Ο Γιάννης Σμαραγδής (Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι) καταπιάνεται με τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Νίκου Καζαντζάκη, και κάνει μια ταινία-φόρο τιμής προς το πρόσωπό του.
Ξεκινώντας από την παιδική του ηλικία, μας παρουσιάζει τα σημαντικότερα γεγονότα που τον καθόρισαν και τον επηρέασαν, καταγράφει τα ταξίδια του, τα βιβλία του, και τις σημαντικότερες στιγμές της προσωπικής και επαγγελματικής ζωής του.
Πλούσιο υλικό, αλλά η ταινία πέφτει στην παγίδα που δημιουργεί το ίδιο το πρόσωπο του Καζαντζάκη σε συνδυασμό με την προσέγγιση του δημιουργού, ο οποίος θέλει να καλύψει όλη τη διάρκεια της ζωή του, και να μας δώσει όσες περισσότερες πληροφορίες μπορεί.
Αυτά που καταφέρνει να μας μεταδώσει είναι η αγάπη του για την Ελλάδα και την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη, τις θεολογικές ανησυχίες του που τον οδήγησαν στα βιβλία «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» και «Ο Τελευταίος Πειρασμός», αλλά και τις φιλοσοφικές αναζητήσεις με κύριους άξονες την έννοια της ελευθερίας και την έννοια του θανάτου.
Δεν μας δίνει όμως πράγματα για τον άνθρωπο Καζαντζάκη, καθώς οδηγείται σε μια απαρίθμηση γεγονότων η οποία υπερτερεί του προσώπου, κάνοντας αναγκαστικά και πολλά χρονικά άλματα.
Επιπλέον, το σενάριο χαρακτηρίζεται από πολλούς βαρύγδουπους διαλόγους με έντονες λογοτεχνικές πινελιές, που όμως δεν φαίνεται να ταιριάζουν πάντα σε καθημερινές συζητήσεις, ακόμα και ενός τέτοιου ανθρώπου.
Ακολουθώντας αυτή τη γραφή, το ύφος της σκηνοθεσίας μοιάζει αρκετά ακαδημαϊκό, και δημιουργεί ένα πομπώδες αποτέλεσμα το οποίο εντείνεται με κάποια σκηνοθετικά τεχνάσματα (χρήση slow motion, ασυνήθιστα εφέ, θεολογικές αλληγορίες).
Τα παραπάνω έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων, ακόμα και του πρωταγωνιστή.
Εδώ βρίσκουμε τον ταλαντούχο ηθοποιό Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο (Ένας Άλλος Κόσμος), ο οποίος κάνει μια πολύ καλή προσπάθεια.
Δυστυχώς είναι παγιδευμένος και αυτός από τη συνολική προσέγγιση, με αποτέλεσμα η ερμηνεία του να αδικείται.
Το ίδιο και πολύ περισσότερο συμβαίνει με τους υπόλοιπους ρόλους.
Η γυναίκα του [Μαρίνα Καλογήρου (Ένας Άλλος Κόσμος)] παρουσιάζεται ως δακτυλογράφος των έργων του, ο φίλος του Άγγελος Σικελιανός (Νίκος Καρδώνης, Η Κόρη του Ρέμπραντ) ως ρήτορας στις περιοχές της Αθήνας.
Πιο καλογραμμένος, ίσως και λόγο της απλότητάς του, είναι ο ρόλος του Ζορμπά.
Εδώ συναντάμε τον Θοδωρή Αθερίδη (Τέλειοι Ξένοι) ο οποίος διαθέτει ερμηνευτική ζωντάνια, αλλά σε έναν ρόλο που τον έχουμε συνδυάσει με τον Anthony Quinn η σύγκριση είναι άνιση.
Τελικά αυτό που έχουμε είναι μια ταινία αγάπης του Σμαραγδή προς το πρόσωπο του Καζαντζάκη, με μια πιστή αλλά και εγκυκλοπαιδική αφήγηση.
Στους κινηματογράφους από 23 Νοεμβρίου.
Γιώργος Νυκταράκης.
1.jpg)
