Πέντε χρόνια μετά τη πρώτη τους ταινία 17 Filles, οι αδερφές Delphine και Muriel Coulin επιστρέφουν με το νέο τους φιλμ, μια ελληνο-γαλλική παραγωγή γυρισμένη στη Κύπρο, που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε πρώτοι στο 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Voir du Pays.
Μια μονάδα του γαλλικού στρατού, μετά το τέλος της θητείας τους στο Αφγανιστάν, και πριν επιστρέψουν στα σπίτια τους, κάνουν μια τριήμερη στάση στη Κύπρο.
Εκεί τους προσφέρεται διαμονή σε ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο, με σκοπό την “αποσυμπίεση” των στρατιωτών, αλλά και μια σειρά ομαδικών debriefing ώστε να εντοπιστούν τυχόν ψυχολογικά προβλήματα.
Όλοι θέλουν να επιστρέψουν σπίτια τους το συντομότερο δυνατό, όμως στις συνεδρίες τα στόματα ανοίγουν σχετικά με μία επιχείρηση που κόστισε τη ζωή πολλών στρατιωτών, με τις μάσκες να πέφτουν και τα μαχαίρια να βγαίνουν.
Το PTSD, το μετατραυματικό στρες δηλαδή που βιώνουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πολλοί από τους στρατιώτες που υπηρετούν σε εμπόλεμες ζώνες, έχει υπάρξει κεντρικό θέμα πολλών ταινιών, με το φιλμ των Coulin να το πιάνει από μία ελαφρώς διαφορετική οπτική γωνία.
Παρότι μακριά από στρατόπεδα, ανάμεσα σε πλούσιους τουρίστες και ζώντας σε πολυτελή δωμάτια με πουπουλένια στρώματα, οι γυναίκες και οι άνδρες του φιλμ παραμένουν στρατιώτες, και μάλιστα σε μια περιοχή, μόλις μερικές εκατοντάδες μίλια μακριά από τα πεδία των μαχών.
Δεν βρίσκονται ανάμεσα στις οικογένειές τους αλλά κλεισμένοι σε ένα χρυσό κλουβί, ελεύθεροι να απολαύσουν το τοπίο και τις παροχές του ξενοδοχείου χωρίς φόβο, όμως δίπλα στους ανθρώπους με τους οποίους υπηρέτησαν, όντας ακόμα στρατιώτες παρά τη πολιτική τους αμφίεση, με τα όσα έκρυβαν ο φόβος και η πίεση του Αφγανιστάν, να βγαίνουν εδώ στην επιφάνεια.
Παρότι όχι κατ’ ουσία πρωτότυπη, η ταινία διηγείται την ιστορία της με τρόπο που αγγίζει τα όρια του ψυχολογικού θρίλερ, παρακολουθώντας τους στρατιώτες να προσπαθούν να εξισορροπήσουν το τραυματισμένο ψυχισμό τους, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, σε έναν ονειρικό τόπο που έρχεται σε ακραία αντίθεση με τη πρότερη κατάστασή τους.
Το μεγάλο σφάλμα του φιλμ είναι η επιλογή να αφήγησης της ιστορίας με επίκεντρο δυο γυναίκες στρατιώτες, την Aurore (Ariane Labed, The Lobster) και την Marine (Soko, Her).
Μπορεί σαν ιδέα να έχει ενδιαφέρον, όμως το σενάριο αγνοεί την ίδια την ιδέα, αφού η ταινία εξελίσσεται ως μια ensemble ιστορία, με τους στρατιώτες να έχουν ο καθένας το δικό του “πρόβλημα”, ο καθένας το δικό του τρόπο αντιμετώπισης, και για κάποιο λόγο η κάμερα να ρίχνει το βάρος μονάχα σε αυτές τις δύο, οι οποίες δεν έχουν κανένα επιπλέον σεναριακό ενδιαφέρον που να τις ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους.
Αυτά μέχρι το τελευταίο act, όπου οι δυο τους αποφασίζουν να το σκάσουν για μια βόλτα στο νησί με δύο ντόπιους [Ανδρέας Κωνσταντίνου (Ουζερί Τσιτσάνης), Μάκης Παπαδημητρίου (Ο Μαγικός Καθρέφτης)] και εκεί το φιλμ παίρνει μια τελείως διαφορετική τροπή που δεν ταιριάζει καθόλου ούτε θεματικά ούτε νοηματικά στα όσα είδαμε μέχρι εκείνη τη στιγμή, αφήνοντας το θεατή να νοιώθει εξαπατημένος.
Το Voir du Pays είναι μια καλογυρισμένη ταινία που καταφέρνει να πει αυτά που θέλει να πει, όμως κάποιες δημιουργικές επιλογές του στερούν τη δυνατότητα να μας προσφέρει κάτι πιο σωστά δομημένο που εκτός από μια δήλωση θα είναι και ένα κινηματογραφικά ολοκληρωμένο προϊόν.
Στους κινηματογράφους από 17 Νοεμβρίου.
Αλέξανδρος Κυριαζής.