Χάρη στην προτροπή των κατοίκων του νησιού της Άνδρου, ο Παντελής Βούλγαρης πείστηκε να μεταφέρει στην οθόνη το ομότιτλο μυθιστόρημα της συζύγου του, Ιωάννας Καρυστιάνη.
Ο Βούλγαρης, επιστρέφει δριμύτατος, αφήνοντας πίσω του αξιόλογα φίλμ (Ψυχή Βαθιά 2009, Νύφες 2004, Όλα είναι Δρόμος 1998) για να πάρει θέση το ολοκαίνουργιο δημιούργημα του.
Επιτέλους έφτασε η ώρα που ολοκλήρωσε τα γυρίσματα της νέας του ταινίας «Μικρά Αγγλία».
Η «Μικρά Αγγλία» είναι μια από τις πιο αληθινές συγκλονιστικές ιστορίες που ανήκει στο παρελθόν ως ένα κομμάτι της Ελληνικής ιστορίας και που στο παρόν μεταφέρεται στην μεγάλη οθόνη με φόντο το ναυτονήσι της Άνδρου.
Είναι μια από τις τραγικές ιστορίες που θα μπορούσαν να βασίζονται σε πραγματικά περιστατικά, μιας και έχουν τις ρίζες τους στην ελληνική κοινωνία της δεκαετίας '30 - '40, στην επαρχία, με τις αυστηρές όσο και τις αναχρονιστικές επιταγές της.
Ο Ελία Καζάν έλεγε πως όλα έχουν να κάνουν με τα πρώτα πλάνα στην αρχή της ταινίας, ...ισχυρίζεται ο Βούλγαρης.
Και εδώ ο ίδιος κάνει το άνοιγμά του με τη βοή των κυμάτων.
Το τωρινό ταξίδι είναι στο κύμα...
Των ναυτικών που θαλασσοδέρνονται στους ωκεανούς, των γυναικών στη φουρτούνα της μοναξιάς, στο σπίτι.
Το καλό είναι πως δεν χρειάζεσαι σαν δεκανίκι τις σελίδες του βιβλίου για να εισχωρήσεις στην ιστορία.
'Αν η σελίδα αφήνει περιθώρια στον αναγνώστη να φανταστεί και να συμπληρώσει, η εικόνα, ως τετελεσμένο γεγονός μπροστά στα μάτια του θεατή, ‘’καρφώνει’’ δια μιας τα κενά και τις αστοχίες' … ισχυρίζεται η συγγραφέας και σεναριογράφος της ιστορίας.
Στο κέντρο της ιστορίας του επί χρόνια μπεστ-σέλερ της συζύγου του σκηνοθέτη βρίσκεται ένα καταδικασμένο ερωτικό τρίγωνο στην απόλυτα καθορισμένη από τη θάλασσα, Άνδρο του μεσοπολέμου.
Δυο αδερφές είναι τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα του φιλμ.
Σκιές του παρελθόντος, καλά κρυμμένα μυστικά, το ανεκπλήρωτο, η ατέρμονη αναμονή, το τέλος, η αρχή, το ενδιάμεσο, η ίδια η ανθρώπινη αντοχή που μαίνεται στης φουρτούνες της ζωής.
Στροβιλιζόμενα όλα σε μια ιστορία πάνω στις «σχέσεις εξουσίας μέσα σε μια οικογένεια», όπως τονίζει η κ. Καρυστιάνη, «όπως αυτή τοποθετείται σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο».
Η Μικρά Αγγλία έχει να κάνει με εικόνες που απλώνονται σε 17 χρόνια, σε αρχοντικά και λαϊκά σπίτια, σε βραχότοπους και ωκεανούς, που πιάνουν τα εκφραστικά βλέμματα και τρυπώνουν ως τα σωθικά της ανθρώπινης ύπαρξης, εκεί που σπανίζουν οι μπουνάτσες και σηκώνονται συχνά άγριες φουρτούνες, όπως τονίζει η Ιωάννα Καρυστιάνη.
Ο Βούλγαρης αναδεικνύει και ψυχογραφεί σε βάθος το πολυπληθές καστ.
Η αφήγηση εστιάζει στην 20χρονη Όρσα (Πηνελόπη Τσιλίκα) που είναι παράφορα ερωτευμένη με τον υποπλοίαρχο Σπύρο Μαλταμπέ (Ανδρέας Κωνσταντίνου).
Η μικρότερη αδελφή της, Μόσχα (Σοφία Κόκκαλη), δυναμική και ονειροπόλα θέλει να φύγει από την Άνδρο...
Η μητέρα τους, Μίνα (Αννέζα Παπαδοπούλου), σύζυγος καπετάνιου, χρόνια στη μοναξιά, πιστεύει πως ο έρωτας είναι κακιά λησμονιά.
Όπως λέει και μέσα στην ταινία η Μίνα, «καλύτερα οι γυναίκες να μην παντρεύονται αυτόν που αγαπούν πραγματικά, για να μην πονούν άμα ποτέ τον χάσουν».
Η μάνα λοιπόν, παρακάμπτοντας τα αισθήματα των κοριτσιών της, συνωμοτεί με γνώμονα το συμφέρον – προοπτική καλύτερης ζωής και γίνεται αιτία μακροπρόθεσμης καταστροφής των ίδιων των παιδιών της.
.jpg)
Ζωές στάσιμες, ζωές σε εξέλιξη.
Καθημερινότητες ανθρώπων που ορίζονται από τη μακρά απουσία των ανδρών στα ποντοπόρα βαπόρια, η δουλειά, ο έρωτας, το πάθος, η πίστη, η λησμονιά, το συμφέρον, η τύψη, ο πόλεμος, το πένθος, η σημασία των αισθημάτων, η δοκιμασία των οικογενειακών σχέσεων, το βάρος του κοινωνικού περίγυρου, το κόστος της υποταγής, τα μυστικά μιας διπλοκατοικίας …σαν τα τεράστια κύματα του ωκεανού .
Έτσι λοιπόν μέσα από σπαρακτικά παθιασμένα επίμονα βλέμματα, μια ακέραιη ταινία που θυμίζει εποχής παίρνει μπροστά στα μάτια μας μορφή.
Οι ηθοποιοί φαίνονται να χουν βιώσει το χώρο, το χρόνο, το ίδιο το νησί.
Ενδυματολογικά και σκηνοθετικά (ειδικά στο μοντάζ) είναι άκρως πιστή με το μοτίβο της εποχής.
Έχουν φροντίσει να κόψουν και να ράψουν έτσι ώστε όλο το φιλμ να δομηθεί χωρίς ψεγάδια του σήμερα.
Όλη η ταινία είναι πιστή στην άγρια ομορφιά του νησιού καθώς αποθανατίζει εσωστρεφείς εποχές με εσωστρεφείς ανθρώπους.
Το μοναδικό φως, οι εξαίσιες διαδρομές, η φύση, αλλού καταπράσινη, αλλού γυμνή και τραχιά.
Ιστορίες της θάλασσας, ιστορίες των κυμάτων, οι μνήμες ταξιδεύουν όπως τα κύματα.
Πιστή στη διαχρονικότητα των αυθεντικών συναισθημάτων.
Είναι ένα φιλμ που διαδραματίζεται μέσα σε έναν μικρόκοσμο του νησιού για να μας δείξει πως αυτό που στην ουσία προβάλει είναι πολύ πιο γιγάντιο.
Ένας παράφορος έρωτας, μια ανθρώπινη περιπέτεια.
Όπως τότε, όπως και τώρα.
Οι άνθρωποι δύνανται να βιώνουν με την ίδια ένταση την αγάπη και τον αποχωρισμό.
Ο Βούλγαρης διαθέτει στα χέρια του μια ισχυρή ιστορία με ανατροπές και παλλόμενους γυναικείους και ανδρικούς χαρακτήρες, με ιδιαίτερα αιχμηρή ματιά στην εποχή, στις κοινωνικές συνθήκες, στην ανθρώπινη εμπειρία.
Η ναυτική παράδοση.
Τα ήθη της εποχής.
Οι νοοτροπίες και οι ανθρώπινες σχέσεις αποζητούν μια καίρια και ευαίσθητη καταγραφή.
Η μακρά απουσία, η ανακούφιση του σμιξίματος μετά από καιρό, το πένθος η απώλεια και οι σιωπηρές κραυγές.
Όλα αυτά τα αφουγκρασμένα πάθη σε μια γκρίζα εποχή γεμάτη συναισθήματα και ανθρωπιά.
Χρειάζεται λοιπόν ένας ξεκάθαρος στόχος όπως λέει και η συγγραφέας του βιβλίου, μια ανάδειξη της καίριας λεπτομέρειας, μια σύνθεση ατμόσφαιρας, και όλα σε πολύ πυκνό χρόνο.
Όλα αυτά συνθέτουν τα επίμαχα πορτραίτα των ηρώων μας που στην ουσία μέσα από αυτούς βγαίνει και το όλο νόημα της ταινίας.
Η ουσία συγκεντρώνεται σε λίγες αράδες λέξεων.
«Πως αν δεν αγαπάς βαθιά, δεν μπορείς να αγαπάς και την ίδια την ζωή».
Τα σωθικά του ανθρώπου είναι τα συναισθήματα.
Από εκεί μέσα βαθιά αρχίζουν όλα και τελειώνουν όλα.
Στις αίθουσες από 5 Δεκεμβρίου.
Γεωργία Ξανθάκου.
1.jpg)
