Η 88η Απονομή των βραβείων Όσκαρ έχει πια ξεχαστεί και η ιστορία θα γράψει το πρώτο Όσκαρ του DiCaprio και τα αντιρατσιστικά σχόλια του παρουσιαστή.
Συνήθως όλο και κάτι συμβαίνει.
Εμείς θα ασχοληθούμε λίγο με τις αμφιλεγόμενες βραβεύσεις, τα Όσκαρ που δόθηκαν σε αυτή την 90χρονη σχεδόν πορεία των βραβείων της Ακαδημίας και που προκάλεσαν πολλές αντιδράσεις, απορίες, μέχρι και γέλιο.
Και ναι, μερικές φορές το θαρραλέο αουτσάιντερ κλέβει τη νίκη λόγω συγκυριών, οπαδών ή ακόμη και τύχη, αλλά υπήρξαν φορές όπου το εμβρόντητο ακροατήριο ορκιζόταν πως θα υπήρξε κάποιο εκ παραδρομής μπέρδεμα.
Εδώ είναι οι … πιο Αμφιλεγόμενοι νικητές Oscar όλων των εποχών.
How Green Was My Valley (1942) – Καλύτερη Ταινία
Αυτή η νίκη είναι αμφιλεγόμενη μόνο και μόνο από τους συνυποψηφίους του.
Για την ακρίβεια, είναι ο ορισμός της αποτυχίας της Ακαδημίας να βραβεύσει τις πραγματικά καλές ταινίες, και φυσικά ο χρόνος την εκθέτει.
Η Κοιλάδα της Κατάρας του John Ford δεν ήταν καμιά κακή ταινία.
Αλλά προς Θεού, ήταν καλύτερη από το Γεράκι της Μάλτας και από …τον Πολίτη Κέην;
Λίγο πολύ, ο καθένας θεωρεί το αριστούργημα του Orson Welles ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, αλλά δεν μπόρεσε να κερδίσει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας το 1942.
Πάντως, υπάρχει λόγος γι’αυτό.
Το Citizen Kane βασίστηκε εν μέρει στον μεγιστάνα των εφημερίδων William Randolph Hearst.
Ο Hearst στη δεκαετία του '40 ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς και πλούσιους άνδρες στην Αμερική και προσπάθησε απεγνωσμένα να καταστρέψει τη ταινία από το φόβο μιας πιθανής βλάβης της εικόνας του.
Προφανώς απέτυχε, αλλά η επιρροή του σήμαινε ότι πολύ λίγες αίθουσες έπαιξαν τη ταινία, κάτι που οδήγησε σε μια μέτρια πορεία στο box office και στη ζημιά στη φήμη του σκηνοθέτη.
Ο Hearst ήταν αποφασισμένος να βλάψει την ταινία όσο το δυνατόν περισσότερο και πίεσε το Hollywood να αποφύγει τον Πολίτη Κέιν για το βραβείο Καλύτερης Ταινίας.
Η Ακαδημία του έκανε τη χάρη και έδωσε το Όσκαρ στην Κοιλάδα της Κατάρας, για να μην τον εξαγριώσει περισσότερο.
Αλλά παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες του Hearst να αναγκάσει την ταινία σε εξαφάνιση, ο Πολίτης Κέιν είναι μία από τις πιο φημισμένες ταινίες όλων των εποχών, ενώ το How Green Was My Valley χρειάστηκε να διασωθεί από το Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου της Αμερικής το 1990.
Rocky (1976) – Καλύτερη Ταινία
Όλοι τον συμπαθήσαμε τον Sylvester Stallone στην Απονομή των φετινών Όσκαρ, ακόμη και εγώ που έβλεπα την υποψηφιότητά του περισσότερο ως αστείο.
Αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που να πιστεύει ότι η ιστορία ενός αγώνα μποξ που κράτησε 15 γύρους ήταν τέτοιο αριστούργημα που θα έπρεπε να πετάξει έξω από το Όσκαρ ταινίες όπως τον Ταξιτζή, Το Δίκτυο ή το Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου!
Ο Stallone ήταν άγνωστος το 1976, η ταινία έγινε με ένα μικρό προϋπολογισμό και είχε να αντιμετωπίσει δυνάμεις όπως ο Martin Scorsese, Sidney Lumet και Ingmar Bergman …και όμως το κατάφερε.
Φυσικά, δεν το άξιζε.
Η Ακαδημία αγαπά τις ιστορίες με αουτσάιντερ, αλλά εκείνη τη χρονιά το ξεχείλωσε, σνομπάροντας τα αριστουργήματα των Scorsese και Lumet (οι οποίοι ήταν γνωστό από τότε ότι δεν έχουν τα κατάλληλα πατήματα στην Ακαδημία).
Παρά το μικρό του budget, το Rocky ήταν η ταινία με τα περισσότερα εισιτήρια το 1976, και η Ακαδημία προφανώς ήθελε να καπηλευθεί την επιτυχία του στολίζοντάς το με πολλά αγαλματίδια.
My Cousin Vinny (1992) – Β’ Γυναικείος
Το My Cousin Vinny δεν ήταν ένα από τα φαβορί στα 65α βραβεία Όσκαρ, δεδομένου ότι ήταν κωμωδία και ότι είχε παλιώσει αφού κυκλοφόρησε τον προηγούμενο Μάρτιο, ένα χρόνο δηλαδή πριν την απονομή, και σε κάθε περίπτωση εκτός Oscar season.
Η λίστα των υποψηφίων στη κατηγορία ήταν γεμάτο από πιο έμπειρες ηθοποιούς (Judy Davis, Vanessa Redgrave, Miranda Richardson), και εξεπλάγην σχεδόν όλοι, όταν η Marisa Tomei κέρδισε το βραβείο.
Ήταν άπειρη και έπαιζε σε κωμωδία, κάτι σχεδόν απαγορευτικό για Όσκαρ.
Αργότερα, άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι ο παρουσιαστής εκείνης της χρονιάς, Jack Palance, είτε ήταν μεθυσμένος πάνω στη σκηνή είτε απλώς διάβαζε από το λάθος μέρος, με αποτέλεσμα η Tomei να κερδίσει ένα βραβείο που δεν ήταν δικό της.
Μέσα στα χρόνια, η φήμη καταρρίφθηκε – λες και υπήρχε περίπτωση να επιβεβαιωθεί ακόμα κι αν ήταν σωστή, αφού έτσι η Ακαδημία θα κατέστρεφε την υστεροφημία της - αλλά η Marisa Tomei παραμένει ένα αμφιλεγόμενο όνομα σε σχέση με τα Όσκαρ.
Όχι από δικό της λάθος όμως.
The Matrix (1999) –Καλύτερα Οπτικά Εφέ
Οι οπαδοί των Star Wars ακόμη παραπονιούνται: Τα prequels του Star Wars είχαν εκπληκτικά οπτικά εφέ και αξίζανε κάποιο Όσκαρ σε αυτή τη κατηγορία.
Παρά τη χλιαρή υποδοχή του The Phantom Menace, πολλοί περίμεναν τουλάχιστον να πάρει ένα Όσκαρ εφέ, ή σε κάποια τεχνική κατηγορία.
Αυτές οι ελπίδες διαψεύσθηκαν όταν εμφανίστηκε το The Matrix και κέρδισε αντ’αυτού, μαζί με τα βραβεία για ηχητικά εφέ, μοντάζ και ήχου.
Με δεδομένο το πόσο …πολύχρωμο ήταν το Phantom Menace, με όλα τα lightsabers και τα διαστημόπλοια, ήταν μια έκπληξη για τους περισσότερους το ότι το συγκριτικά μονότονο Matrix πήρε το βραβείο για τα Οπτικά Εφέ.
Πάντως, αυτό ήταν και το ταβάνι για την τριλογία, αφού τα επόμενα δύο Matrix, Reloaded και Revolutions, δεν κατάφερε να πάρει ούτε μία υποψηφιότητα.
Catherine Zeta-Jones (2003) – Β’ Γυναικείου
Το 2002 ήταν μια περίεργη χρονιά στο Hollywood.
Τα μιούζικαλ είχαν επανέλθει στη μόδα, το Moulin Rouge το 2001 προκάλεσε τη μουσική αναβίωση κι έτσι το Chicago που βγήκε την επόμενη χρονιά κέρδισε σχεδόν τα πάντα, εξαργυρώνοντας την αναγνώριση που δεν απόλαυσε η ταινιάρα του Baz Lurhmann.
Λες και η Ακαδημία λειτουργεί …αναδρομικά.
Η δύναμή του ήταν τέτοια ώστε να πάρει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, μπροστά από …τις Συμμορίες της Νέας Υόρκης (και πάλι του Scorsese, τυχαίο;), άντε και το Πιανίστα του Polanski.
Εντάξει, μπορεί το Chicago να μην ήταν τελικά και τόσο κακό (για μένα ήταν από τα χειρότερα μιούζικαλ της δεκαετίας), αλλά από εκεί μέχρι το να κερδίσει Όσκαρ επειδή τραγούδησε και χόρεψε καλά …η Catherine Zeta-Jones, έχει διαφορά.
Μάλιστα κύριοι.
Η Zeta της Αμερικής (τυχόν ομοιότητες με Ελληνίδες ηθοποιούς είναι τυχαίες) κέρδισε Όσκαρ για μιούζικαλ, απέναντι στη Meryl Streep (!), τη Kathy Bates (!!) και τη Jullianne Moore για το The Hours παρακαλώ (…βάλτε όσα θαυμαστικά θέλετε, που λέμε συχνά εδώ στο FilmBoy).
Hustle & Flow (2005) – Καλύτερο Τραγούδι
Η Hip-hop δεν είναι συνήθως αγαπητή στα βραβεία Όσκαρ, κυρίως λόγω των ηλικιωμένων κριτών.
Γι 'αυτό και σοκαρίστηκαν οι πάντες όταν το συγκρότημα Three 6 Mafia κατάφερε να πάρει το βραβείο καλύτερου τραγουδιού με το «It’s Hard Out Here for a Pimp», που ακουγόταν στη ταινία Hustle and Flow.
Και μάλιστα, εις βάρος της αγαπημένης country icon της Αμερικής, Dolly Parton.
Το γκρουπ δεν έβγαλε καν λόγο κατά την απονομή και έπρεπε να πετσοκόψει το μισό τραγούδι από τα κακά λογάκια, για να το πει σε ένα ακροατήριο εκατομμυρίων.
Παρόλα αυτά, αποδείχθηκε ότι ακόμη και ένα τραγούδι με αμφιλεγόμενα θέματα μπορεί να αναγνωριστεί όταν εμφανίζεται σε μια ταινία.
Life of Pi (2012) – Καλύτερη Σκηνοθεσία
Το Life of Pi κατάφερε να κερδίσει τέσσερα σημαντικά Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένου αυτό της Καλύτερης Σκηνοθεσίας για τον Ang Lee.
Το παράδοξο της υπόθεσης ήταν ότι απέτυχε να πάρει το βραβείο Καλύτερης Ταινίας, το οποίο πήγε στο Argo του Ben Affleck.
Αν και τα δύο αυτά βραβεία δεν πάνε πάντα χέρι-χέρι, έγινε ένα σούσουρο για τους νικητές, με το Argo να έμοιαζε η τυπική επιλογή για την σκηνοθεσία, ενώ το Life of Pi πιο κατάλληλο για τα βραβεία φωτογραφίας και ειδικών εφέ, χάρη στην εντυπωσιακή χρήση του 3D.
Το adventure fantasy του Lee απέτυχε επίσης στις ερμηνείες.
Εξάλλου, ο πρωταγωνιστής ήταν σχετικά νέος και η γενική αίσθηση ήταν ότι η ταινία ήταν υπερβολικά εξαρτημένη από τα οπτικά εφέ και όχι από το ανθρώπινο στοιχείο.
Τέλος, απέναντί του ήταν το ιστορικό δράμα του Steven Spielberg, Lincoln, το οποίο σε όλα τα παραπάνω ήταν καλύτερο και φυσικά ήταν ένας ισχυρός διεκδικητής για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.
Κι όμως…
Joan Crawford εναντίον Bette Davis (1962)
Εδώ δεν μιλάμε για αμφιλεγόμενο νικητή αλλά για μια φοβερή και τρομερή διαμάχη.
Ήταν ευρέως γνωστό ότι οι Joan Crawford και Bette Davis απεχθανόταν η μία την άλλη, για αδιευκρίνιστους λόγους.
Στο What Ever Happened to Baby Jane του 1962, οι δυο τους πρωταγωνιστούσαν ως …δύο γυναίκες που μισούσε η μία την άλλη (!!), και μάλιστα είχαν ειπωθεί ιστορίες για μαλλιοτραβήγματα (μέχρι και άγριο ξύλο!) μεταξύ τους στα γυρίσματα.
Τελικά, η Bette Davis ήταν υποψήφια για Όσκαρ για το ρόλο της, ενώ η Crawford δεν ήταν, κάτι που δεν δέχτηκε και πολύ ευχάριστα, όπως είναι αυτονόητο.
Τι έκανε;
Τις προηγούμενες ημέρες, η Crawford ήρθε σε επαφή με τις άλλες τέσσερις υποψήφιες, ενημερώνοντάς τους ότι θα ήταν στην ευχάριστη θέση να αποδεχθεί τα βραβεία για λογαριασμό τους, αν δεν ήταν σε θέση να παραστούν οι ίδιοι (τότε είχαμε πολλές απουσίες).
Νικήτρια αποδείχθηκε ότι ήταν η Anne Bancroft για το The Miracle Work, η οποία επέτρεψε στην Crawford να ανέβει, να παραλάβει το Όσκαρ για λογαριασμό της και να πει και δυο ευχαριστήρια λόγια.
Η Joan Crawford μπορεί να μην κέρδισε κανένα βραβείο εκείνο το βράδυ, αλλά η καζούρα που έκανε στην Davis παραλαμβάνοντας ένα Όσκαρ, ήταν μεγάλη.