Όταν ο Κόλχαας (Mads Mikkelsen, Hannibal), έμπορος αλόγων στα σκληροτράχηλα οροπέδια της Γερμανίας, αναγκάζεται να δώσει δυο άλογα και ένα φροντιστή τους, ως αποζημίωση σε ένα ευγενή (Bruno Ganz, The Counselor) και ο τελευταίος τα κακομεταχειρίζεται, τότε ο ταπεινόφρονας μα και αξιοπρεπής έμπορος, μεταλλάσσεται σε ένα λαϊκό ήρωα, που χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα προσπαθεί να βρει το δίκιο του κι ας είναι η ηθική ικανοποίηση της προσπάθειας η μόνη του αποζημίωση.
Αυτή η ιστορία αντίστασης και ανυπακοής, της προοδευτικής εξέλιξης ενός χαρακτήρα σε έναν ήρωα είναι μια συχνή θεματολογία στην 7η τέχνη, αλλά ποτέ δεν φτάνει στον κορεσμό.
Κι αυτό γιατί αποτελεί μικρό κάδρο των γενικότερων αντιθέσεων των ανθρώπινων κοινωνιών, πεδίο ώστε η τέχνη να μπορέσει να δώσει και αυτή την δική της θέση.
Η ταινία του Arnaud des Pallieres, σε σκηνοθεσία και σενάριο δικό του, είναι βασισμένη στο ιστορικό γερμανικό μυθιστόρημα του Heinrich von Kleist με το ίδιο όνομα, βασισμένο με την σειρά του σε ένα πραγματικό γεγονός του 16ου αιώνα.
Και ενώ η επίσημη ιστοριογραφία θεωρεί τον Κόλχαας, εγκληματία και συμμορίτη που κατέκαιγε χωριά, το βιβλίο και η ταινία βρίσκει στην μορφή του, τον ήρωα στυλοβάτη της αξιοπρέπειας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας.
Η εξουσία του παίρνει τα άλογα, την ιδιοκτησία, του αφαιρεί κάθε νόμιμο δικαίωμα υπεράσπισης της, του σκοτώνει την γυναίκα, τον δασκαλεύει να κάτσει στα αυγά του, και η εκκλησία με την υποκριτική θλίψη της τον ευλογά.
Με σφιχτή ποιοτική κινηματογράφηση, πανέμορφη φωτογραφία, Μπεργκμανικές αναφορές φιλμικής κατασκευής, με τα σκληρά, χαοτικά, δίχως εύπεπτες εκφράσεις πρόσωπα, που μέσα τους συνδράμει δράμα και αισιοδοξία, και τούτα συνδεδεμένα άμεσα με το σκούρο, απειλητικό περιβάλλον, το τραχύ κλίμα και την ομίχλη των δασών, ο δημιουργός δημιουργεί το πλαίσιο ώστε να μην μένουμε στην επιφανειακή ανάγνωση της φιλμικής πλοκής μα να εμμένουμε στην ψυχογραφική ανάλυση των ηρώων, της οργής που σιγοκαίει και βάζει πυρκαγιά στην αδικία.
Και μέσα σε αυτό το σύμπαν εικόνων, βαθιών συγκρούσεων, ο χαρακτήρας του Κόλχαας με τις αδυναμίες αλλά και την αξιοπρέπεια, ενσαρκώνεται πανέμορφα, επαγγελματικά και απολύτως μελετημένα από τον σπουδαίο Mikkelsen.
Η κληρονομιά του βορειοευρωπαικού κινηματογράφου, αν και γαλλική παραγωγή, είναι συνεχώς παρούσα.
Η φόρμα, είναι εργαλείο ρεαλιστικής απεικόνισης και οπτικοποίησης της ζωής, της μοιρολατρίας, του φόβου, του πόνου, της ήττας, της ανυπακοής, της θυσίας και του θανάτου.
Ο ήρωας περνά όλα τα στάδια του ανθρώπινου ψυχισμού, δεν είναι υπερήρωας, ούτε ένας νέος Braveheart.
Ο δημιουργός, προοδευτικά, ώστε να συνδράμει και το κοινό στο δίκιο του Κόλχαας, τον μετατρέπει σε άνθρωπο ανυπάκουο, άρα παντοδύναμο όπως ο καθένας μας, σε άνθρωπο που δεν υπολογίζει τίποτα εφόσον μπρος του συγκρούεται η δικαιοσύνη από την μια και από την άλλη, οι άρχοντες και η εκκλησία - δηλαδή η εξουσία - που στήνουν τείχη φόβου, νομιμοφροσύνης και υποταγής.
Με μοντάζ χαμηλόφωνο μα καίριο, τα πλάνα να διαδέχονται χωρίς έντονα cut και υπερβολικά φορμαλιστικά τερτίπια, η ταινία ξεκινά, κυλάει, κλιμακώνει σαν ένας ογκόλιθος, αν και κάπως δύσκολης ανάγνωσης, καθώς τα νοήματα της δεν είναι πάντα προφανή και ίσως γιατί επιφανειακά μοιάζει με περιπέτεια που κρύβει όμως βαθύ πολιτικό δράμα.
Αυτό αν και μπορεί να ξενίσει, με την πάροδο του φιλμικού χρόνου, νιώθουμε πως μπροστά μας, έχουμε μια κινηματογραφική οπτική «ταινίας τέχνης», απολύτως κατάλληλη, για να τονιστεί η ανθρώπινη δύναμη και όχι η υπεράνθρωπη μοιρολατρία, των εμπορικών blockbuster.
Στις αίθουσες από 10 Απριλίου.
Χρήστος Σκυλλάκος.
