Είσαι ένας νέος που κάπου εκεί στα 16 σου αρχίζεις και ανακαλύπτεις το πως λειτουργεί το downloading, οι υπότιτλοι και αρχίζεις σιγά σιγά να ασχολείσαι με όρους όπως p2p, srt, torrent και τα λοιπά και τα λοιπά.
Όπως έχεις καταλάβει οι σειρές είναι άπειρες. Κυριολεκτικά!
Εκατοντάδες επεισόδια από εκατοντάδες σειρές, αμερικάνικες και αγγλικές, γαλλικές και άλλες.
Πολλές φορές βασίζεσαι στην δουλειά των υποτιτλιστών για να καλύψεις την ανάγκη σου και ίσως θα ήθελες να γίνεις και εσύ ένας.
Το να φτιάξεις ένα υπότιτλο όμως είναι παράνομο, τα πρόστιμα τεράστια, η συζήτηση αν ο νόμος τελικά είναι δίκαιος είναι μια συζήτηση που ακόμα παίζει...
Σε αυτό το κείμενο θα προσπαθήσω αρχικά να σας παρουσιάσω την δουλειά των υποτιτλιστών (συμβουλευόμενος άρθρα), έπειτα να δούμε την νομοθεσία και τέλος να κάνουμε μια συζήτηση για το ποιο είναι το δίκαιο.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν:
Η καθημερινότητα του υποτιτλιστή
Σε άρθρο του Χαρμπή Α. στην Καθημερινή μιλάνε κάποιοι απο τους γνωστότερους υποτιτλιστές (Zombarxos και Kexag31), με έργο εδω και χρόνια σε μεγάλες κοινότητες υποτιτλιστών της χώρας μας.
Η δημιουργία: Οι υποτιτλιστές χωρίζονται συνήθως σε ομάδες –υπάρχουν και αρκετοί μεμονωμένοι– οι οποίες αναλαμβάνουν τη μετάφραση συγκεκριμένων τηλεοπτικών σειρών ανάλογα με τις ανάγκες, αλλά κυρίως σύμφωνα με τις προτιμήσεις του καθενός – μεταφράζουν δηλαδή τις σειρές που βλέπουν και οι ίδιοι. Κάθε ομάδα συντονίζεται από έναν ή δύο επιμελητές, εκείνους δηλαδή που έχουν την περισσότερη εμπειρία και φροντίζουν ώστε η τελική μορφή των υποτίτλων να είναι η καλύτερη δυνατή. Ο ίδιος ο υποτιτλισμός γίνεται με ένα συνδυασμό μετάφρασης των αγγλικών υποτίτλων (για κωφούς) που κυκλοφορούν άμεσα στο Διαδίκτυο και εξ ακοής για την όσο το δυνατόν καλύτερη απόδοση των λεγομένων (ιδιωματισμών κτλ.) στα ελληνικά.
Πολύ σημαντικό είναι, τέλος, το κομμάτι του συγχρονισμού προκειμένου οι υπότιτλοι να «πέφτουν» την κατάλληλη στιγμή και να δίνουν στον θεατή αρκετό διάστημα για να τους διαβάσει. Η όλη διαδικασία μπορεί να πάρει πολλές ώρες ανάλογα πάντα με το είδος της σειράς (οι ιατρικές όπως το «Grey’s Anatomy» θεωρούνται ιδιαίτερα δύσκολες για παράδειγμα) και την εμπειρία του μεταφραστή. Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν και παραπάνω, πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις η μετάφραση γίνεται από τουλάχιστον 3 - 4 άτομα και έτσι η δουλειά μοιράζεται, με αποτέλεσμα οι υπότιτλοι να «ανεβαίνουν» την ίδια ή το πολύ την επόμενη μέρα της αρχικής κυκλοφορίας.
Εκπαίδευση: Σε ερασιτεχνικό επίπεδο είναι η κοινότητα εκείνη η οποία κάνει τελικά τη διαφορά. Ο Χρήστος(Zombarxos) επισημαίνει σχετικά: «Εκτός από τις επιμέλειες, βασική ασχολία των εμπειρότερων από εμάς είναι η εκπαίδευση των νέων υποτιτλιστών. Γι’ αυτόν το σκοπό έχουμε ολόκληρη “νομοθεσία” πάνω στην επιμέλεια του υποτίτλου, ενώ γράφουμε συνεχώς άρθρα για τεχνικά και άλλα ζητήματα, τα οποία μπορεί ελεύθερα να συμβουλευθεί ο καθένας. Γενικά, για ερασιτέχνες, νομίζω πως έχουμε θέσει αρκετά ψηλά τον πήχη». Εκείνο πάντως που τονίζουν όλα τα μέλη της κοινότητας είναι το παρεΐστικο κλίμα, ακόμα και οι φιλίες που έχουν αναπτύξει μεταξύ τους, μέσω της συνεργασίας για την παραγωγή των υποτίτλων.
Κέρδος
Ποιο είναι όμως το κέρδος ενός υποτιτλιστή ή μιας ομάδας; Ο MANI(ερασιτέχνης υποτιτλιστής) σε συνέντευξη του στο Grekamag.gr αναφέρει σε σχετική ερώτηση απλά και ξάστερα: Λεφτά από τους υπότιτλους δεν βγάζει κανείς.
Το ίδιο λέει και ο Zombarxos στην Καθημερινή: δεν υπάρχει καμία αμοιβή/κέρδος, αλλά μάλλον βάζουμε και από την τσέπη μας για να συντηρήσουμε την κοινότητα.
Φυσικά υπάρχουν και άλλου είδος site, τα οποία ανεβάζουν link απο τρίτους, το οποίο για να δεις το βίντεο με ενσωματωμένο υπότιτλο περνάς απο χίλια κύματα/διαφημίσεις. Αυτοί ναι, βγάζουν (πολύ) χρήμα.
Πριν μερικές μέρες είδα μια μια απο αυτές τις κοινότητες να ψάχνει τρόπο να βρει μια λύση για να κάνει το site να βγάζει τα έξοδα συντήρησης τους, χωρίς να βάλει συνδρομή, χωρίς κουμπί δωρεών, χωρίς να γίνει ενοχλητικό. Το κάλεσμα στον κόσμο για μια κοινώς αποδεκτή λύση μου φάνηκε ειλικρινές και φιλικό.
Και για ποιο λόγο δεν κάνουν το hobby τους επάγγελμα; Για ακριβώς αυτόν τον λόγο, γιατί είναι hobby. «Μου είχε προτείνει μια καθηγήτριά μου παλιότερα, να πάρω πτυχίο υποτιτλισμού και να με βάλει σε κάποια εταιρία, να δουλεύω «νόμιμα». Όμως αρνήθηκα γιατί δεν μπορώ να μου λένε, «κάνε αυτή την ταινία». Κάνω όποια ταινία μου αρέσει, όταν θα έχω χρόνο και όρεξη, αλλιώς το αποτέλεσμα είναι γνωστό: τραγικά λάθη τόσο από υποτιτλιστές εταιριών όσο και από «ελεύθερους υποτιτλιστές» που πιέζονται να βγάλουν πρώτοι τους υπότιτλους» λέει ο MANI, ενώ αστείο είναι οτι «έχουμε δει αρκετές φορές δικούς μας υπότιτλους να παίζουν στα εγχώρια τηλεοπτικά κανάλια. Μια φορά μάλιστα, σε σειρά γνωστού καναλιού, είχαν ξεχάσει να αφαιρέσουν και το όνομα του σάιτ, οπότε εμφανίστηκε κανονικά και αυτό!» λέει ο Zombarxos.
Άνθρωποι λοιπόν που κάνουν αφιλοκερδώς το hobby τους, μεταφράζουν σειρές και ταινίες, που το μεγαλύτερο ποσοστό τους δεν έχουν καν διανομή στη χώρα μας και δίνουν στο κοινό το βήμα για να γνωρίσουν υλικό που σε έναν άλλο κόσμο δεν θα είχαν πρόσβαση με τίποτα.
Χαρακτηριστικά ο Kexag31 αναφέρει: «Είναι άραγε τυχαίος ο τρόπος με τον οποίο επιλέγεται ποιες σειρές θα προβληθούν και εδώ ή μήπως αποτελεί κοινό μυστικό πως τα ίδια τα κανάλια συμβουλεύονται την κίνηση ιστοσελίδων όπως η δική μας, προκειμένου να δουν τι αρέσει στον κόσμο και να το φέρουν; Θα υπήρχε, ας πούμε, αυτή η σημαντική (και πολυδάπανη) κίνηση της Nova να φέρει το “Game of Thrones” ταυτόχρονα με την Αμερική αν αυτό δεν έκανε θραύση πρώτα στο Διαδίκτυο;».
Το downloading και ο υποτιτλισμός είναι παράνομα. Ο νόμος φυσικά είναι νόμος, αλλά επειδή είναι δεν σημαίνει οτι είναι δίκαιος και οτι δεν επιδέχεται αλλαγές. Κάθε λίγα χρόνια γίνονται συζητήσεις σε όλο τον κόσμο γύρω απο την φύση των πνευματικών δικαιωμάτων. Οι νόμοι αλλάζουν και εξιχρονίζονται και εμείς πρέπει να είμαστε ενήμεροι και να διεκδικούμαι τα δικαιώματα μας.
Είναι φυσιολογικό, δίκαιο και λογικό, ένας υποτιτλιστής που δεν έχει βγάλει ούτε ένα ευρώ απο την δραστηριότητα του και πληρώνει απο την τσέπη του για τα λειτουργικά να "τρώει" πρόστιμα που να φτάνουν χαλαρά τα 500.000 ευρώ;
Ποια είναι όμως η νομοθεσία ακριβώς; Την επόμενη φορά θα μιλήσουμε για την νομοθεσία στην Ελλάδα...
Τάσος Σαμπάρ
Σε αυτό το κείμενο θα προσπαθήσω αρχικά να σας παρουσιάσω την δουλειά των υποτιτλιστών (συμβουλευόμενος άρθρα), έπειτα να δούμε την νομοθεσία και τέλος να κάνουμε μια συζήτηση για το ποιο είναι το δίκαιο.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν:
Η καθημερινότητα του υποτιτλιστή
Σε άρθρο του Χαρμπή Α. στην Καθημερινή μιλάνε κάποιοι απο τους γνωστότερους υποτιτλιστές (Zombarxos και Kexag31), με έργο εδω και χρόνια σε μεγάλες κοινότητες υποτιτλιστών της χώρας μας.
Η δημιουργία: Οι υποτιτλιστές χωρίζονται συνήθως σε ομάδες –υπάρχουν και αρκετοί μεμονωμένοι– οι οποίες αναλαμβάνουν τη μετάφραση συγκεκριμένων τηλεοπτικών σειρών ανάλογα με τις ανάγκες, αλλά κυρίως σύμφωνα με τις προτιμήσεις του καθενός – μεταφράζουν δηλαδή τις σειρές που βλέπουν και οι ίδιοι. Κάθε ομάδα συντονίζεται από έναν ή δύο επιμελητές, εκείνους δηλαδή που έχουν την περισσότερη εμπειρία και φροντίζουν ώστε η τελική μορφή των υποτίτλων να είναι η καλύτερη δυνατή. Ο ίδιος ο υποτιτλισμός γίνεται με ένα συνδυασμό μετάφρασης των αγγλικών υποτίτλων (για κωφούς) που κυκλοφορούν άμεσα στο Διαδίκτυο και εξ ακοής για την όσο το δυνατόν καλύτερη απόδοση των λεγομένων (ιδιωματισμών κτλ.) στα ελληνικά.
Πολύ σημαντικό είναι, τέλος, το κομμάτι του συγχρονισμού προκειμένου οι υπότιτλοι να «πέφτουν» την κατάλληλη στιγμή και να δίνουν στον θεατή αρκετό διάστημα για να τους διαβάσει. Η όλη διαδικασία μπορεί να πάρει πολλές ώρες ανάλογα πάντα με το είδος της σειράς (οι ιατρικές όπως το «Grey’s Anatomy» θεωρούνται ιδιαίτερα δύσκολες για παράδειγμα) και την εμπειρία του μεταφραστή. Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν και παραπάνω, πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις η μετάφραση γίνεται από τουλάχιστον 3 - 4 άτομα και έτσι η δουλειά μοιράζεται, με αποτέλεσμα οι υπότιτλοι να «ανεβαίνουν» την ίδια ή το πολύ την επόμενη μέρα της αρχικής κυκλοφορίας.
Εκπαίδευση: Σε ερασιτεχνικό επίπεδο είναι η κοινότητα εκείνη η οποία κάνει τελικά τη διαφορά. Ο Χρήστος(Zombarxos) επισημαίνει σχετικά: «Εκτός από τις επιμέλειες, βασική ασχολία των εμπειρότερων από εμάς είναι η εκπαίδευση των νέων υποτιτλιστών. Γι’ αυτόν το σκοπό έχουμε ολόκληρη “νομοθεσία” πάνω στην επιμέλεια του υποτίτλου, ενώ γράφουμε συνεχώς άρθρα για τεχνικά και άλλα ζητήματα, τα οποία μπορεί ελεύθερα να συμβουλευθεί ο καθένας. Γενικά, για ερασιτέχνες, νομίζω πως έχουμε θέσει αρκετά ψηλά τον πήχη». Εκείνο πάντως που τονίζουν όλα τα μέλη της κοινότητας είναι το παρεΐστικο κλίμα, ακόμα και οι φιλίες που έχουν αναπτύξει μεταξύ τους, μέσω της συνεργασίας για την παραγωγή των υποτίτλων.
 |
| Arrow - pic from The Quotes Saga: Greek Edition |
Ποιο είναι όμως το κέρδος ενός υποτιτλιστή ή μιας ομάδας; Ο MANI(ερασιτέχνης υποτιτλιστής) σε συνέντευξη του στο Grekamag.gr αναφέρει σε σχετική ερώτηση απλά και ξάστερα: Λεφτά από τους υπότιτλους δεν βγάζει κανείς.
Το ίδιο λέει και ο Zombarxos στην Καθημερινή: δεν υπάρχει καμία αμοιβή/κέρδος, αλλά μάλλον βάζουμε και από την τσέπη μας για να συντηρήσουμε την κοινότητα.
Φυσικά υπάρχουν και άλλου είδος site, τα οποία ανεβάζουν link απο τρίτους, το οποίο για να δεις το βίντεο με ενσωματωμένο υπότιτλο περνάς απο χίλια κύματα/διαφημίσεις. Αυτοί ναι, βγάζουν (πολύ) χρήμα.
Πριν μερικές μέρες είδα μια μια απο αυτές τις κοινότητες να ψάχνει τρόπο να βρει μια λύση για να κάνει το site να βγάζει τα έξοδα συντήρησης τους, χωρίς να βάλει συνδρομή, χωρίς κουμπί δωρεών, χωρίς να γίνει ενοχλητικό. Το κάλεσμα στον κόσμο για μια κοινώς αποδεκτή λύση μου φάνηκε ειλικρινές και φιλικό.
Και για ποιο λόγο δεν κάνουν το hobby τους επάγγελμα; Για ακριβώς αυτόν τον λόγο, γιατί είναι hobby. «Μου είχε προτείνει μια καθηγήτριά μου παλιότερα, να πάρω πτυχίο υποτιτλισμού και να με βάλει σε κάποια εταιρία, να δουλεύω «νόμιμα». Όμως αρνήθηκα γιατί δεν μπορώ να μου λένε, «κάνε αυτή την ταινία». Κάνω όποια ταινία μου αρέσει, όταν θα έχω χρόνο και όρεξη, αλλιώς το αποτέλεσμα είναι γνωστό: τραγικά λάθη τόσο από υποτιτλιστές εταιριών όσο και από «ελεύθερους υποτιτλιστές» που πιέζονται να βγάλουν πρώτοι τους υπότιτλους» λέει ο MANI, ενώ αστείο είναι οτι «έχουμε δει αρκετές φορές δικούς μας υπότιτλους να παίζουν στα εγχώρια τηλεοπτικά κανάλια. Μια φορά μάλιστα, σε σειρά γνωστού καναλιού, είχαν ξεχάσει να αφαιρέσουν και το όνομα του σάιτ, οπότε εμφανίστηκε κανονικά και αυτό!» λέει ο Zombarxos.
 |
| Breaking Bad - pic from The Quotes Saga: Greek Edition |
Χαρακτηριστικά ο Kexag31 αναφέρει: «Είναι άραγε τυχαίος ο τρόπος με τον οποίο επιλέγεται ποιες σειρές θα προβληθούν και εδώ ή μήπως αποτελεί κοινό μυστικό πως τα ίδια τα κανάλια συμβουλεύονται την κίνηση ιστοσελίδων όπως η δική μας, προκειμένου να δουν τι αρέσει στον κόσμο και να το φέρουν; Θα υπήρχε, ας πούμε, αυτή η σημαντική (και πολυδάπανη) κίνηση της Nova να φέρει το “Game of Thrones” ταυτόχρονα με την Αμερική αν αυτό δεν έκανε θραύση πρώτα στο Διαδίκτυο;».
Το downloading και ο υποτιτλισμός είναι παράνομα. Ο νόμος φυσικά είναι νόμος, αλλά επειδή είναι δεν σημαίνει οτι είναι δίκαιος και οτι δεν επιδέχεται αλλαγές. Κάθε λίγα χρόνια γίνονται συζητήσεις σε όλο τον κόσμο γύρω απο την φύση των πνευματικών δικαιωμάτων. Οι νόμοι αλλάζουν και εξιχρονίζονται και εμείς πρέπει να είμαστε ενήμεροι και να διεκδικούμαι τα δικαιώματα μας.
Είναι φυσιολογικό, δίκαιο και λογικό, ένας υποτιτλιστής που δεν έχει βγάλει ούτε ένα ευρώ απο την δραστηριότητα του και πληρώνει απο την τσέπη του για τα λειτουργικά να "τρώει" πρόστιμα που να φτάνουν χαλαρά τα 500.000 ευρώ;
Ποια είναι όμως η νομοθεσία ακριβώς; Την επόμενη φορά θα μιλήσουμε για την νομοθεσία στην Ελλάδα...
Τάσος Σαμπάρ
Πηγές: kathimerini.gr
