Είναι ίσως ο πιο πασίγνωστος ήρωας της ελληνικής μυθολογίας ανά τον πλανήτη.
Είναι το απόλυτο σύμβολο της δύναμης, του αντρισμού, της ευγένειας και του ηρωισμού.
Ο γιος του πατέρα των θεών, Δία, και της θνητής Αλκμήνης έχει κάνει με τις περιπέτειες του -και τις ανάλογες μεταφορές στα media- το αίσθημα υπερηφάνειας των Ελλήνων να αναβλύζει από κάθε πώρο του σώματος μας.
Πριν εντρυφήσουμε στα αμερικανικά μοντέλα του Iron Man, του Superman, του Batman ή του Spider-Man, αυτός δεν ήταν ο πρώτος υπερήρωας της παιδικής μας φαντασίας;
Να σκοτώνει τη Λερναία Ύδρα, να πνίγει το Λιοντάρι της Νεμέας, να τοξοβολεί τις Στυμφαλίδες Όρνιθες, να καθαρίζει τους στάβλους του Αυγεία (ίου!), να ‘κλέβει τη ζώνη’ της Ιππολύτης (yeah baby!) και πολλούς ακόμη άθλους, γνωστούς και άγνωστους.
Ο Ηρακλής άφησε μια αναλλοίωτη κληρονομιά στις χιλιετηρίδες και κάθε δημιουργός οποιασδήποτε μορφής τέχνης έχει και το δικό του τρόπο να ερμηνεύσει το μεγαλείο του ήρωα.
Πίνακες ζωγραφικής και λοιπά έργα τέχνης, μυθοπλασία και φυσικά η 7η τέχνη.
Είτε με πολύ, είτε με λίγο το source material, ο Ηρακλής έχει υπάρξει πηγή έμπνευσης για αναρίθμητα έργα -καλαίσθητα και μη.
Και για να μην αναρωτιέστε, όχι δεν έχει καμιά σχέση με τις άγιες μέρες του Πάσχα, αλλά κάτι που το Hollywood τον θυμήθηκε φέτος εις διπλούν, ε είπα να μην το αφήσω να περάσει έτσι.
Πρέπει να τονώσουμε και το πατριωτικό αίσθημα (τρομάρα μας) εν μέσω γιορτών, κρίσης και εκλογών!
Για να δούμε πως διαχειρίστηκε η βιομηχανία της μεγάλης οθόνης τον μεγαλύτερο Έλληνα ήρωα (αν και, από το 2006 και εξής, ο βασιλιάς ‘Λιονάιντας’ θα διαφωνούσε για τον χαρακτηρισμό ‘μεγαλύτερος’).
Hercules in New York (1969)
Το ντεμπούτο του πρώην κυβερνήτη της Καλιφόρνια στο ‘καλλιτεχνικό’ στερέωμα ήταν και -τι πιο λογικό;- η ενσάρκωση του Έλληνα παντοδύναμου θεού.
Ο Ηρακλής βαριέται στον Όλυμπο και θέλει να δει τον κόσμο των θνητών.
Και που πηγαίνει; Στην Αθήνα;
Στη Σπάρτη; Στις Μυκήνες;
Όχι! Ο θεός της δύναμης είναι κοσμοπολίτης και πηγαίνει κατευθείαν στο ‘Big Apple’ για να κάνει το κομμάτι του.
Παλεύει σε αγώνες, γνωρίζει τις συνήθειες των θνητών, γοητεύει στριγγλίζουσες κορασίδες σε βόλτες με άμαξες και κοπανάει αλύπητα καφέ αρκούδες.
Τρία είναι τα στοιχεία εκείνα για τα οποία αυτή η ταινία θα μείνει εις τους αιώνας των αιώνων: ήταν η πρώτη εμφάνιση του Arnold Schwarzenegger (και για να το γράψω, πρέπει να το δω από το Wikipedia), ο οποίος το άλλαξε σε ‘Arnold Strong’ γιατί το όνομα του δε μπορούσε κανείς να το προφέρει, η ελεεινή ψεύτικη αρκούδα (εντάξει, μιλάμε για low-budget) που ξυλοφορτώνεται σαν τον Τζανετάκο και φυσικά το ότι ήταν τόσο αίσχος η ταινία, που μέχρι και ο ίδιος ο Arnie την αποκήρυξε.
Ήθελα να ξέρω ποιος είχε τη φαεινή ιδέα να πουλήσει τα δικαιώματα της ταινίας στο eBay το 2006 … και ποιος θα έδινε 550.000 για να τα αγοράσει!
The Adventures of Hercules (1985)
Είναι η εποχή που ο γιος του Δία φοράει μίνι για να φαίνεται η χαλάουα και πηγαίνει να σώζει δεσποσύνες, να πολεμάει τέρατα, εξωγήινους, δεινόσαυρους, άλλους θεούς και γενικά να επιδεικνύει το καλολαδωμένο σώμα του.
Αυτός ο Lou Ferrigno, όσο τον βλέπω πως ήταν τότε, σκέφτομαι ότι στις φλέβες του δε θα έπρεπε να τρέχει αίμα, αλλά πρωτεΐνες και αμινοξέα.
Η αποτύπωση αυτή του Ηρακλή ήταν ευφάνταστη, ελλείψει καταλληλότερου χαρακτηρισμού, γιατί πέρα από τους μύες που ήταν έτοιμοι να εκραγούν εκτοξεύοντας τεστοστερόνη και baby oil, εκτός από τη γνωστή σωματική του διάπλαση, που μπορούσε να τα βάλει με μια ντουζίνα τσιλιβήθρες και κοιλαράδες στρατιώτες, του έδινε και ανά περιστάσεις κι άλλες σούπερ δυνάμεις.
Μεταξύ άλλων αναπνέει στο διάστημα, αποκτά νέον μπλε απόχρωση, κραδαίνει σπαθιά πιο αστραφτερά κι από ρούχα του Φλωρινιώτη, γίνεται γορίλας από νέον και μεγαλώνει σε μέγεθος γαλαξία για να αποτρέψει να συγκρουστούν η γη και το φεγγάρι.
Το Hercules και το sequel του, The Adventures of Hercules, ήταν ουσιαστικά ένας καθυστερημένος απόηχος της χρυσής εποχής της Cinecitta τη δεκαετία του ‘60, όπου ο Ηρακλής είχε δοξαστεί (!) από τις ιταλικές παραγωγές που ήταν ομολογουμένως πολλές.
Γιατί εκείνη την εποχή, έτσι επέβαλε το αίσθημα διασκέδασης του εκάστοτε σινεφίλ!
Δε θα τις αναφέρω όλες, θα αναφέρω την πιο παράδοξη -ή κουφή, αν προτιμάτε…
Ercole sfida Sansone/ (1963)
Ο Ηρακλής…
Ο Σαμψών…
Ρίχνουν ψεύτικους βράχους ο ένας στον άλλο…
Αυτό!
Hercules (1997)
Η Disney, που σε λίγο θα έχει αγοράσει όλες τις εταιρίες παραγωγής και τα δικαιώματα που υπάρχουν, δε μπορούσε να μείνει αμέτοχη στο μύθο.
Έτσι, λοιπόν, λίγο πριν ξεθυμάνουν τα 90’s, είπε να κάνει κι αυτή τη δική της family-friendly, animated εκδοχή.
Δημιούργησε αυτή τη μισή-περιπέτεια, μισή-musical (για τη Disney μιλάμε) ταινία κινουμένων σχεδίων με πρωταγωνιστή τον παραλίγο θεό, αλλά πάντα προβληματικό και προβληματισμένο teenager, Ηρακλή.
Αυτός ο Ηρακλής πολεμάει τον Άδη, το χλωμό, κακάσχημο, είρωνα και μηχανορράφο θείο του, ενώ παράλληλα προσπαθεί να βρει το νόημα του να είναι αληθινός ήρωας.
Κάποιοι μίλησαν τότε για άλλη μια διαστρέβλωση της ιστορίας και του πολιτισμού μας.
Εγώ το μόνο που ήθελα σαν παιδί τότε ήταν να αποκτήσω τους εξωπραγματικούς δικέφαλους του Ηρακλή.
Στο φινάλε, αυτό αξίζει στο όλο θέμα.
Να το δεις μαζί με τα παιδιά σου/ανίψια σου και να γελάσετε.
Hercules: The Legendary Journeys (1995-99)
Αν θέλει ο Τάσος (χρόνια σου πολλά, παρεμπιπτόντως) να με αφήσει να μπω λίγο στα τηλεοπτικά του λημέρια, φεύγοντας για λίγο από τη silver screen, καθόσον δεν υπάρχει Έλληνας, που έχει τηλεόραση σπίτι του και σέβεται τον εαυτό του, ο οποίος να μην έχει δει τον τηλεοπτικό Ηρακλή του Kevin Sorbo.
Μετά από 6 σεζόν και δύο spin-off σειρές, η μορφή του Sorbo είναι σχεδόν συνυφασμένη με την έννοια του Ηρακλή (και του Ιόλαου με τον Michael Hurst).
Της σειράς προηγήθηκαν 5 τηλεταινίες, βασισμένες περισσότερο ή λιγότερο στο μύθο, και μετά ξεκίνησαν να προβάλλονται τα επεισόδια, όπου εξιστορούσαν τις ‘λιγότερο γνωστές’ περιπέτειες του ήρωα.
Εννοείται ότι για να βγουν τόσες σεζόν, είδαν τα μάτια μας τα μύρια όσα, με τον Ηρακλή να συναντά, από τον Θορ, το θεό του κεραυνού του Σκανδιναβικού φολκλόρ, μέχρι τον βασιλιά Αρθούρο και πιθανόν και τη γέννηση του Ιησού!
Και εννοείται φυσικά ότι κοτζάμ ημίθεος δε μπορεί να μείνει για πολύ χήρος.
Πολλές γυναίκες έκαναν την καρδιά του ήρωα να σκιρτήσει, αλλά τελικά δεν κατάφερε να αποβάλει τον τίτλο του ‘εργένη’ από πάνω του.
Η Νεοζηλανδική παραγωγή είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία άλλων δύο σειρών, τη λιγότερο γνωστή Young Hercules με τον Ryan Gosling (τι πάθετε, κυρίες μου;) στον ομότιτλο ρόλο και φυσικά το απόλυτο cult θηλυκό είδωλο, Xena: Warrior Princess, με τις Lucy Lawless και Renee O’Connor.
Είτε τη θεωρείτε καλή, είτε κακή, η σειρά αυτή άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της στο lore του χαρακτήρα.
Jason and the Argonauts (2000)
Μια από τις γνωστές περιπέτειες του Ηρακλέους, εκτός από τους περιβόητους 12 άθλους, ήταν και η συμμετοχή του στην Αργοναυτική εκστρατεία.
Βάση αυτού του μύθου, δημιουργήθηκε η μίνι σειρά-εκτενής ταινία, Jason and the Argonauts με πρωταγωνιστή τον Jason London.
Στο ρόλο του Ηρακλή είναι ο Brian Thompson, ένας στην κυριολεξία γίγαντας με χαρακτηριστικό, τετράγωνο σαγόνι και αδρά χαρακτηριστικά, που όλοι από κάπου τον ξέρουμε αλλά δε θυμόμαστε από πού.
Ήταν ο ‘Night Slasher’ στο απόσταγμα τεστοστερόνης του Sylvester Stalone, Cobra, και ο Shao Kahn, ο κύριος villain στην video game adaptation ταινία Mortal Kombat: Annihilation.
Μπορεί να μην είναι τόσο αστραφτερός και υπέρλαμπρος, όσο ένας από τους προκατόχους του, σίγουρα όμως είναι ο πιο brutal και πιο γήινος για τα δεδομένα.
Μπορεί να μην είναι ο πρωταγωνιστής της ταινίας, αλλά σίγουρα κλέβει το spotlight στις σκηνές που εμφανίζεται με την ένδοξη επίδειξη της υπεράνθρωπης δύναμης του.
Σέρνει μόνος του την Αργώ, γκρεμίζει ογκόλιθους και τα βάζει με οπλισμένους στρατιώτες σε αιματηρές μάχες, ενώ παραμένει πιστός φίλος του Ιάσονα και από μηχανής θεός στις δύσκολες καταστάσεις.
Αν δεν τον έχετε δει, μην άγχεστε.
Όποτε η τηλεόραση δεν έχει με τι να γεμίσει το πρόγραμμα της, όλο και θα το δείξει καμιά φορά.
Και τότε θα καμαρώσετε αρχαιοελληνική αντρίλα!
Hercules (2005)
Ο Ηρακλής εμφανίστηκε για ακόμη μια φορά σε μια μίνι σειρά/εκτενή ταινία, αλλά στον πρωταγωνιστικό ρόλο και επέστρεψε στην εμφάνιση μοντέλου.
Η παραγωγή αυτή ήταν κάπως αμφιλεγόμενη, στην προσπάθεια της να είναι πιο αποστασιοποιημένη από το μύθο και να προσδώσει πιο ρεαλιστικά στοιχεία.
Για παράδειγμα, αφήνει την αμφιβολία για την πατρότητα του Ηρακλή, αναφέρει ένα στοιχείο του μύθου που όλοι οι άλλοι παραλείπουν συνήθως (το φόνο των παιδιών του Ηρακλή από τον ίδιο, υπό την επήρεια τρέλας), την αποστροφή της μητέρας του ή την εναλλακτική εκδοχή των άθλων.
Η ταινία προσφέρει μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική ματιά, προσπαθώντας να αποδομήσει την όλη μυθολογία γύρω από τον Ηρακλή και να τον κάνει έναν πιο γήινο και ανθρώπινο ήρωα, που δεν υπηρετεί θεούς σαν άβουλο ον, αλλά προτιμά να ζει τη ζωή του βάσει ενός κώδικα τιμής που κρατά τα θετικά στοιχεία από τους θεούς, αλλά να απορρίπτει μηχανορραφίες και μικρότητες.
Πέρα από αυτό, θα μπορούσε να είναι κάλλιστα μια απόπειρα κάποιων εκ των υπολοίπων χαρακτήρων να κλέψουν το spotlight από τον πρωταγωνιστή.
Immortals (2011)
Σε τριτοδευτεροτελευταίο ρόλο είπε να βάλει ο Tarsem Singh σε αυτήν την ταινία τον γιο του Δία, αν και, αν κρίνω από το μέσο όρο ηλικίας του cast, τα κορμιά με τη χαλάουα και τις αποκριάτικες πανοπλίες, δεν ξέρω αν τηρείται ο μύθος περί πατρότητας του ήρωα εδώ.
Και ειλικρινά πιστεύω ότι δε νοιάζει κανέναν μας, αφού πολύ απλά ο Ηρακλής (Steve Byers) είναι σχεδόν ανύπαρκτος (όπως και κάθε απόπειρα action-packed σκηνών με τους ‘θεούς’).
Γιατί όταν ακούς Ηρακλής, Ολύμπιοι θεοί και τα σχετικά περιμένεις κάτι πιο επικό, από ακροβατικά και κακούς που σκάνε στους τοίχους σαν σάπια πορτοκάλια.
Στο ρόλο του Ποσειδώνα, ο Kellan Lutz, ο οποίος επιστρέφει τρία χρόνια αργότερα στην ελληνική μυθολογία για να γίνει ο…
The Legend of Hercules (2014)
Αφού βρέθηκε το cast, αφού γυρίστηκαν οι σκηνές, αφού έπεσαν τα CGI εφέ, η ταινία είχε να αντιμετωπίσει έναν δέκατο τρίτο άθλο: να βρει έναν τίτλο για να μπορεί να κυκλοφορήσει στις αφίσες.
Τι Hercules 3D, τι Hercules: The Legend Begins και ποιος ξέρει τι άλλοι τίτλοι έπεσαν στο τραπέζι πριν καταλήξουν στον τελικό.
Εννοείται ότι δεν είχε και μεγάλες φιλοδοξίες, γι αυτό και κυκλοφόρησε καταχείμωνο, μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων.
Και πάτωσε!
Αλλά η ημερομηνία κυκλοφορίας δεν ήταν το πρόβλημα του.
Απλώς από την ταινία έλειπε μια μικρή λεπτομέρεια που καμιά φορά στο Hollywood δεν είναι και τελείως απαραίτητη.
Λέγεται υποκριτική, για ας μη γινόμαστε επικριτικοί και προκατειλημμένοι.
Το κόλλημα μου δεν είναι τα υπερβολικά αναβολιασμένα μούσκουλα, που εντάξει αυτά πάντα θα υπάρχουν σε ταινίες με τον Ηρακλή, δεν είναι η καταστρατήγηση του μύθου (που για ακόμη μια φορά το source material είναι μόνο τα ονόματα), δεν είναι ο Kellan Lutz που ντε και με το ζόρι πρέπει να γίνει ζεν πρεμιέ, δεν είναι ο κεραυνός από το υπερπέραν λες και βλέπουμε Power Rangers, ούτε καν ο αόρατος οργασμός της Αλκμήνης λες και επέστρεψε ο Kevin Bacon στον ‘αόρατο άνθρωπο’.
Είναι ο ‘Sotiris’.
Δηλαδή συγνώμη, κάποιος από τους παραγωγούς ή τους σεναριογράφους έκατσε και είπε «τον κολλητό του Ηρακλή/Αλκίδη θα τον ονομάσουμε Σωτήρη, γιατί θέλουμε ένα αρχαίο όνομα που να είναι και πιασάρικο!».
Αν μη τι άλλο, σε οποιαδήποτε παραγωγή, πετυχημένη ή μη, βρίσκανε κάποια πιο βαρύγδουπα αρχαιοελληνικά ονόματα κι εδώ το μόνο που μπορούσαν να σκεφτούν είναι το ‘Sotiris’!;
Brain damage…
Hercules (2014)
Οι απανταχού ‘classic action-hero’ fans και αυτοί που καμαρώνουν να βλέπουν το ελληνικό στοιχείο να ζωντανεύει blockbuster-ικά στη μεγάλη οθόνη έχουν εναποθέση τις ελπίδες τους στον Dwayne ‘The Rock’ Johnson (ο οποίος, αν συνεχίσει να αυξάνει τη σωματική του διάπλαση έτσι, θα γίνει κυριολεκτικά το παρατσούκλι του).
Η ταινία hopefully θα αποδώσει δικαιοσύνη στο θρύλο του Ηρακλή ή έστω θα κάνει το χατίρι στους hardcore action fans να απολαύσουν το ποπ κορν και το αναψυκτικό τους καλύτερα από την προηγούμενη, πόσο μάλλον όταν περιέχει και τον Rock στον ομότιτλο ρόλο.
Όσοι βέβαια προγραμματίζετε να το δείτε με μια πιο ψαγμένη ματιά, στη θέση σας θα κρατούσα μικρό καλάθι -αλλά πάντα με καλή διάθεση.
Και εννοείται ότι πολλοί είναι εκείνοι (άρρενες στην πλειοψηφία τους, υποθέτω) που θα θέλουν να ακουμπήσουν το 10ευρο στο ταμείο για τα μάτια της Irina Shayk, η οποία κάνει το κινηματογραφικό της ντεμπούτο στο ρόλο της Μεγάρας.
Αυτά λοιπόν περί Ηρακλέους και της γύρω από αυτόν Hollywood-ιανής και όχι μόνο μυθολογίας.
Ελπιδοφόρα ή απογοητευτικά, trash ή cult, επαινετικά ή κοροϊδευτικά για το μύθο, κάπως έτσι φαίνεται ότι φαντάζονται οι ξένοι την Έλληνα ημίθεο.
Αναλόγως πως θα τα πάει και ο επερχόμενος Ηρακλής, μπορεί η βιομηχανία του cinema να αποφασίσει να ασχοληθεί και με άλλους ήρωες της ελληνικής ιστορίας ή μυθολογίας, για να ‘χουμε κι εμείς να λέμε!
Αργύρης Σταματόπουλος.
1.jpg)
