Είναι η νέα ταινία του Bong Joon Ho, δημιουργού των Snowpiercer και The Host.
Είναι παραγωγή του Netflix και παρά ταύτα, κατάφερε και μπήκε σφήνα στο φεστιβάλ των Καννών ξεσηκώνοντας θύελλα.
Είναι δίγλωσσο, έχει ένα εξαιρετικό cast και πριν τη πρεμιέρα του μας παρουσίασε δύο trailer που μας ξεσήκωσαν.
Το Okja γενικά προκάλεσε τεράστιο buzz γύρω από το όνομά του …μέχρι τη πρώτη του προβολή.
Μετά σιγή, και αν συνεχίσετε παρακάτω θα μάθετε και το γιατί.
Η ιστορία ξεκινάει δέκα χρόνια πριν, όταν η εκκεντρική Lucy Mirando (Tilda Swinton, Dr. Strange) αναλαμβάνει τα ηνία της ατιμασμένης εταιρίας αγροτεχνολογίας και τροφίμων Mirando Corporation, αναλαμβάνοντας να σβήσει το βρώμικο παρελθόν της, όταν αυτή διοικούνταν από τον ψυχοπαθή πατέρα της και την άσπλαχνη αδερφή της.
Το “προϊόν” που θα κάνει την εταιρία να επιστρέψει στη κορυφή είναι ένα σούπερ-γουρούνι, ένα ζώο που η Lucy ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε κάπου στη Χιλή, έχει πολύ μεγάλο μέγεθος, δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με τα…απόβλητά του, και έχει πεντανόστιμο κρέας.
Για τη προώθησή του ξεκινάει μια γιγαντιαία καμπάνια, για την οποία στέλνει 26 μικρά τέτοια γουρουνάκια σε 26 αγρότες σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τα μεγαλώσουν ο καθένας με το δικό του παραδοσιακό τρόπο, και μετά από δέκα χρόνια, θα γίνει ένας διαγωνισμός για να ανακηρυχτεί το καλύτερο.
Ένα απ’ αυτά καταλήγει στον Heebong (Hee-Bong Byun), έναν αγρότη που ζει στα βουνά της Κορέας μαζί με την 14χρονη ορφανή εγγονή του, Mija (Seo-Hyun Ahn, The Housemaid).
Το κορίτσι έχει ονομάσει το γουρούνι Okja και μεγαλώνει μαζί του σαν να ήταν pet, χωρίς να γνωρίζει ότι φτάνει η στιγμή να τη το πάρουν, αφού τα δέκα χρόνια πια πέρασαν.
Η ώρα έφτασε, οι κουστουμαρισμένοι της Mirando Corporation μαζί με τον υπεύθυνο ζωολόγο καταφτάνουν, και της παίρνουν την πολυαγαπημένη της Okja.
Η μικρή Mija όμως δε πρόκειται να την αφήσει, και με τη βοήθεια μιας φιλοζωικής οργάνωσης θα κινήσει γη και ουρανό για να τη σώσει, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα την αλήθεια πίσω από τη “καταγωγή” του ζώου.
Η δεξιοτεχνία του Κορεάτη τόσο με τη κάμερα όσο και στη μυθοπλασία είχε ανεβάσει της προσδοκίες σε υψηλά επίπεδα, κάτι αναμενόμενο αν αναλογιστεί κανείς ότι στη πρώτη του αγγλόφωνη απόπειρα κατάφερε να βγάλει νοκ-άουτ τους παντοδύναμους Weisnteins και παρά τα προβλήματα και την ιδιαιτερότητα της νέας αγοράς, παρουσίασε ίσως τη καλύτερη ταινία του.
Το Okja έμοιαζε πανέμορφο, όμως κανείς δε τολμούσε να παραδεχτεί ότι η ιστορία του έμοιαζε βγαλμένη από οικογενειακή enviro-friendly φιλοζωική ταινία των 90s, βλέπε Free Willy, Andre, Flipper κτλ.
Κανείς δεν ήθελε καν να διανοηθεί ότι ο Bong θα έκανε κάτι τόσο απλοϊκό.
Τελικά το Okja μπορεί να μην είναι τόοοοσο απλοϊκό, όμως δυστυχώς ναι, δεν είναι ουσιαστικά τίποτα περισσότερο από μια φιλοζωική ταινία!
Πριν βγάλετε τα μαχαίρια, να ξεκαθαρίσω ότι η ταινία δεν είναι σε καμιά περίπτωση στα επίπεδα των προαναφερόμενων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι διαφορές του είναι στη τελική τόσο σημαντικές.
Τη ταινία οικογενειακή δε τη λες, ειδικά για πολύ μικρές ηλικίες, με τις σκηνές βρωμόξυλου να αρκετά έντονες, τα f words να κάνουν τη παρουσία τους, ενώ και το αίμα όταν σε κάποια στιγμή φτάνουμε στα σφαγεία, ρέει ποτάμι.
Ταυτόχρονα όμως δε λείπει και το ανώριμο χιούμορ, με τις σκηνές που η Okja αφοδεύσει ή πέρδεται στα μούτρα μας να είναι αστείες μονάχα σε μονοψήφιες ηλικίες θεατών.
Ευτυχώς οι σκηνές που το ταλέντο του Bong στη κάμερα κάνει την εμφάνισή του δεν λείπουν και παρότι δεν είναι πολλές, είναι απολαυστικότατες και ποικίλες, με το ύφος του φιλμ να αλλάζει συνεχώς από δράμα σε δράση σε σάτιρα και πάλι απ’ την αρχή.
Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της είναι ότι η ταινία βγάζει ένα ιδιαίτερα έντονο αντι-κρεατοφάγο μήνυμα.
Δικαίωμα του καθενός να είναι χορτοφάγος ή βίγκαν ή ωμοφάγος ή δε ξέρω ‘γω τι άλλο, αλλά όταν η πεποίθηση γίνεται κήρυγμα και μάλιστα με έναν ιδιαίτερα ξεδιάντροπο τρόπο, όπως η επιλογή ενός ζώου όπως το γουρούνι που εκτρέφεται από τους ανθρώπους σχεδόν αποκλειστικά για το κρέας του, και εδώ παίρνει υπερφυσικές διαστάσεις και σκυλίσια χαρακτηριστικά ώστε να γίνει σύμβολο κατά της βιομηχανικής κτηνοτροφίας, το βρίσκω να αγγίζει τα όρια του προσηλυτισμού.
Επίσης αυτή η επιλογή γυρίζει μπούμερανγκ για ακόμα έναν λόγο, με την Okja να μη γίνεται τόσο συμπαθής όσο ήλπιζε ο δημιουργός, τόσο γιατί είναι ουσιαστικά ένα ζώο που δε το λες και γλυκούλι, ενώ και η υβριδική cgi μορφή του δε βοηθάει διόλου.
Ώρα όμως να φτάσουμε και στη κοιλιά του τέρατος, στη καρδιά του προβλήματος που δεν είναι άλλη από το σενάριο.
Ναι, το Okja δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ταινία που διηγείται την ιστορία αγάπης ενός μικρού κοριτσιού με το ζωάκι της, και όσες περικοκλάδες προσπάθησε να παραχώσει το Boon, η ουσία δεν αλλάζει.
Χαρακτήρες χωρίς λόγο ύπαρξης, άλλοι που πλησιάζουν και άλλοι που βουτούν βαθιά στον ορισμό της καρικατούρας, διάλογοι χωρίς πρωτοτυπία και ευφυΐα και άπλετο ταλέντο που σπαταλιέται.
Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι το ρόλο της Tilda Swinton θα μπορούσε άνετα να τον παίξει η Missi Pyle ενώ εκείνος του Jake Gyllenhaal μοιάζει γραμμένος για έναν ηθοποιό σαν τον Johnny Knoxville (!!).
Νίπτω τας χείρας μου..
Το Okja δεν είναι σε καμιά περίπτωση κακή ταινία αλλά είναι δυστυχώς κάτι παραπάνω από απογοητευτική, είναι προβληματική, δεν έχει ταυτότητα, είναι φλύαρη και ενοχλητικά διδακτική.
Είναι μια ταινία που με την αφαίρεση μερικών σκηνών θα μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι την έχει σκηνοθετήσει κάποιο ανθυποτσιράκι της Disney.
Δεν είναι το φιλμ που περιμέναμε και ελπίζουμε ο Bong να ξαναβρεί γρήγορα τη φόρμα του.
* Τη βαθμολογία σώζει από το να πέσει ακόμα περισσότερο η αξιαγάπητη μικρή Ahn Seo-Hyun που κάθε φορά που φωνάζει την Okja μας ραγίζει τη καρδιά, και η εξαιρετική μουσική επένδυση που περιέχει από The Mamas And The Papas μέχρι βαλκανικά χάλκινα!
Αλέξανδρος Κυριαζής.
