Το φεστιβάλ του Sundance που διοργανώνεται κάθε αρχές του χρόνου, βγάζει στην επιφάνεια κάθε καρυδιάς καρύδι, με αρκετές ταινίες να κερδίζουν εκεί το χειροκρότημα, όμως στη πορεία να παθαίνουν μια μικρή καθίζηση, κάτι που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ελάχιστα είναι τα παραδείγματα ταινιών που μέσα στα χρόνια κατάφεραν να εξαργυρώσουν Οσκαρικά την επιτυχία που γνώρισαν στο φεστιβάλ.
Η ταινία για την οποία όλοι μιλούσαν στη περσινή διοργάνωση ήταν το The Birth of a Nation, που κατάφερε να κατακτήσει και τα δύο μεγάλα βραβεία από κοινό και κριτική επιτροπή.
Στους μήνες όμως που ακολούθησαν, λίγο οι τεράστιες προσδοκίες, λίγο το σκάνδαλο που ξέσπασε με τον δημιουργό της, η χρυσόσκονη ξεθώριασε και όταν η ταινία έκανε πρεμιέρα στην Αμερική τον Οκτώβρη, πέρασε και δεν ακούμπησε, με τους ψιθύρους που την ήθελαν ανάμεσα στα φαβορί για τη 5άδα των Όσκαρ να βουβαίνουν.
Το The Birth of a Nation είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στο 57ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε ένα Ολύμπιον που δε μπορούμε να πούμε ότι δεν έπεφτε και καρφίτσα.
Για να πάμε να δούμε τι είδαμε…
Βρισκόμαστε στις αρχές του 19ου αιώνα στη Virginia των ΗΠΑ.
Ο Nat (Nate Parker, Ain't Them Body Saints) είναι γιος σκλάβων που δουλεύουν στα βαμβακοχώραφα της οικογένειας Turner.
Η μετριοπαθής στάση της οικογένειας απέναντι στους σκλάβους, δίνει την ευκαιρία στο μικρό να συναναστραφεί με τα αφεντικά και να μάθει ανάγνωση μέσω της μελέτης της Βίβλου.
Τα χρόνια περνούν, με τον Nat να γίνεται κάτι σαν ιεροκήρυκας για τους σκλάβους, ικανότητα που αποδεικνύεται χρήσιμη για το αφεντικό Samuel Turner (Armie Hammer, Nocturnal Animals), ο οποίος τον “νοικιάζει” για να κηρύσσει το λόγο του Θεού στους σκλάβους των άλλων φυτειών, τον λόγο του Θεού που τους συμφέρει φυσικά, ώστε να αποτραπούν τυχόν εξεγέρσεις.
Σε αυτές τις επισκέψεις όμως, ο Nat βλέπει τη βιαιότητα και τον εξευτελισμό που υπομένουν οι άλλοι σκλάβοι, και όταν ο κόμπος φτάνει στο χτένι, αποφασίζει να οργανώσει εξέγερση.
Το The Birth of a Nation βασίζεται σε πραγματική ιστορία και αποτελεί το passion project ενός σχετικά άγνωστου μέχρι σήμερα ηθοποιού ονόματι Nate Parker, ο οποίος εκτός του πρωταγωνιστικού ρόλου έγραψε το σενάριο και ανέλαβε και τη σκηνοθεσία.
Το τι ψάρια έπιασε θα το δούμε παρακάτω.
Το The Birth of a Nation είναι ένα κλασσικό slave drama.
Όταν καταπιάνεσαι με ένα είδος που τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει άνθηση σε σημείο κορεσμού, πρέπει να είσαι έτοιμος να προσφέρεις κάτι διαφορετικό, κάτι που εδώ απουσιάζει.
Όσο κυνικό κι αν ακούγεται, τα βασανιστήρια που υπέφεραν οι σκλάβοι στα χέρια των λευκών ήταν μεν αδιανόητα, αλλά καθαρά κινηματογραφικά, το να παρουσιάζεις για μία ακόμη φορά μια κατάσταση που ο θεατής έχει δει πολλάκις και μάλιστα από πολύ πιο ικανούς κινηματογραφιστές, είναι δεδομένο ότι προκαλείς τη τύχη σου.
Όπως προείπα, η πρωτοτυπία σχεδόν απουσιάζει, αφού υπάρχουν δύο στοιχεία που προσφέρουν κάτι το διαφορετικό και αυτά είναι η βιαιότητα στην απεικόνιση των όσων υπέμειναν οι σκλάβοι, με τη κάμερα να προσπαθεί επίμονα να σοκάρει το θεατή, και ο τρόπος που και οι δύο πλευρές εκμεταλλεύτηκαν τη θρησκεία, οι μεν ως εργαλείο υποτέλειας και οι δε ως πάτημα για την εξέγερση τους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της ταινίας είναι όμως ο Nate Parker, ο οποίος δυστυχώς δεν είναι ούτε καλός σκηνοθέτης, ούτε καλός ηθοποιός, όσο τουλάχιστον νομίζει.
Έχοντας ως πρόσφατο παράδειγμα σύγκρισης τη σκηνοθεσία του Steve McQueen και την ερμηνεία του Chiwetel Ejiofor στο 12 Years a Slave, ο Parker ωχριά και στις δύο του ιδιότητες, με τη ταινία να έχει το ύφος και τη ποιότητα υπερφίαλης τηλεταινίας της Hallmark, ενώ η ερμηνεία του κυμαίνεται από απλά ικανοποιητική μέχρι σε στιγμές γελοία.
Πολλά επίσης τα προβλήματα στη διαχείριση των υπόλοιπων ηθοποιών, καθώς και στο μοντάζ, με τα άναρχα κοψίματα να μην αφήνουν το θεατή να δει μια ολοκληρωμένη ιστορία.
Το The Birth of a Nation δεν είναι μια κακή ταινία, αλλά σίγουρα δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια μέτρια.
Δεν έχει να μας πει τίποτα περισσότερο απ’ όσα έχουμε δεν σε άλλες παραγωγές, ενώ η έλλειψη ικανότητας του - θα ‘θελε - πολυτάλαντου δημιουργού της, την καταδικάζει.
Αλέξανδρος Κυριαζής.
1.jpg)
