Με τις δύο πρώτες ταινίες του, «Elli Makra -42277 Wuppertal» και «Echolot», ο Αθανάσιος Καρανικόλας μας σύστησε ένα κινηματογαφικό σύμπαν που δομείται στις αποχρώσεις των ανθρώπινων συναισθημάτων, στις λεπτές ηθικές διακυμάνσεις και στις εύθραυστες διαπροσωπικές σχέσεις.
Πρόκειται για ένα σινεμά ‘’εσωτερικό’’ που αρνούμενο τα μεγάλα, επικά γεγονότα της μυθοπλαστικής αφήγησης, στρέφεται με ντοκιμαντερίστικη προσήλωση στο πραγματικό και στην παρατήρηση των αδιόρατων, καθημερινών του εκφάνσεων.
Στην τελευταία ταινία του, «Στο Σπίτι», (βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου) ο Καρανικόλας, πιστός στη δύναμη του σινεμά της παρατήρησης, δημιουργεί ένα δράμα χαμηλών τόνων, ικανό να διεισδύσει στο ορατό φόντο της ελληνικής οικονομικής κρίσης και να αναδείξει το κρυφό αλλά ουσιώδες συστατικό της: την κρίση των ηθικών αξιών.
Η ταινία αφηγείται την ιστορία της Νάντιας, μιας Γεωργιανής μετανάστριας που ζει κι εργάζεται ως οικιακή βοηθός στο σπίτι μιας ευκατάστατης ελληνικής οικογένειας.
Ψυχή του σπιτιού, με ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις με τους εργοδότες της, η Νάντια καλείται να αναθεωρήσει τη ζωή και τις σχέσεις της όταν μαθαίνει πως πάσχει από μυελοπάθεια.
Η αρρώστεια της είναι το γεγονός που την κάνει σταδιακά ανεπιθύμητη και ‘’ξένο σώμα’’ στο σπίτι - απειλή, σχεδόν, για την οικογένεια που υπηρέτησε με αφοσίωση τα τελευταία δώδεκα χρόνια της ζωής της.
Επιλέγοντας μια λιτή και στυλιζαρισμένη αφήγηση, που πριμοδοτεί τα σταθερά , γεωμετρικής αυστηρότητας, κάδρα, ο Καρανικόλας αποκαλύπτει, πίσω από την ανυπέρβλητη θέα του σπιτιού στην ανοιχτή θάλασσα, τους αφιλόξενους γκρίζους τοίχους, που εγκλωβίζουν την ηρωίδα του.
Το μοντέρνο σπίτι της μινιμαλιστικής αισθητικής (που τόσο άνθισε στα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας) γίνεται το ψυχρό κάστρο της μοναξιάς, της ανασφάλειας και της εγκατάλειψης .
Ένας σιωπηλός χώρος όπου κάθε ανεπαίσθητη κίνηση της Νάντιας αποκτά την ένταση του σωματικού πόνου, της απόγνωσης και του βουβού ψυχικού πόνου.
Στο ρόλο της Νάντιας, η Μαρία Καλλιμάνη ανταποκρίνεται με τρόπο συγκλονιστικό.
Με απόλυτο έλεγχο των εκφραστικών της μέσων, κατορθώνει να εσωτερικεύσει σ’ ένα βλέμμα ή σε μια ελάχιστη δράση, όλη τη δυναμική της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Μια δυναμική που συνίσταται στα αντικρουόμενα αισθήματα της αδικίας και του οίκτου και εκθέτει το ηθικό αδιέξοδο μιας χρησιμοθηρικής, αδηφάγας και καταναλωτικής κοινωνίας, όλη δηλαδή τη σύγχρονη υποκρισία απέναντι στο ζήτημα της ετερότητας.
Η ταινία του Καρανικόλα «Στο Σπίτι», είναι σίγουρα μια ταινία που πρέπει να τη δούμε με την προσοχή και την απροκατάληπτη σκέψη που της αξίζει.
Από 25 Σεπτεμβρίου στις αίθουσες.
Αντώνης Τολάκης.
1.jpg)
