Στις μέρες μας έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τον θρυλικό Sherlock Holmes, τον πασίγνωστο χαρακτήρα που δημιουργήθηκε απ' το πενάκι του Σκοτζέζου συγγραφέα Sir Arthur Conan Doyle, σε αναθεωρητικές κινηματογραφικές και τηλεοπτικές ενσαρκώσεις οι οποίες τον διαφοροποιούν κατά πολύ απ' τον χαρακτήρα που ο Doyle παρουσίασε για πρώτη φορά στη νουβέλα A Study in Scarlet το 1887.
Αρκεί να φέρουμε στο μυαλό μας τις πρόσφατες ταινίες του Guy Ritchie με πρωταγωνιστή τον Robert Downey, Jr στις οποίες ο Sherlock αμερικανίζει επικίνδυνα, είτε την εξαιρετική τηλεοπτική σειρά του BBC στην οποία ο Holmes παραμένει Άγγλος μέχρι το κόκκαλο αλλά βολτάρει στο σημερινό Λονδίνο χρησιμοποιώντας όλα τα απαραίτητα gadgets του 21ου αιώνα.
(Take it or leave it: o Cumberbatch ανήκει στη χρυσή πεντάδα των καλύτερων Sherlock που έχουν περάσει απ' τις οθόνες μας: παρέα, στην κορυφή, του κρατάνε οι Basil Rathbone, Jeremy Brett, Vasily Livanov και Nicol Williamson).
Παρεμπιπτόντως, ήταν η μνημειώδης ερμηνεία του τελευταίου στο The Seven-Per-Cent Solution (1976) αυτή που μεταμόρφωσε τον ορθολογιστή χαρακτήρα του Doyle στον προβληματικό ήρωα, που στέκεται διαρκώς κάπου μεταξύ της ιδιοφυΐας και της νευρωτικής παράνοιας και τον οποίο έχουμε συνηθίσει στις διάφορες πρόσφατες διασκευές.
Παρότι είχαν υπάρξει και πριν το 1984 εκδοχές που διέφεραν σημαντικά απ' την κλασσική δομή των ιστοριών του Doyle (το προαναφερθέν The Seven-Per-Cent Solution αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα), ένα από τα πρώτα πράγματα που έβλεπαν οι θεατές στις οθόνες τους κατά τη διάρκεια της προβολής του Young Sherlock Holmes (γνωστό και ως Young Sherlock Holmes and the Pyramid of Fear) ήταν η φράση: “The following story is original and is not specifically based on the exploits of Sherlock Holmes as described in the works of Sir Arthur Conan Doyle”.
Ήταν τόση η αγωνία των δημιουργών να προλάβουν τυχόν αντιδράσεις από τους φανατικούς φίλους των βιβλίων, που στο τέλος της ταινίας υπάρχει άλλη μια λεζάντα που ξεκαθαρίσει πως ο Doyle δεν είχε γράψει ιστορίες για τη νεανική ηλικία των ηρώων του, πως στην αυθεντική εκδοχή, οι Sherlock Holmes και John Watson συναντήθηκαν όταν ήταν αρκετά μεγάλοι και πως η διασκευή της ιστορίας σε αυτή την ταινία έγινε με σεβασμό στο έργο του συγγραφέα.
Αν σκεφτεί κανείς πως το έργο αυτό αποτελεί καρπό της συνεργασίας τριών μεγαθηρίων του Αμερικανικού κινηματογράφου (Steven Spielberg στην παραγωγή, Barry Levinson στη σκηνοθεσία και Chris Columbus στο σενάριο) είναι πραγματικά εντυπωσιακό το με πόση προσοχή και επιμέλεια προσπάθησαν να αποσοβήσουν τον κίνδυνο γενικευμένης επίθεσης από θυμωμένους wanna be ενοίκους της οδού Baker 221B.
Σε κάθε περίπτωση, το Young Sherlock Holmes είναι ακριβώς αυτό που υποδηλώνει ο τίτλος.
Μια ταινία που βασίζεται στις νεανικές περιπέτειες του Sherlock Holmes ο οποίος συναντάει για πρώτη φορά τον πιστό του φίλο Watson στα δωμάτια του κολεγίου τους στο Λονδίνο.
Η πρώτη συνάντηση των δύο ηρώων διατηρεί αρκετά απ' τα χαρακτηριστικά της μεταξύ τους σχέσης.
Ο Watson συναντάει τον Holmes τη στιγμή που ετοιμάζεται να σπάσει το βιολί του, μετά από μερικά δευτερόλεπτα πολύ κακού παιξίματος, τον προλαβαίνει και των ρωτάει ποιο είναι το πρόβλημα.
Εκείνος απαντά με γνώριμο ύφος πως έπρεπε ήδη να έπαιζε τέλεια μιας και είχε κάνει εξάσκηση τρεις ολόκληρες μέρες.
Από εκεί και πέρα οι δύο φίλοι θα γίνουν αχώριστοι και θα ξεκινήσουν τις σπουδές τους σε ένα πανεπιστημιακό χώρο που σε στιγμές ίσως θυμίσει σε κάποιους το Hogwarts (δεν είναι τυχαίο πως ο σεναριογράφος εδώ, Chris Columbus, σκηνοθέτησε τα δύο πρώτα Harry Potter), αλλά κάποια απρόβλεπτα γεγονότα θα τους φέρουν στο επίκεντρο μιας πολύ περίεργης ιστορίας.
Τα γεγονότα αυτά είναι μια σειρά από περίεργες αυτοκτονίες οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους και για τις οποίες ο Holmes έχει την αίσθηση πως ήταν δολοφονίες.
Όταν διαπιστώσει πως οι μυστηριώδεις αυτές καταστάσεις μπορούν να φέρουν σε κίνδυνο πολλά αγαπημένα του πρόσωπα, και κυρίως την γυναίκα με την οποία είναι ερωτευμένος, θα αναλάβει δράση.
Οι έρευνες του θα τον οδηγήσουν στα ίχνη μιας μυστικής οργάνωσης η οποία λατρεύει αρχαίους Αιγύπτιους θεούς στα υπόγεια του Λονδίνου.
Εκεί ο έφηβος Holmes θα έρθει για πρώτη φορά αντιμέτωπος με τους δαίμονές του, θα συναντήσει για πρώτη φορά τον μεγαλύτερο εχθρό του και θα βιώσει καταστάσεις οι οποίες θα τον οδηγήσουν να γίνει ο κλειστός, ψυχρός, ορθολογιστής χαρακτήρας που έχουμε συνηθίσει.
Το Young Sherlock Holmes απευθύνεται κυρίως σε ένα εφηβικό/ νεανικό κοινό και ίσως αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να πρωτογνωρίσει κάποιος σε νεαρή ηλικία τον ντετέκτιβ της Baker Street.
Ακριβώς γι' αυτόν το λόγο το μυστήριο και τα αινίγματα της ταινίας ίσως να μη φαίνονται τόσο εντυπωσιακά στο ενήλικο κοινό, η πλοκή ίσως να μην έχει όσες ανατροπές περίμενε κανείς, ο Holmes, όπως τον ερμηνεύει ο Nicholas Rowe, ίσως να είναι περισσότερο φυσιολογικός και ανθρώπινος απ' ότι έχουμε συνηθίσει.
Αλλά ο θεατής πρέπει να έχει υπόψιν του πως αυτή είναι μια ταινία για νέους και έτσι βρίσκεται πιο κοντά στο The Goonies (1985) του Columbus ή στο E.T. του Spielberg: Είναι μια περιπέτεια τριών νεαρών σε έναν κόσμο πλημμυρισμένο με μυστήριο, μαγεία και κίνδυνο, παρά μια παραδοσιακή ιστορία του Holmes.
Και η αδικία όσον αφορά αυτή την ταινία βρίσκεται ακριβώς στο γεγονός πως μπορούσε να ξεκινήσει ένα υπέροχο franchise, κάτι το οποίο όμως ποτέ δεν έγινε.
Κάτι που οφείλεται στην μέτρια εμπορική επιτυχία που στιγμάτισε την ταινία.
Και είναι πραγματικά κρίμα, αν σκεφτεί κανείς τα θετικά της: οι ερμηνείες είναι πολύ καλές για τα δεδομένα της παραγωγής, ο Levinson είναι ένας σκηνοθέτης που ξέρει να διαχειρίζεται πολύ καλά ταινίες δράσης, τα ειδικά εφέ είναι εξαιρετικά (η ταινία περιέχει τον πρώτο CG χαρακτήρα στην ιστορία του κινηματογράφου: έναν ιππότη ο οποίος ζωντανεύει απ' το βιτρό μιας εκκλησίας), και οι σκηνές των παραισθήσεων είναι τόσο υποχθόνια τρομαχτικές και καλογυρισμένες που είχαν αποτυπωθεί στη μνήμη μου για πολλά χρόνια.
Τέλος, ιδιαίτερη μνεία αξίζει στο πραγματικά υπέροχο soundtrack του Bruce Broughton - ακόμα κι αν δε δείτε την ταινία, ακούστε το soundtrack.
Σήμερα που όλος ο κόσμος βιώνει εκ νέου μια μανία με τον Sherlock Holmes (αυτή τη στιγμή έχουμε τη βρετανική σειρά Sherlock του BBC, την αμερικάνικη σειρά Elementary του CBS καθώς και τη ρωσική σειρά Sherlock Holmes του Russia-1), ίσως αξίζει να δώσουμε στο Young Sherlock Holmes άλλη μια ευκαιρία.
Για όσους μεγαλώσαμε με τις ταινίες του Spielberg και του Columbus θα μας χαρίσει μερικές στιγμές ξεγνοιασιάς στην ονειροχώρα των παιδικών μας χρόνων.
Για όσους είναι τώρα παιδιά θα είναι μια υπέροχη ευκαιρία να γνωρίσουν τον πιο εμβληματικό ντετέκτιβ της παγκόσμιας λογοτεχνίας σε μια εκδοχή πιο εύληπτη για την ηλικία τους και σίγουρα πιο κοντά στις ανησυχίες τους.
Trivia: Το Young Sherlock Holmes δεν είναι μόνο μια ιστορία για το πως διαμορφώθηκε ο χαρακτήρας του Sherlock Holmes αλλά και για το πως δημιουργήθηκε ο μεγαλύτερος εχθρός του.
Περιμένετε λίγο μετά τους τίτλους της ταινίας και θα δείτε πως ο Moriarty ήταν πάντα εκεί.
Ο ηθοποιός που τον ερμηνεύει εδώ είχε την ευκαιρία να ερμηνεύσει και τον Sherlock Holmes σε μια άλλη ταινία, οκτώ χρόνια μετά.
Ποιος ηθοποιός και ποια ταινία;
“Oh, do your research” όπως θα έλεγε και ο αγαπημένος μας ντετέκτιβ.
Μιχαήλ Ζωντός.
