Πριν λίγο καιρό είχα μοιραστεί τις σκέψεις μου σχετικά με τον (παράνομο) υποτιτλισμό και συγκεκριμένα για το ποια είναι η πραγματική διαδικασία παραγωγής, την παρουσίαση κάποιων λανθασμένων απόψεων που υπάρχουν σχετικά με την διαδικασία και τα κέρδη.
Ήρθε η ώρα να δούμε τώρα την νομοθεσία και να προσπαθήσω να κρίνω με τις περιορισμένες δυνατότητες μου, το γράμμα του νόμου.
Για να μπορέσω να σας μιλήσω επι του νομικού, συμβουλεύτηκα το blog του δικηγόρου Βασίλη Σωτηρόπουλου, ο οποίος έχει γράψει ένα εκτενές σχετικό άρθρο και απο κάτω υπάρχει μια τεράστια και πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Νομοθεσία
Ο δικηγόρος γράφει:
Με βάση το ελληνικό δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά και τις διεθνείς συμβάσεις, η μετάφραση έργου αποτελεί "παράγωγο έργο", για το οποίο πρέπει να υπάρχει η άδεια του δικαιούχου του πρωτότυπου έργου. Έτσι, το παράγωγο έργο δεν είναι νόμιμο όταν ελλείπει η άδεια - συγκατάθεση του δημιουργού ή του δικαιούχου των δικαιωμάτων του πρωτότυπου έργου.
Ο ερασιτεχνικός χαρακτήρας δεν παίζει ρόλο, καθώς υπάρχει προσβολή του ηθικού δικαιώματος του δημιουργού, το οποίο προστατεύεται κατά το ελληνικό δίκαιο. Αν το έργο κυκλοφορεί επίσημα και με ελληνικούς υπότιτλους υπάρχει επίσης προσβολή και του περιουσιακού δικαιώματος, καθώς παρεμποδίζεται η κανονική εκμετάλλευση του έργου.
Θέμα σχετικά με την κατάληξη .gr δεν υπάρχει γιατί, αν ο δράστης, οποιουδήποτε εγκλήματος, έχει κατοικία στην Ελλάδα ή έχει Ελληνική Ιθαγένεια, τότε εμπίπτει στην δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων.
Απο τα παραπάνω καταλαβαίνουμε οτι οι υπότιτλοι, ακόμα και αν διανέμονται δωρεάν είναι παράνομοι και διώκονται...
Σύμφωνα με το άρθρο 66 του Ν.2121/1993 τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή 2.900 - 15.000 όποιος χωρίς δικαίωμα και κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου αυτού ή διατάξεων των κυρωμένων με νόμο πολυμερών συνθηκών για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας "εγγράφει έργα ή αντίτυπα, αναπαράγει αυτά άμεσα ή έμμεσα, προσωρινά ή μόνιμα, με οποιαδήποτε μορφή, εν όλω ή εν μέρει, μεταφράζει [...]εισάγει αντίτυπα του έργου που παρήχθησαν παράνομα στο εξωτερικό χωρίς τη συναίνεση του δημιουργού και γενικά εκμεταλλεύεται έργα, αντίγραφα ή αντίτυπα που είναι αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας ή προσβάλλει το ηθικό δικαίωμα του πνευματικού δημιουργού να αποφασίζει για τη δημοσίευση του έργου στο κοινό, καθώς και να παρουσιάζει αυτό αναλλοίωτο χωρίς προσθήκες ή περικοπές (άρθρο 8 παρ.1 Οδηγίας 2001/29).
Εξαιρέσεις και "παραθυράκια"
Υπάρχει η εξαίρεση της παραγωγής υποτίτλων προς όφελος τυφλών και κωφάλαλων, για χρήσεις που συνδέονται άμεσα με την αναπηρία και δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα, στο βαθμό που απαιτείται λόγω της συγκεκριμένης αναπηρίας.
Η επιφύλαξη λοιπόν των δικαιωμάτων του αρχικού έργου περιλαμβάνει και την συναίνεση της χρήσης του δημιουργού του αρχικού έργου.
Η επιφύλαξη λοιπόν των δικαιωμάτων του αρχικού έργου περιλαμβάνει και την συναίνεση της χρήσης του δημιουργού του αρχικού έργου.
Παραθυράκια βρίσκονται πολύ δύσκολα.
Αν ο λοιπόν ο μεταφραστής, στείλει το αρχείο να ανεβεί σε μια σελίδα, χώρας που δεν ανήκει στις που 162 έχουν υπογράψει την Σύμβαση της Βέρνης και χωρίς να αναφέρετε πουθενά το όνομα του Έλληνα μεταφραστή τότε δεν υπάρχει νομικό παράπτωμα.
Αν ο λοιπόν ο μεταφραστής, στείλει το αρχείο να ανεβεί σε μια σελίδα, χώρας που δεν ανήκει στις που 162 έχουν υπογράψει την Σύμβαση της Βέρνης και χωρίς να αναφέρετε πουθενά το όνομα του Έλληνα μεταφραστή τότε δεν υπάρχει νομικό παράπτωμα.
Αυτά για τα παραθυράκια πληροφοριακά.
Εμένα προσωπικά δεν είναι το θέμα κατα το πόσο είναι παράνομος ή όχι ο υποτιτλισμός.
Είναι και είναι προφανές οτι τα πνευματικά δικαιώματα πρέπει να προστατεύονται. Αλλά...
Το μεγάλο Αλλά...
Εμένα προσωπικά δεν είναι το θέμα κατα το πόσο είναι παράνομος ή όχι ο υποτιτλισμός.
Είναι και είναι προφανές οτι τα πνευματικά δικαιώματα πρέπει να προστατεύονται. Αλλά...
Το μεγάλο Αλλά...
Όταν ακούω για τα τεράστια πρόστιμα σε μεταφραστές που δεν έχουν βγάλει φράγκο απο το χόμπι τους τότε διαφωνώ καθέτως.
Προσωπικά πιστεύω οτι ο υποτιτλισμός είναι δείγμα της αναγνώρισης στον καλλιτέχνη.
Αυτή είναι απόλυτα προσωπική άποψη.
Προσωπικά πιστεύω οτι ο υποτιτλισμός είναι δείγμα της αναγνώρισης στον καλλιτέχνη.
Αυτή είναι απόλυτα προσωπική άποψη.
Το επίπεδο των προστίμων είναι εξαιρετικά υψηλό και αυτό με βάζει σε σκέψεις.
Για ποιο λόγο όμως γίνεται αυτό;
Με μια μικρή αναζήτηση βλέπω οτι κανένας (απ' ότι είδα) καλλιτέχνης δεν έχει εμπλακεί προσωπικά σε μια τέτοια δικαστική διαμάχη.
Αυτοί που έχουν τα δικαιώματα είναι τεράστιες εταιρείες, είτε αυτές είναι οι εταιρείες διανομής, είτε εταιρείες που ελέγχουν μαζικά τα δικαιώματα μουσικής κτλ.
Για ποιο λόγο όμως γίνεται αυτό;
Με μια μικρή αναζήτηση βλέπω οτι κανένας (απ' ότι είδα) καλλιτέχνης δεν έχει εμπλακεί προσωπικά σε μια τέτοια δικαστική διαμάχη.
Αυτοί που έχουν τα δικαιώματα είναι τεράστιες εταιρείες, είτε αυτές είναι οι εταιρείες διανομής, είτε εταιρείες που ελέγχουν μαζικά τα δικαιώματα μουσικής κτλ.
Εταιρείες εκατομμυρίων και δισεκατομμυρίων που προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν τόσο εις βάρος θεατών όσο και των δημιουργών που παίρνουν ψίχουλα.
Οι εταιρείες αυτές έχουν δημιουργήσει στην ουσία καρτέλ που πιέζουν την νομοθετική εξουσία ώστε να βγάζουν όλο και περισσότερα κέρδη.
Οι εταιρείες αυτές έχουν δημιουργήσει στην ουσία καρτέλ που πιέζουν την νομοθετική εξουσία ώστε να βγάζουν όλο και περισσότερα κέρδη.
Οι ιστορίες για συγκαλυμμένες πίσω απο νομιμοφανείς εκβιαστικές κινήσεις των εταιριών αυτών είναι πολλές.
Κανείς ιδιώτης δεν θα μπορέσει ποτέ να ορθώσει ανάστημα σε μια απο αυτές τις εταιρείες καθώς πολύ απλά μια στρατιά απο δικηγόρους θα τον σύρουν στα δικαστήρια μέχρι η οικονομική κατάσταση του ιδιώτη να καταστραφεί και τελικά να προβεί σε συμφωνία ή σε συμμόρφωση...
Εκτός απο τα παραπάνω έχουμε και την προσπάθεια να μπει το internet κάτω απο διαρκεί έλεγχο με τα προγράμματα ACTA (Anti-Counterfeiting Trade Agreement), SOPA (Stop Online Piracy Act), PIPA (PROTECT IP Act), τα οποία προσπαθούν να περάσουν αλλά μέσα απο τη μαζική προσπάθεια χρηστών του internet τα είδαμε να αποτυγχάνουν και τα διεθνή δικαστήρια να τα καταψηφίζουν.
Παράλληλα έχουμε και το θέμα του Net Neutrality, δηλαδή το δικαίωμα των εταιρειών παροχής internet να ελέγχουν τις ταχύτητες.
Πάρτε μια γεύση μέσα απο τον καταπληκτικό σχολιασμό του John Oliver.
Κανείς ιδιώτης δεν θα μπορέσει ποτέ να ορθώσει ανάστημα σε μια απο αυτές τις εταιρείες καθώς πολύ απλά μια στρατιά απο δικηγόρους θα τον σύρουν στα δικαστήρια μέχρι η οικονομική κατάσταση του ιδιώτη να καταστραφεί και τελικά να προβεί σε συμφωνία ή σε συμμόρφωση...
Εκτός απο τα παραπάνω έχουμε και την προσπάθεια να μπει το internet κάτω απο διαρκεί έλεγχο με τα προγράμματα ACTA (Anti-Counterfeiting Trade Agreement), SOPA (Stop Online Piracy Act), PIPA (PROTECT IP Act), τα οποία προσπαθούν να περάσουν αλλά μέσα απο τη μαζική προσπάθεια χρηστών του internet τα είδαμε να αποτυγχάνουν και τα διεθνή δικαστήρια να τα καταψηφίζουν.
Παράλληλα έχουμε και το θέμα του Net Neutrality, δηλαδή το δικαίωμα των εταιρειών παροχής internet να ελέγχουν τις ταχύτητες.
Πάρτε μια γεύση μέσα απο τον καταπληκτικό σχολιασμό του John Oliver.
Το τραγικό σε όλα αυτά, αν εξαιρέσουμε οτι το δίκαιο υπηρετεί τον πλούτο για ακόμα μια φορά, είναι οτι ακόμα και οι εταιρείες δεν πράττουν, με το κυνήγι των ιστοτόπων αυτών, υπέρ των δικών τους συμφερόντων!
Δεκάδες έρευνες έχουν δείξει ότι οι "πειρατές" ξοδεύουν παραπάνω για την αγορά μουσικής, cinema κτλ.
Συγκεκριμένα το πανεπιστήμιο της Columbia μιλάει για 30% παραπάνω.
Το HBO κάθε χρόνο με χαρά ανακοινώνει τις πρωτιές του Game of Thrones στην λίστα με τις πιο κατεβασμένες σειρές τη χρονιάς που πέρασε, ενώ φέτος που μέρες πριν βούιξε το internet με την διαρροή τεσσάρων επεισοδίων πριν την πρεμιέρα, οι πραγματικοί φαν ούτε ακούμπησαν τις κόπιες κακής ποιότητας ενώ τα νούμερα της πρεμιέρας αυξήθηκαν από πέρσι κατά 17% δηλαδή κατά 1.16 εκατομμύρια...
Όλοι οι γνώστες ξέρουν ότι πριν τα Όσκαρ οι εταιρείες διαρρέουν τις υποψήφιες ταινίες μόνες τους έτσι ώστε το buzz να σπρώξει τις ταινίες τους ενώ καμία μείωση στα κέρδη από τις εν λόγω εταιρείες δεν είδαμε καθώς μόνο στο 2015 είχαμε πάνω από μία ταινία που άγγιξαν δισεκατομμύριο.
Μήπως όλο αυτό το κυνήγι είναι ένδειξη της απληστίας και της ανάγκης για έλεγχο; Ακόμα και αν καταφέρουν να φιμώσουν το ίντερνετ, που δεν υπάρχει περίπτωση, αυτό τελικά θα κάνει καλό στην βιομηχανία του θεάματος.
Φυσικά το Box Office στην Ελλάδα είναι χωμένο στα τάρταρα, αλλά μιλάμε για μια χώρα που τις μέρες αυτές που μιλάμε παλεύουμε να μην τσούξει πάρα πολύ το νέο μνημόνιο... να τσούξει απλά πολύ. Περιμένεις ο κόσμος να πληρώσει το κάθε Expendables 3;
Η λύση;
Παρόλα τα παραπάνω τα πνευματικά δικαιώματα παραμένουν ένα αναφαίρετο δικαίωμα. Η λύση είναι στα χέρια των δημιουργών. Ο καλλιτέχνης πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί την παγκόσμια και άμεση κοινότητα του internet προς όφελος δικό τους αλλά και της Τέχνης. Είμαι σίγουρος οτι το κοινό θα τον ανταμείψει.
Παράδειγμα ο Paolo Coelho. O συγγραφέας μέσω του προσωπικού του blog προσκαλεί όλους τους πειρατές του κόσμου να αντιγράψουν και να διανέμουν τα βιβλία του. Συγκεκριμένα αναφέρει και μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία:
Το 1999, όταν εξέδωσα βιβλίο για πρώτη φορά στη Ρωσία (με συνολικό αριθμό αντιτύπων 3.000), η χώρα γνώρισε σοβαρή έλλειψη χαρτιού. Κατά τύχη, ανακάλυψα μια “πειρατική” έκδοση του Αλχημιστή και την ανέβασα στην ιστοσελίδα μου.Άλλο παράδειγμα είναι ο συγγραφέας Hugh Howey (προσωπικά αγαπημένος) που έγινε γνωστός απο το Amazon όπου ανέβαζε τα βιβλία του μόνος του και όταν οι μεγάλες εκδοτικές τον ανακάλυψαν, αυτός πάλεψε και κράτησε τα δικαιώματα των e-book εκδόσεων και τις προσφέρει σε ελάχιστες τιμές έως και δωρεάν. Η δημοτικότητα του αυξάνεται ολοταχώς και η τριλογία του Wool Omnibus ετοιμάζεται να μεταφερθεί σε ταινία ή σειρά...
Ένα χρόνο αργότερα, όταν η κρίση επιλύθηκε, πούλησα 10.000 αντίτυπα της εκτυπωμένης έκδοσης.
Μέχρι το 2002, είχα πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα στη Ρωσία, και τώρα έχω πουλήσει πάνω από 12 εκατομμύρια.
Όταν ταξίδεψα σε ολόκληρη τη Ρωσία με το τρένο, γνώρισα πολλούς ανθρώπους που μου είπαν ότι είχαν ανακαλύψει την πρώτη μου δουλειά μέσω της “πειρατικής” έκδοσης που είχα αναρτήσει στην ιστοσελίδα μου. Σήμερα, διαχειρίζομαι μια ιστοσελίδα με το όνομα “Pirate Coelho”, που περιέχει συνδέσμους με οποιαδήποτε βιβλία μου είναι διαθέσιμα σε σε σελίδες P2P.
Και οι πωλήσεις μου συνεχίζουν να αυξάνονται – σχεδόν 140 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο.
Η απάντηση στο παιχνίδι των πνευματικών δικαιωμάτων και τα λοιπά λοιπά είναι το ίδιο το ίντερνετ και οι καλλιτέχνες. Όταν θα καταφέρουν να γίνετε η διανομή όλο και πιο άμεση τότε το θέμα της πειρατείας θα αρχίσει σιγά σιγά να ξεφτίζει...
Κανένας ατιμώρητος λοιπόν;
Όχι φίλε μου. Αυτό που προσπαθώ να υποστηρίξω είναι οτι ο νόμος θα πρέπει ακόμα και τις εταιρείες να βοηθήσουν όταν υπάρχει κερδοσκοπία και αισχροκέρδεια με τα προϊόντα τους. Όταν υπάρχουν σελίδες στην Ελλάδα που προσφέρουν υπηρεσίες παράνομου streaming και doawnloading με συνδρομές και τεράστια διαφημιστικά κέρδη τότε ναι, βρες τους, κλείσε την επιχείριση τους και βάλε τους ένα βαρύτατο πρόστιμο.
Όχι φίλε μου. Αυτό που προσπαθώ να υποστηρίξω είναι οτι ο νόμος θα πρέπει ακόμα και τις εταιρείες να βοηθήσουν όταν υπάρχει κερδοσκοπία και αισχροκέρδεια με τα προϊόντα τους. Όταν υπάρχουν σελίδες στην Ελλάδα που προσφέρουν υπηρεσίες παράνομου streaming και doawnloading με συνδρομές και τεράστια διαφημιστικά κέρδη τότε ναι, βρες τους, κλείσε την επιχείριση τους και βάλε τους ένα βαρύτατο πρόστιμο.
Όταν ασχολείσαι όμως με τον τύπο που κάθεται πληρώνει για server 600 ευρώ απο την τσέπη του για να κάνει ένα υπότιτλο και να τον διανείμει δωρεάν, τότε ο νόμος γίνεται φερέφωνο του κερδοσκοπικού συστήματος και το Δίκαιο δεν είναι δίκαιο...
Πηγές: elawyer.blogspot.gr
Διαβάστε ακόμα:
Jim portosin 
