Τρίτο μέρος της αριστουργηματικής σαμουράι τριλογίας του Yoji Yamada (The Twilight Samurai και The Hidden Blade τα άλλα δύο), η οποία είχε συνολικά 40 υποψηφιότητες μόνο στα βραβεία της Ιαπωνικής Ακαδημίας, κερδίζοντας τελικά δεκάδες, τόσο σε εγχώριες όσο και διεθνείς οργανώσεις.
Κοινά χαρακτηριστικά και των τριών ταινιών, πως περιγράφουν τη ζωή και τις δυσκολίες των χαμηλόβαθμων σαμουράι στην περίοδο Edo (1603-1868) με άκρως ρεαλιστικό τρόπο και πως βασίζονται σε έργα του Shuhei Fujisawa, έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς της χώρας.
O Shinnojo είναι ένας χαμηλόβαθμος σαμουράι, ο οποίος κατοικεί με την πολύ όμορφη γυναίκα του, την Kayo και έναν ηλικιωμένο υπηρέτη, τον Tokuhei.
Στο κάστρο της περιοχής του υπηρετεί ως δοκιμαστής φαγητού του ντόπιου άρχοντα, εργασία όμως, που παρά τον γενικά ευδιάθετο και γεμάτο χιούμορ χαρακτήρα του, τον κουράζει, μιας και την θεωρεί μάταιη.
Όνειρο του είναι να παραιτηθεί και να ανοίξει σχολή Kendo, όπου θα διδάσκει παιδιά όλων των καστών.
Δυστυχώς όμως, προτού μπορέσει να πραγματοποιήσει την επιθυμία του, κατά τη διάρκεια μιας δοκιμής φαγητού, δηλητηριάζεται και πέφτει βαριά άρρωστος.
Γλυτώνει το θάνατο παρά τρίχα, το δηλητήριο όμως τον αφήνει μόνιμα τυφλό.
Την εποχή εκείνη, σε τέτοιες περιπτώσεις, συνηθιζόταν ο σαμουράι να απαλλάσσεται από τα καθήκοντα του, χωρίς καμία περαιτέρω αποζημίωση. (Γενικότερα ο κώδικας του Bushido και οι κανόνες της εποχής θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν απάνθρωποι.)
Έχοντας αυτό στο νου τους, οι συγγενείς του Shinnojo καλούν την Kayo σε ένα οικογενειακό συμβούλιο, για να συζητήσουν για την επιβίωση της οικογένειας.
Ο θείος του, ο οποίος είναι και αρχηγός της οικογένειας δηλώνει πως δεν έχει πλέον επαφές στο κάστρο, που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν.
Εκείνη τότε τους εξηγεί πως μπορεί να ζητήσει τη βοήθεια του Toya Shimada, ενός υψηλόβαθμου σαμουράι, ο οποίος λίγες μέρες πριν είχε προσφερθεί και τα υπόλοιπα μέλη της οικογενείας την παροτρύνουν να προσπαθήσει.
Λίγες μέρες αργότερα, φτάνουν χαρμόσυνα νέα από το παλάτι, μιας και ο άρχοντας, θεωρώντας πως ο Shinnojo θυσιάστηκε για να τον υπηρετήσει, αποφάσισε να του διατηρήσει τον ίδιο μισθό που έπαιρνε και πριν, εφόρου ζωής.
Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται αρχικά, αν και το γιατί, θα σας αφήσω να το παρακολουθήσετε μόνοι σας.
Όπως προείπαμε, σκηνοθέτης της ταινίας είναι ο Yoji Yamada, του οποίου το κυριότερο προσόν είναι αναμφίβολα η ρεαλιστικότητα στην απεικόνιση της συγκεκριμένης εποχής.
Θα μπορούσε να πει κάποιος πως η ταινία (Bushi no ichibun στα Γιαπωνέζικα) λειτουργεί ως ντοκιμαντέρ, ιδιαίτερα όσο αφορά το γενικότερο τελετουργικό ανάμεσα στον τοπικό άρχοντα, τους σαμουράι και τους υπόλοιπους υποτακτικούς του, ενώ το ίδιο ισχύει και για την παρουσίαση της καθημερινής ζωής.
Η αλήθεια είναι βέβαια πως η συγκεκριμένη δε φτάνει στα επίπεδα του πρώτου μέρους της τριλογίας, στο οποίο τουλάχιστον οι κεντρικοί χαρακτήρες ήταν πιο δυνατοί.
Παρ'όλα αυτά όμως, υπάρχουν και εδώ αρκετά στοιχεία που δείχνουν την ποιότητα του σκηνοθέτη, με αποκορύφωμα τις παρουσίες του Tokuhei και της θείας του Shinnojo, καθώς και της σκηνής της μονομαχίας, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί τουλάχιστον αγωνιώδης.
Επίσης θετικό στοιχείο αποτελεί και το χιούμορ, που βρίσκεται διάχυτο σε απρόσμενες στιγμές στη διάρκεια του φιλμ.
Ως Shinnojo, o Takuya Kimura (Space Battleship Yamato) και ως Kayo η Rei Dan, για τους οποίους ισχύουν πάνω κάτω τα ίδια και για αυτό τους αναλύω μαζί.
Οι ρόλοι τους είναι σχετικά εύκολοι, χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις, ιδιαίτερα της δεύτερης μιας και ο Kimura υποδύεται τον τυφλό, σε ένα μεγάλο μέρος της ταινίας ενώ έχει και κάποιες σκηνές ξιφομαχίας.
Ουσιαστικά αυτό που κάνουν είναι να τηρούν με ευλάβεια τις οδηγίες του σκηνοθέτη, ο οποίος δίνει την εντύπωση πως ενδιαφέρεται κυρίως για την ορθή αναπαράσταση της εποχής, παρά για τους χαρακτήρες.
Είναι πάντως και οι δύο απόλυτα λειτουργικοί, οπότε το πρόσημο είναι σίγουρα θετικό.
Ως Tokuhei o Takashi Sasano (Harakiri: Death of a Samurai), ο οποίος κλέβει την παράσταση από τους δύο πρωταγωνιστές, στο ρόλο του ηλικιωμένου, πιστού και λίγο χαζού υπηρέτη.
Είναι αυτός που δίνει συνήθως τον τόνο, δραματικό ή χιουμοριστικό που θέλει να αποδώσει ο σκηνοθέτης, εξ ου και η παρουσία του στις περισσότερες σκηνές του φιλμ.
Πρόκειται για έναν από αυτούς τους Ιάπωνες ηθοποιούς, οι οποίοι βελτιώνονται χρόνο με το χρόνο, με αποτέλεσμα να έχουν όλο και καλύτερες επιδόσεις, όσο περνάνε τα χρόνια, φτάνοντας το απόγειο τους σε μεγάλη ηλικία παίζοντας ρόλους ηλικιωμένων.
Στην ίδια κατηγορία ανήκει πχ και η Sumiko Sukamoto.
Αξίζει επίσης να αναφέρουμε πως στο φιλμ εμφανίζεται ως δάσκαλος ξιφασκίας του Shinnojo, ο Ken Ogata (The Ballad of Narayama), σε μία από τις τελευταίες του δουλειές, δύο χρόνια πριν το θάνατο του.
Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στον κινηματογραφιστή της ταινίας Mutsuo Naganuma, o οποίος αποτελεί το "εργαλείο" του Yamada, στην αναμφίβολα επιτυχημένη προσπάθεια του για απόλυτα ρεαλιστική απεικόνιση της εποχής.
Ορισμένες από τις σκηνές που μας δίνει είναι πραγματικά αριστουργηματικές.
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε πως πρόκειται για πολύ καλή δουλειά, που απλώς δεν φτάνει τα επίπεδα του The Twilight Samurai.
Σίγουρα πάντως θα την απολαύσουν οι οπαδοί των Jidai Geki ταινιών.
Παναγιώτης Κοτζαθανάσης.
1.jpg)
