Σε μια χρονιά με πολύ δυνατό διαγωνιστικό πρόγραμμα στο Φεστιβάλ Καννών και ταινίες που απέσπασαν διθυραμβικά σχόλια από τους κριτικούς, η βράβευση με το Χρυσό Φοίνικα της καινούριας ταινίας του Ken Loach, I Daniel Blake, προκάλεσε από απορία μέχρι δυσαρέσκεια.
Όμως η ταινία του ήδη βραβευμένου μια φορά με Φοίνικα το 2006 για το αριστουργηματικό «The Wind that shakes the Barley», 80χρονου Loach άξιζε δικαιωματικά τη βράβευσή της και είναι σίγουρα μια από τις καλύτερες της χρονιάς.
Ο 59χρονος ξυλουργός Daniel Blake υπέστη καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια της εργασίας του και ζει πλέον από το κρατικό επίδομα αναπηρίας.
Όμως βρίσκεται ξαφνικά σε αδιέξοδο, όταν του αρνούνται το επίδομα, μετά την αξιολόγηση στην οποία υποβάλλεται από τη “healthcare professional” (όχι πάντως γιατρό!) της ιδιωτικής εταιρείας στην οποία ανατέθηκε η σχετική υπηρεσία, σε μια κωμικοτραγική εναρκτήρια σκηνή που επιτρέπει στο σκηνοθέτη να θίξει το καίριο ζήτημα των ολοένα αυξανόμενων ιδιωτικοποιήσεων.
Από τη σκηνή αυτή ξεκινά η οδύσσεια του πρωταγωνιστή, ενός ανθρώπου που θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε από εμάς, στα γρανάζια ενός δυσκίνητου κρατικού μηχανισμού, βασισμένου στη γραφειοκρατία, για να μπορέσει να βρει το δίκιο του.
Παράλληλα, γνωρίζει τη Katie (Hayley Squires, A Royal Night Out), άνεργη και ανύπαντρη μητέρα που ζει με τα δυο παιδιά της υπό συνθήκες εξαθλίωσης και κάνει ό,τι μπορεί για να τη βοηθήσει, αναζητώντας και ο ίδιος ένα στήριγμα απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου.
Ο γνωστός για τις σοσιαλιστικές του ιδέες και το ανθρωπιστικό, πολιτικό-κοινωνικό του σινεμά, Loach παραδίδει με το «I, Daniel Blake», ένα ακόμη αριστουργηματικό δείγμα του σινεμά αυτού και μια από τις καλύτερες ταινίες του.
Οι χαρακτήρες είναι απτοί, ρεαλιστικοί, με σάρκα και οστά, άνθρωποι όπως εγώ και εσύ, που έχουν όνομα και θα το βροντοφωνάξουν, όσο κι αν το σύστημα επιμένει να τους αντιμετωπίζει απρόσωπα, σαν απλούς αριθμούς.
Ο Loach αγαπά τους ήρωές του, τους συμπαραστέκεται στις καθημερινές τους τραγωδίες, δίχως όμως να γίνεται μελοδραματικός ή διδακτικός.
Το πρόταγμά του όμως είναι σαφές, η ανθρωπιά, η συσπείρωση και η αλληλεγγύη ως μοναδικός τρόπος επιβίωσης στο καθεστώς ανταγωνισμού και αδιαφορίας προς τον συνάνθρωπο εντός του στυγνού καπιταλιστικού συστήματος των ημερών μας.
Το «I, Daniel Blake» είναι μια ταινία κινηματογραφικά άρτια, το είδος του κοινωνικού δράματος με το οποίο θα κλάψεις, θα οργιστείς, θα προβληματιστείς και εν τέλει θα το αγαπήσεις και ο Daniel Blake (σε μια εξαιρετική, χαμηλότονη αλλά όπου χρειάζεται σπαρακτική ερμηνεία από τον Dave Johns) είναι ο ήρωας της διπλανής πόρτας.
Αλλά πάνω από όλα, στην περίοδο οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής και ηθικής κρίσης που διανύουμε, το «I Daniel Blake» είναι ακριβώς το πολιτικό σινεμά που χρειαζόμαστε.
Και το γεγονός ότι σε μια τέτοια περίοδο ταινίες με κοινωνικές ευαισθησίες και σαφές πολιτικό πρόταγμα, όπως το I, Daniel Blake αλλά και τα περσινά Dheepan (το οποίο πήγε αρκετά καλά και στα ταμεία) και Fuocoammare που θίγουν το πιο καίριο ζήτημα της εποχής μας, το προσφυγικό, αποτελούν τις σταθερές επιλογές των κριτικών επιτροπών των μεγαλύτερων κινηματογραφικών φεστιβάλ, θα έπρεπε όχι μόνο να μην μας παραξενεύει αλλά και να μας χαροποιεί.
Γιατί ο κινηματογράφος ως μέσο οφείλει να μην αδρανεί αλλά να βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την κοινωνική πραγματικότητα και οι ταινίες, όπως κάθε έργο τέχνης, πρέπει να κρίνονται όχι μόνο βάσει της καθαρά καλλιτεχνικής τους αξίας αλλά και βάσει της πολιτικής τους αναγκαιότητας.
Στους κινηματογράφους από 3 Νοεμβρίου.
Μαριάννα Τσότρα.
1.jpg)
