Μιζούρι, αρχές 19ου αιώνα.
Η αποστολή μίας ομάδας κυνηγών γούνας αποτυγχάνει και ο οδηγός τους εγκαταλείπεται στα βουνά, κατασπαραγμένος από μία αρκούδα.
Εκείνος όμως επιβιώνει κι επιστρέφει, να πάρει εκδίκηση.
Ο εξερευνητής Hugh Glass (Leonardo DiCaprio, The Wolf of Wall Street) ήταν υπαρκτό πρόσωπο και η ιστορία του επιβίωσης στα χιονισμένα βουνά και μετά από επίθεση μίας αρκούδας γκρίζλι, παραμένει θρυλική.
Η «Επιστροφή» λοιπόν εμπνέεται από τα γεγονότα αυτά, προσθέτει και ένα έντονο δραματουργικό υπόβαθρο και κερδίζει σε όλα τα σημεία, χωρίς να πουλάει φτηνά την based on a true story» φύση της.
Στην πραγματική του ζωή ο Glass δεν είχε ούτε παιδί κι ούτε ήταν νυμφευμένος.
Η κινηματογραφική διασκευή έχει πλάσει έναν γιο από Ινδιάνα μάνα και μερικούς ακόμη δεύτερους χαρακτήρες με εκείνον του επικίνδυνα κυνικού John Fidgerald (Tom Hardy, Mad Max: Fury Road) να ξεχωρίζει και να τον ανταγωνίζεται.
Ο Iñárritu, μετά τον απολαυστικό του Birdman και το Όσκαρ Σκηνοθεσίας που κέρδισε πέρυσι, συνεχίζει τη φιλμογραφία του με ένα σύγχρονο γουέστερν και πιθανότατα καλπάζει για ένα απανωτό χρυσό αγαλματάκι.
Κάτι που κατάφερε τελευταία ο Joseph L. Mankiewicz (1949, 1950).
Διαχειρίζεται το απαιτητικό του υλικό, τις αντίξοες συνθήκες γυρισμάτων, τους ηθοποιούς και τα εκφραστικά του μέσα στο έπακρο.
Συντονίζει και χορογραφεί δύσκολες σκηνές με εκτενή πλάνα, γεμάτα όμως ενέργεια και αλήθεια.
Αποφεύγει τη βιντεοκλιπίστικη λογική της εποχής και δίνει χρόνο στους ήρωές του και στις καταστάσεις που εμπλέκονται, χωρίς αυτό να τρώει από το συνολικό ρυθμό της ταινίας.
Το σενάριο (βασισμένο επίσης στο ομώνυμο βιβλίο του Michael Punke, εκδ. 2002) και η απεικόνισή του θέτουν βαθείς προβληματισμούς πάνω στα δίπολα Άνθρωπος/Φύση, Πολιτισμός/Αγριότητα, Άνθρωπος/Κτήνος και στη δύναμη της ψυχής και στο ένστικτο επιβίωσης και αυτοσυντήρησης – με ό,τι αυτό συνεπάγεται (!).
O Iñárritu δεν χαρίζεται και προσφέρει εικόνες σκληρές, μα αληθινές και χωρίς την «ταραντινική» γραφικότητα.
Συνδυάζοντάς τες με ορισμένα επιτυχημένα λυρικά στοιχεία (κάτι σε Terrence Malick, The Thin Red Line) και οξυδερκή ματιά ασκεί δριμεία κριτική στη βαθύτερη ανθρώπινη φύση και στο μέγεθος της ύπαρξής μας μπροστά στο μεγαλείο της φύσης, αλλά και στο δέος που προκαλεί (συγκλονίζει η σκηνή με την επίθεση της αρκούδας και την ανημποριά του ήρωα).
Σε όλα τα επίπεδα, τεχνικά και καλλιτεχνικά η ταινία κινείται σε υψηλά επίπεδα.
Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές και μερικά gros plan του Di Caprio/Glass ειδικότερα είναι από τα πλέον εκφραστικά και αληθινά των τελευταίων ετών.
Αξίζει και με το παραπάνω το Όσκαρ Α’ Ανδρικού ρόλου, όπως επίσης αφοπλιστικός είναι και ο «ανταγωνιστής» του Tom Hardy.
Η φωτογραφία του Emmanuel Lubezki (Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance), Gravity, The Tree of Life) συνθέτει αξέχαστες εικόνες, χωρίς καθόλου τεχνητά φώτα και η κάμερα κινείται με ακρίβεια και επιδεξιότητα ακόμη και στις πιο δύσκολες σεκάνς, προσφέροντας υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά και υπηρετώντας τις ανάγκες της ιστορίας και του σκηνοθετικού ύφους.
Αξίζει μία θέση στα κορυφαία γουέστερν της ιστορίας του κιν/φου.
Απέσπασε 12 υποψηφιότητες στα προσεχή Όσκαρ.
Στους κινηματογράφους από 21 Ιανουαρίου.
Γιώργος Κόνιαρης.
