Από τις πιο αναγνωρισμένες ταινίες του σύγχρονου ιαπωνικού κινηματογράφου, «Το Χέλι» κέρδισε το Palme d’or στις Κάννες το 1997 (μαζί με το Taste of Cherry του Kiarostami), με τον σκηνοθέτη Shohei Imamura να είναι ένας από τους μόλις 6 σκηνοθέτες, που έχουν κερδίσει το συγκεκριμένο βραβείο δύο φορές.
To σενάριο δανείζεται στοιχεία από το On parole, ένα μυθιστόρημα του Akira Yoshimura και από μια παλαιότερη ταινία του ίδιου σκηνοθέτη, το Pornographers.
Ο Takuro Yamashita, είναι ένας τυπικός ιδιωτικός υπάλληλος, με χόμπι το ψάρεμα, ώσπου δέχεται ένα ανώνυμο γράμμα, όπου αναφέρεται πως κάθε φορά που πηγαίνει για ψάρεμα, η γυναίκα του τον απατάει.
Αποφασίζει λοιπόν ένα βράδυ, να γυρίσει νωρίτερα από ότι συνήθως, για να διαπιστώσει την αλήθεια.
Και όντως ανακαλύπτει τη γυναίκα του με κάποιον άλλο.
Σχεδόν χωρίς καμία περιστροφή αρπάζει ένα μαχαίρι και επιτίθεται στο ζευγάρι, καταλήγοντας να την μαχαιρώνει μέχρι θανάτου.
Στη συνέχεια παρουσιάζεται στο αστυνομικό τμήμα και παραδίνεται.
8 χρόνια μετά αποφυλακίζεται με αναστολή και φεύγει από τη φυλακή μαζί με έναν ιερέα, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την αναστολή του και ένα χέλι,(η ιαπωνική λέξη για το χέλι είναι Unagi) το οποίο είχε ως κατοικίδιο, τα τελευταία χρόνια στη φυλακή.
Θεωρητικά κανένα είδους κατοικίδιο δεν επιτρεπόταν, όμως οι δεσμοφύλακες, βλέποντας την εξάρτηση του Yamashita από το χέλι, τον άφησαν να το κρατήσει και μάλιστα βοηθούσαν στη συντήρηση του.
Ο παπάς τον πηγαίνει στον τόπο κατοικίας του, ένα χωριό λίγο έξω από το Τόκιο, όπου ο Yamashita έχει αποφασίσει να ανοίξει κουρείο σε ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο.
Όλα φαίνονται να πηγαίνουν ομαλά, και ο ήρωας μας αρχίζει να ανοίγεται στον κόσμο και να αποκτά φίλους, ώσπου σώζει από την αυτοκτονία μια κοπέλα, την Keiko Hattori, που βρίσκει τυχαία.
Από κει και πέρα όλα περιπλέκονται, το πως όμως θα σας αφήσω να το βρείτε μόνοι σας.
Σκηνοθέτης της ταινίας, όπως προείπαμε, ο Shohei Imamura, ο οποίος θέλει να καταδείξει τα πάθη που υποβόσκουν κάτω από την φαινομενικά ήρεμη και συμμορφωμένη ζωή των Ιαπώνων καθώς και μια πλειάδα συναισθημάτων και καταστάσεων που συναντώνται στις ζωές όλων των ανθρώπων: Ζήλια, οργή, έγκλημα και τιμωρία, μετάνοια, ενοχές και πάνω από όλα την ελπίδα και την δυνατότητα για λύτρωση, από όλα αυτά, κυρίως μέσω της αγάπης.
Πέρα απ'αυτά κλασικό ιαπωνικό στυλ, που σημαίνει αργός ρυθμός, όχι πολλοί πολλοί διάλογοι ή μουσική, και έμφαση στον ρεαλισμό και την λεπτομέρεια.
Ως Yamashita, ένας από τους αγαπημένους μου ηθοποιούς, ο Koji Yakusho (Hara-kiri: Death of a Samurai), ο οποίος παίζει εξαιρετικά έναν φαινομενικά συνηθισμένο ιδιωτικό υπάλληλο, που κρύβει όμως έναν χαρακτήρα που βρίσκεται μόνιμα λίγο πριν την έκρηξη.
Εξαιρετική παρουσία, από έναν εξαιρετικό ηθοποιό, με το φιλμ να στηρίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου πάνω του.
Ως Keiko, η Misa Shimizu, η οποία παίζει αρκετά καλά, αν και σαφέστατα σε ρόλο με λιγότερες απαιτήσεις από τον προαναφερθέντα.
Δε νομίζω ότι χρειάζεται να πω πολλά για την συγκεκριμένη ταινία.
Τα πολυάριθμα βραβεία που έχουν κερδίσει, τόσο οι συντελεστές της, στη διάρκεια της καριέρας τους, όσο και το ίδιο το φιλμ, αποδεικνύουν την αξία της.
Ίσως μία ένσταση για κάποιους, είναι πως η ταινία είναι αυτό που λέμε «κουλτουριάρικη», και ίσως δυσκολέψει κάποιους με τους αργούς ρυθμούς της.
Κατά τα άλλα, όπως και προείπα, αριστούργημα.
Παναγιώτης Κοτζαθανάσης.