Ένα περιπετειώδες και ονειρικό ταξίδι στη ζούγκλα του Αμαζονίου, σε μια ταινία από την Κολομβία που μπήκε στην πεντάδα των Όσκαρ για το ξενόγλωσσο φιλμ.
Οι καταστροφές της αποικιοκρατίας ρίχνουν μια βαριά σκιά στην Αγκαλιά του Φιδιού, την πιο πρόσφατη δηλαδή ταινία του νεαρού και καλού Κολομβιανού σκηνοθέτη/σεναριογράφου Ciro Guerra.
Με απόσταση τριάντα περίπου χρόνων, ένας εξερευνητής και ένας ντόπιος σαμάνος αναζητούν ένα ιερό φυτό με θεραπευτικές ιδιότητες.
Μέσω αυτής της αναζήτησης ο Guerra κάνει μια ιδιαιτέρως περιεκτική κριτική στην καταστροφή των αυτοχθόνων πολιτισμών από τους λευκούς εισβολείς, χωρίς όμως να περιορίζεται σε μια απλή εθνογραφική μελέτη, αλλά καταθέτει μια εντυπωσιακή κινηματογραφική μαρτυρία που συναρπάζει με την ωμότητά της.
Ένας νεαρός σαμάνος ονόματι Karamakate (Nibio Torres) στη Κολομβιανή ζούγκλα του Αμαζονίου γύρω στο 1910, συμφωνεί να βοηθήσει τον Γερμανό εξερευνητή Theo (Jan Bijvoet) να βρει το φυτό yakuna, το οποίο είναι το μόνο που μπορεί να τον θεραπεύσει από τη μυστηριώδη ασθένεια από την όποια πάσχει.
Παρόλο που είναι ο μόνος που ξέρει που μπορεί να βρεθεί το θαυματουργό φυτό, ο Karamakate είναι αρχικά εντελώς απρόθυμος να βοηθήσει, μιας και στο πρόσωπο του λευκού Theo βλέπει όλους τους λευκούς που κατέστρεψαν τον τόπο του.
Όταν όμως ο Theo του υπόσχεται πως θα τον οδηγήσει σε ένα επιζών απομεινάρι της φυλής του, οι επιφυλάξεις του σαμάνου κάμπτονται κι έτσι ξεκινούν για ένα ταξίδι στα βάθη της ζούγκλας το οποίο θα εξελιχθεί σε κατάδυση στα βάθη της ψυχής τους.
Από την επίσκεψη στην Καθολική αποστολή την οποία διοικεί ένας Ισπανός ιερέας ο οποίος έχει υπό την αυστηρότατη επίβλεψή του ορφανά παιδιά, μέχρι το επεισόδιο με τους αυτόχθονες και τη χαμένη πυξίδα του Theo, ο Guerra κάνει ένα πολύ εύστοχο σχόλιο πάνω στις επιπτώσεις της αποικιοκρατίας και τις αντιφάσεις που επέφερε αυτή στις ζωές των ντόπιων.
Παράλληλα βλέπουμε τη δεύτερη ιστορία που διαδραματίζεται γύρω στο 1940, στην οποία ένας Αμερικάνος εξερευνητής που ονομάζεται Evans (Brionne Davis) ψάχνει το ίδιο θαυματουργό φυτό συνοδευόμενος από τον γερασμένο πια Karamakate (o Αntonio Bolivar στην ηλικιωμένη εκδοχή του σαμάνου).
Η δεύτερη αυτή ιστορία είναι περισσότερο ελεγειακή και πένθιμη, μιας και μοιάζει με θρήνο για έναν πολιτισμό που σχεδόν οριστικά έχει χαθεί, με τον γηραιό και σοφό πια Karamakate να είναι περισσότερο παραιτημένος απ’ ό,τι οργισμένος.
Εμπνευσμένη από τα ημερολόγια των αληθινών εξερευνητών Theodor Koch-Gruenberg και Richard Evans Schultes (οι χαρακτήρες που γνωρίζουμε εδώ λειτουργούν σαν alter ego τους) η ταινία του Guerra (που έχει γράψει και το σενάριο) οφείλει πολλά στις ανάλογες του σπουδαίου Werner Herzog, μιας και τόσο ο προβληματισμός όσο και η κλειστοφοβική κινηματογράφηση (που ενισχύεται από το ασπρόμαυρο φιλμ), αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
Υπάρχουν στιγμές που ένοιωσα πως ιδρώνω από τη ζέστη των τροπικών και την υγρασία της ζούγκλας, αφού η ένταση που υπάρχει σε πολλές από τις σκηνές της Αγκαλιάς του Φιδιού με έκαναν να πιστεύω πως ταξίδευα κι εγώ με βάρκα στον Αμαζόνιο.
Δεν είναι βέβαια σε καμιά περίπτωση η εμπορική περιπέτεια με κυνηγητά και σασπένς που θα σπάσει τα ταμεία, χρησιμοποιεί όμως εύστοχα όλους τους κώδικες των κλασικών εξωτικών περιπετειών του κινηματογράφου του '40 και του '50, για να σχολιάσει αυτό το σκοτεινό κομμάτι του δράματος των αυτοχθόνων του Αμαζονίου.
Στους κινηματογράφους από 31 Μαρτίου.
Νίκος Παλάτος.
1.jpg)
