.
Τη σύγχρονη εκδοχή της κενότητας της κοινωνικής διασκέδασης.
Ούτε μπορείς να παραβλέψεις την απρόβλεπτη αίσθηση της σάτιρας, φαντασμένοι σύγχρονοι γκροτέσκ, και ένα ποτάμι αδυσώπητης μελαγχολίας να μας μοιράζεται με πλημμύρες μέχρι το τέλος της ταινίας.
Το όραμα του Sorrentino είναι στο μέγεθος της Ρώμης και η φιλοδοξία του είναι αξιοθαύμαστη.
Η προσωπογραφία του Jep Gambardella (Toni Servillo, Bella Addormentata) τυλιγμένη με ένα κοινωνικό λεπτό ύφασμα που ξεδιπλώνεται μέσα σε ένα ιδρωμένο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης γιορτάζοντας τα 65 γενέθλιά του.
Ξοδεύει τον χρόνο του ως δημόσιο πρόσωπο.
Ένα προσάρτημα της πόλης.
Μια θάλασσα γύρω του από απατεώνες και ναρκισσιστές.
Γρήγορα σκίτσα από την δεξιοτεχνία του Sorrentino, ζωντανά δείγματα που τα εμποτίζει με αναλήθεια, ανασφάλεια και απώλεια.
H ζωή είναι μια παράσταση και η Ρώμη είναι η σκηνή της.
Η Ρώμη σε όλο της το μεγαλείο και την επιπολαιότητα της, με τα τεχνάσματα της και την σημασία τους, όλα ένα τεράστιο πλούσιο συμπόσιο για να μπορέσουμε σε μια προβολή να απολαύουμε την εκπληκτικά μεγάλη ομορφιά του Paolo Sorrentino.
Ένα αφιέρωμα στην διαπόμπευση του μεγαλείου της πόλης με τους περίφημα εγκλωβισμένους κατοίκους της, με τις υπαρξιακές τους κρίσεις και την πνευματική τους παράλυση.
Ο Jep Gambardella, καταξιωμένος δημοσιογράφος που τον στοιχειώνει το ένα και μοναδικό μυθιστόρημα που είχε γράψει στο παρελθόν, το οποίο παραμένει υπενθύμιση των μη πραγματοποιηθέντων υποσχέσεων του.
Ο κοινωνικός του κύκλος ένα μάτσο συνεργάτες, μείγμα συζύγων, νευρωτικών επιχειρηματιών, wannabe συγγραφείς, οικοδέσποινες που αλληλοεξουδετερώνονται, καλλιτέχνες, αριστοκράτες, μεγιστάνες των επιχειρήσεων, ξοφλημένους τηλεοπτικούς αστέρες και άθλιους επιχειρηματίες νυχτερινής ζωής.
Χαμένες ευκαιρίες και απομιμήσεις ζωης, όλα αυτά ανακυκλωμένα σε ένα όραμα της Ρώμης, με μια μοντέρνα ανία να διαχέεται σε όλα τα επίπεδα.
Ένα κομμάτι μελέτης της σύγχρονης διάθεσης.
Μια ιμπρεσιονιστική οπερέτα διασυνδεδεμένων χρονογραφημάτων με θέα το Κολοσσαίο.
Ο τόνος της ταινίας προμηνύεται από το άνοιγμα στην μεγάλη οθόνη με το απόσπασμα του Γάλλου συγγραφέα 'μισάνθρωπου' Louis-Ferdinand Céline, κομμάτι από το «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας» του 1930.
«Το ταξίδι μας είναι φανταστικό, αυτή είναι και η δύναμη του».
Θυμίζει την εξίσου βαρύγδουπη ατάκα από το Roma του Fellini:
«Η Ρώμη είναι ένα υπέροχο μέρος από το οποίο μπορείς να παρατηρήσεις το τέλος του κόσμου».
Στα πάτρια εδάφη λοιπόν παίρνει το όραμα του Sorrentino μορφή.
Ο χαρακτήρας του Jep υπερέχει σε αυτή την αβυσσαλέα ροη καθώς πλοηγεί τις προσωπικές αντιφάσεις του που είτε τον υπονομεύουν είτε τον υποστηρίζουν.
Η αλήθεια είναι πως είναι τόσο μεγάλη η ανία του, που δεν μπορεί καν να επιδειχτεί στις τυπικές κινήσεις του Καζανόβα που συνήθιζε να κάνει.
Όσο όμως ανελέητα κυνικός και να είναι υπάρχει ευαισθησία και θαμμένος ρομαντισμός ο οποίος εκφράζεται τέλεια μέσα από τον ρόλο της Ramona (Sabrina Ferilli).
Παράλληλα, η αποκάλυψη πως η μοναδική γυναίκα που αγάπησε ποτέ και που τον ενέπνευσε στο μοναδικό μυθιστόρημα του, όντας παντρεμένη με άλλον άντρα 35 χρόνια, δεν σταμάτησε να τον αγαπάει ποτέ στα κρυφά.
Όλα αυτά τα ανεκπλήρωτα παίζουν τον ρόλο τους για να ενεργοποιήσουν τον ήρωα μας πάνω σε θέματα που δεν συλλογιζόταν ως τώρα.
Ένα βιρτουόζικο κομμάτι του κινηματογράφου που διαθέτει έναν θαυμάσιο χαρακτήρα, τον Jep Gambardella του Toni Servillo, όπως ο Fellini είχε τον Marcello Mastroianni.
Κοντινά μακρόσυρτα πλάνα από τη μια, γρήγορες εναλλαγές από την άλλη, πλάνα που αιχμαλωτίζουν τον σύγχρονο κόσμο της τέχνης, high–class κλινικές Botox, τρελαμένες θεατρικές παραστάσεις, σκηνές γεμάτες λυρισμό μέσα από τα γοητευτικά πλάνα του Luca Bigazzi, η αιχμηρή δεξιοτεχνία του κάνει την ιερή χορωδιακή μουσική να δονεί όλο μας το 'είναι'.
Ένα μείγμα εξαιρετικής ομορφιάς, κοινωνικής και θρησκευτικής σάτιρας, υπαρξιακής μελαγχολίας, αγγίζοντας την ποίηση, η ποίηση που γελοιοποιείται, η ποίηση που αποδομεί την σκέψη.
Υπάρχει μια τεράστια ανθρώπινη κωμωδία και μια υπερφόρτωση αισθησιακού πλούτου.
Το αρχιτεκτονικό μάτι του Sorrentino, με την κάμερα πάνω από μεγαλειώδη κτίρια, και πάνω από το μελαγχολικό πρόσωπο του Servillo γεμάτο δέος.
Ο Σελίν, ο Σάρτρ, ο Ντοστογιέφσκι, όλοι επικαλούνται για φιλοσοφικό σκοπό, μέχρι που ο διάλογος εγκαταλείπεται για να προωθήσει το υπέρτατο soundtrack με την μαγευτική μουσική επένδυση Arvo Pärt, Henryk Górecki, Zbigniew Preisner και άλλοι, μαζί με disco, mariachi και Eurythmics.
Ένα κινηματογραφικό πορτραίτο στον απόηχο του la notte του Antonioni και του “8½.” του Fellini.
Μόνος ο Jep, το νυκτερινό θηρίο λιγότερο εξοικειωμένο στα βήματα στο φως της ημέρας.
Στα 65 γενέθλια του και έπειτα συνειδητοποιεί την παροδικότητα και την κενότητα στη ζωή του (η σκηνή στην οποία διαλύει ευγενικά το μυθοπλαστικό προφίλ της φίλης του, αποκαλύπτοντας κάθε σκανδαλώδες μυστικό της ζωής της, είναι μια ωμη, αυθεντική στιγμή κινηματογράφου).
Ευτυχώς, ο Jep μέσα σε όλη αυτή την χαοτική ενδοσκοπική εξερεύνηση του έχει κάποια ρομαντική νοσταλγική ανάμνηση που τον ηρεμεί (τα πλάνα αυτά μεταφέρονται μέσω flashbacks με ένα πολύ ιδιαίτερα νοσταλγικό τρόπο).
Δυστυχώς όμως είναι μόνο εκλάμψεις.
Ο ίδιος είναι μοναχός του, αυτός και η σιωπή της οχλοβοής.
Λες και σε αυτή την ταινία είναι όλα τόσο τέλεια δεμένα μεταξύ τους, αρμονικά, χειρουργικά δοσμένα, όπως επίσης και η σκηνή που εγκαθίστανται γύρω από τον Jep ένα μάτσο πλούσια όρνια στην αναμονή για μια ένεση botox σαν σε τελετουργική μυστικιστική διαδικασία.
Οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται στη ζωή του.
Διασημότητες που αγορεύουν Marcel Proust.
Ιδιωτικές γυάλες γεμάτες ανησυχίες.
Όλα εκφράζονται με κοφτά επιχειρήματα και οπτικά εκστατικά πλάνα παρακολούθησης.
Ο σκηνοθέτης κατακλύζει τους θεατές με πληροφορίες αλλά κάθε σκηνή είναι φροντισμένη και προσεγμένη έτσι ώστε να αποδίδεται με κομψότητα και αρτιότητα.
Τα προσωπεία με αιχμηρό τρόπο αρχίζουν και καταρρέουν.
Η παρουσία χαρακτήρων με καθημερινές πανοπλίες γεμάτες υπερβολή.
Οι σύγχρονοι Ρωμαίοι παρακμάζουν νοητικά μέσα από εξωφρενικές ζωές.
Δεν έχει σημασία εάν η Ρώμη πεθαίνει, οι χαρακτήρες μιλούν συνέχεια πάντως για τις εξόδους διαφυγής τους, τρόποι απαλλαγής από την κούφια τρέλα της πόλης.
H ταινία αυτή είναι θορυβώδης, πολυάνθρωπη, είναι μια ταινία που είναι σαν μόνιμη επίσκεψη.
Δεν την παρακολουθείς απλά.
Έχει έρθει ο καιρός που ο ιταλικές ταινίες απολαμβάνουν μια παγκόσμιας κλάσης αναγέννηση και ο Sorrentino μετά από πολλές υψηλού προφίλ προσπάθειες (Il Divo, This must be the place), ενώνεται πια μαζί με τους καλύτερους - αδελφούς Taviani (Cesare deve morire), Matteo Garrone (Reality), Luca Guadagnino (Io sono l'amore) κλπ, κλπ.
Στον επίλογο, μια Μητέρα Τερέζα τύπου μοναχή, η οποία υποτίθεται είναι 104 ετών και ζει με 40 γραμμάρια ρίζες φυτών την ημέρα, ρωτά τον jep γιατί δεν έγραψε ποτέ δεύτερο μυθιστόρημα.
"Έψαχνα για την μεγάλη ομορφιά" της λέει.
"Τη μεγάλη ομορφιά… Μα ποτέ δεν βρέθηκε.
Όπως οι περισσότεροι από εμάς την έψαχνα σε λάθος μέρος".
Και έτσι η ταινία δεν έχει πραγματικά τελειώσει, απλά διαφεύγει και χάνεται στην ανάμνηση μιας κοπέλας στο μυαλό ενός εφήβου.
Στις αίθουσες από 28 Νοεμβρίου.
Γεωργία Ξανθάκου.
Η Τέλεια Ομορφιά (La Grande Bellezza) trailer by FilmBoy-gr
