Ποτέ δεν θα σταματήσει να με εντυπωσιάζει το πόσο εύκολα, συζητήσεις γύρω από τον κινηματογράφο μπορούν να μετατραπούν σε πεδίο μάχης.
Μια φράση του τύπου: «πάλι ταινία με υπερήρωες θα δούμε;» μπορεί να βάλει φωτιά σε μια ολόκληρη παρέα, ενώ δηλώσεις του τύπου: «σκηνοθέτες σαν τον Kubrick και τον Polanski δεν υπάρχουν πια» είναι αρκετές για να πυροδοτήσουν ατέλειωτες διαμάχες.
Και το αστείο της υπόθεσης είναι πως η αλήθεια, συνήθως, βρίσκεται κάπου στην μέση.
Σαφώς και η ψηφιοποίηση του κινηματογράφου έχει φέρει τεράστιες αλλαγές στο πως αντιλαμβανόμαστε μια ταινία όπως αντίστοιχα και το political correctness του 21ου αιώνα μας έχει κάνει αρκετά πιο συντηρητικούς στις επιλογές και στα ερεθίσματα που δεχόμαστε.
Όμως ταυτόχρονα το ίδιο το Μέσο έχει αλλάξει.
Βρισκόμαστε σε μια εποχή οπού το σινεμά τελειοποιείται σε επίπεδο αισθητικής και γενικότερα ωθεί στα άκρα τις εικονοπλαστικές του ικανότητες.
Σε ένα τέτοιο κλίμα και σε μια τέτοια περίοδο, είναι δυσάρεστο αλλά αναμενόμενο να μην "πουλάει" ένας νέος Κασσαβέτης ή να μην αγκαλιάζεται από το κοινό η ταινία κάποιου που ακολουθεί τα βήματα του Godard.
Για καλή μας τύχη ωστόσο, υπάρχουν ακόμα και σήμερα σκηνοθέτες, όπως ο Nolan, που κάθε νέα τους ταινία σηματοδοτεί μια κινηματογραφική εμπειρία.
Πιθανότατα, ο συγκεκριμένος, να μην χωρέσει ποτέ στα "παπούτσια" του Kubrick, εάν όμως αυτός αντιπροσωπεύει τον σύγχρονο mainstream κινηματογράφο τότε είμαστε σε καλό δρόμο.
Ή για να το θέσω ακόμα πιο απλά, εάν κάθε "ταινία με υπερήωρες" είναι σαν την τριλογία του Dark Knight τότε, αναμφίβολα, αξίζει την προσοχή μας.
Χωρίς να ξεφεύγει από τους κύριους φιλοσοφικούς προβληματισμούς του (σχετικότητα του χρόνου, ανθρωπινή ύπαρξη, σολιψισμός), ο Christopher Nolan συστήνει το Interstellar, ίσως το πιο φιλόδοξο έργο του μέχρι στιγμής.
Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, η Γη πλήττεται από τεράστια οικολογικά προβλήματα.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει μειωθεί σημαντικά και η έλλειψη τροφής ταλανίζει ακόμα και τις πιο ανεπτυγμένες χώρες.
Όσοι έχουν απομείνει ασχολούνται με την γεωργία και την καθημερινή τους επιβίωση ενάντια σε μια εχθρική φύση.
Ο Cooper (Matthew McConaughey, The Wolf of Wall Street), πρώην πιλότος και μηχανικός, ζει και αυτός απομονωμένος μαζί με τα δυο του παιδιά και τον πεθερό του (John Lithgow, The Homesman) σε μια αγροικία της Αμερικής, ώσπου μέσα από μια παράξενη σειρά γεγονότων θα οδηγηθεί σε μια μυστική βάση της Nasa.
Εκεί θα του ανακοινωθεί πως το μέλλον της ανθρωπότητας είναι αβέβαιο και πως εκείνος έχει επιλεχθεί για να οδηγήσει ένα διαστημόπλοιο έξω από το ηλιακό σύστημα της γης με σκοπό να βρει έναν άλλο πλανήτη που να είναι ικανός να συντηρήσει ανθρωπινή ζωή.
Αυτό το διαστρικό ταξίδι όχι μόνο θα τον φέρει αντιμέτωπο με το άγνωστο αλλά θα ανατρέψει τα όρια ανάμεσα στον χρόνο, τον χώρο και την βαρύτητα.
Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για το σενάριο του Interstellar, ωστόσο έχω την αίσθηση πως αν αναφέρω το παραμικρό, θα στερήσω κάτι από την θέαση της ταινίας.
Το μόνο που μπορώ να επιβεβαιώσω κατ'επέκταση είναι πως τα αδέλφια Nolan έγραψαν για ακόμα μια φορά ένα από τα πιο "δύσκολα" και πολυεπίπεδα σενάρια που μπορώ να θυμηθώ.
Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πως οι υποψιασμένοι φαν του sci-fi θα δυσκολευτούν να βρουν απαντήσεις και λύσεις, όμως όλη αυτή η αντίδραση ανάμεσα στον χώρο, τον χρόνο και την ανθρώπινη φύση σίγουρα θα δημιουργήσει ένα ενδιαφέρον ψηφιδωτό που δεν θα αφήσει κανένα θεατή αμέτοχο.
Σαφώς, από την θεωρία στην πράξη υπάρχει μια απόσταση.
Γι'αυτό άλλωστε δικαιολογείται απόλυτα και η μεγάλη διάρκεια της ταινίας (169 λεπτά), μια απόσταση που ο Nolan καλύπτει σκηνοθετικά με μια σχεδόν εκνευριστική άνεση.
Αν αναλογιστεί κανείς το πόσες θεματικές ενότητες καταφέρνει να συμπεριλάβει σε ένα και μόνο έργο, τότε σχεδόν αυτόματα καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο Nolan μπορεί να μην είναι ο πιο artistic σκηνοθέτης αλλά σίγουρα είναι από τους πιο έξυπνους.
Βέβαια εδώ οφείλω να τονίσω πως το Interstellar σηματοδοτεί μια ακόμα αλλαγή για τον διάσημο σκηνοθέτη.
Σαν ταινία είναι αρκετά πιο συναισθηματική από τους εγκεφαλικούς αλλά παγερούς προκατόχους της.
Ναι, ο Nolan φαίνεται να έχει επενδύσει πολλά και σε συναισθηματικό επίπεδο όσο αφορά το Interstellar.
Από το έντονα λυρικό soundtrack του Hans Zimmer μέχρι τις σκηνές όπου οι ηθοποιοί παίρνουν τα ηνία και οι κάμερες έρχονται σε δεύτερη μοίρα, ο Nolan κάνει ακόμα μια μικρή υπέρβαση.
Και αυτή η υπέρβαση δεν είναι άλλη από το ότι, έστω και για λίγο, αποχωρίζεται αυτό το πομπώδες, επικό και επιβλητικό στυλ σκηνοθεσίας που έχει υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια για να το αντικαταστήσει με μια πιο ώριμη και μετριασμένη προσέγγιση πάνω στις λήψεις του.
Αν είσαι καχύποπτος απέναντι στον Nolan δεν θα διστάσεις να πεις: «με τέτοιο cast και εγώ το ίδιο θα έκανα» και δεν θα σε αδικήσω.
Όταν έχεις στο πλευρό σου έναν αναγεννημένο Matthew McConaughey, την Anne Hathaway (Les Miserables) και την Jessica Chastain (Mama) τα πράγματα δεν μπορούν να πάνε και τόσο άσχημα.
Εάν δε, σε αυτό το cast προσθέσεις σε δευτεραγωνιστικούς ρόλους τον Michael Caine (Mr. Morgan's Last Love), τον Casey Affleck (Ain't Them Bodies Saint) και τον Matt Damon (The Zero Theorem), τότε από ερμηνευτικής πλευράς έχεις στα χέρια σου ένα σιγουράκι.
Σε γενικές γραμμές, μιλάμε για μια υποδειγματική ταινία υψηλών προδιαγραφών που θα αποζημιώσει ακόμα και τους πιο δύσπιστους.
Ο Nolan αφήνει την φαντασία του να οργιάσει και σε παίρνει μαζί του σε ένα υπέροχο ταξίδι όπου το διάστημα είναι μονάχα η πρόφαση για κάτι αρκετά μεγαλύτερο.
Αν έπρεπε να επισημάνω κάποια μειονεκτήματα του εντυπωσιακού αυτού εγχειρήματος, θα ανέφερα επιγραμματικά πως οι δευτερεύοντες χαρακτήρες είναι ανεπαρκώς ανεπτυγμένοι και πως εάν θέλουμε να δούμε το Interstellar αντικειμενικά, πρέπει να συγχαρούμε τον Nolan για το μεγαλεπήβολο σχέδιο του αλλά να τονίσουμε πως σε αρκετά σημεία υστερούσε τόσο σε βάθος όσο και σε περιεχόμενο.
Κάποιες φορές οι απαντήσεις του έμοιαζαν ανολοκλήρωτες και το φινάλε του ήταν αρκετά «εύκολο» συγκριτικά με τα υψηλό στάνταρ που ο ίδιος είχε θέσει στον εαυτό του.
Δίχως αμφιβολία, τίποτα από αυτά που έγραψα στην τελευταία παράγραφο είναι αρκετά για να μειώσουν το μεγαλείο του Interstellar.
Ως κινηματογραφική εμπειρία στέκεται στο ύψος των περιστάσεων και ανταπεξέρχεται στις προσδοκίες ενός κοινού που αποζητά να δει ένα σοβαρό sci-fi που θα προβληματίσει και θα θέσει ερωτήματα.
Μεγαλύτερη απόδειξη: ο "πονοκέφαλος" που θα σου αφήσει και οι συζητήσεις που θα κάνεις για το Interstellar, αρκετά μετά το τέλος της ταινίας.
Από 6 Νοεμβρίου στους κινηματογράφους.
Γιώργος Καραμάνος.
Interstellar trailer #2 από FilmBoy-gr