Η τελευταία ταινία του Andrzej Wajda λέγεται Afterimage και ο τίτλος αναφέρεται στο μετείκασμα, στην εικόνα που παραμένει στο αισθητήριο της όρασης αφού πάψουμε να κοιτάμε κάτι.
Η υπόθεση αφορά την ζωή του αντισυμβατικού ζωγράφου Wladyslaw Strzeminski, εδώ υποδυόμενος με ήρεμη δύναμη από τον Boguslaw Linda, ο οποίος αντιτάχθηκε στο καθεστώς της εποχής του με τίμημα τη ζωή του.
Αρχικά τον γνωρίζουμε μέσο της Hania (Zofia Wichlacz) μιας νεο-αφιχθείσας φοιτήτριας στη σχολή Καλών Τεχνών στη Λοτζ των 40's.
Ο Strzeminski έχει χάσει ένα πόδι και ένα χέρι στον πόλεμο και οι μαθητές του τον θαυμάζουν για τις απόψεις του στα έργα τέχνης και την ευφράδεια λόγου του.
Κάτι που δεν συμβαίνει με το ίδιο το κράτος το οποίο βλέπει το έργο του να αντιτίθεται στον κώδικα του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού.
Όταν απαιτούν από αυτόν να χρησιμοποιήσει το ταλέντο του για προπαγανδίστικους σκοπούς εκείνος αρνείται χάνοντας τη δουλειά του και έπειτα σταδιακά τα δικαιώματα του.
Πρόκειται για ένα επαναστάτη που μένει πιστός στα ιδανικά του, ενάντια στο σύστημα της εποχής του.
Τον βλέπουμε να εξαθλιώνεται, να φτάνει σε σημείο που δεν έχει να φάει και καταλήγει μέχρι το θάνατο του.
Η ερμηνεία του Boguslaw Linda είναι καλή χωρίς κάτι ιδιαίτερο που να την απογειώνει.
Η ταινία είναι ρεαλιστική και το οικουμενικό θέμα του να βάζουμε την Τέχνη ενάντια στην Πολιτική παρουσιάζει ενδιαφέρον.
Πετυχαίνει διάνα σε αυτά τα σημεία μα αποτυγχάνει σε κάποια άλλα τα οποία λάμπουν διά της απουσίας τους.
Για παράδειγμα ποτέ δεν μαθαίνουμε για το παρελθόν του ήρωα, τον οποίο γνωρίζουμε σε μεγάλη ηλικία, λιγομίλητο και κουρασμένο και έτσι τον αφήνουμε.
Επίσης δεν μαθαίνουμε σχεδόν τίποτα για το έργο του πέρα από μια αναφορά σε ένα πίνακα του.
Αντίθετα ο Strzeminski μας μιλάει – μέσο της διάλεξης του – για ένα ζωγραφικό πίνακα κάποιου άλλου.
Οι δεύτεροι χαρακτήρες μένουν στην αφάνεια όπως για παράδειγμα η Hania η οποία αρχικά δίνει την εντύπωση της πρωταγωνίστριας μα κατόπιν πέφτει σε καθήκοντα τρίτου ρόλου.
Ωστόσο το Afterimage καταφέρνει να σου περάσει το κλίμα της εποχής και την προσπάθεια ενός επαναστάτη που με μόνο όπλο την ειλικρίνεια του και το πείσμα του λυγίζει σωματικά από την πολιτική της εποχής του.
Είναι κρίμα μόνο που η ταινία παραμελεί το τεράστιο καλλιτεχνικό έργο αυτού του σημαντικού καλλιτέχνη.
Στους κινηματογράφους από 20 Απριλίου.
Μιχάλης Δαγκλής.