Ένα ζευγάρι στα πρόθυρα του χωρισμού διαπληκτίζεται για το ποιος θα κρατήσει το 12χρονο γιο τους μετά το διαζύγιο καθώς κανένας από τους δύο δεν δείχνει διατεθειμένος να το αναλάβει.
Μετά από καβγάδες που το παιδί κρυφακούει την επόμενη ημέρα εξαφανίζεται και μία Οδύσσεια αναζήτησης του ξεκινά φέρνοντας προσωπικές συγκρούσεις και νέες δοκιμασίες στην ήδη διαλυμένη σχέση του ζευγαριού.
Ο ίδιος ο Zβιάνγκιντσεφ παραλλήλισε την νέα του ταινία με το «Σκηνές από ένα Γάμο» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και πράγματι σε πρώτο επίπεδο είναι ακριβώς αυτό.
Σε δεύτερο επίπεδο όμως (και εδώ βρίσκεται η βάση και ο κεντρικός πυρήνας του φιλμ) είναι και σκηνές από την σύγχρονη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της Ρωσίας .
Ο Ρώσος δημιουργός της «Επιστροφής» και του «Λεβιάθαν» σε άλλο ένα φιλμ που είναι κατά βάση μια πολιτική αλληγορία, ασκεί και πάλι οξεία πολιτική κριτική στη σύγχρονη Ρωσία του Πούτιν και στο κοινωνικό μοντέλο της, δίνοντας αυτή τη φορά το ρόλο του συνενόχου στους πολίτες.
Αν στο Λεβιάθαν ο ήρωας ήταν το θύμα εδώ είναι ο θύτης η καλύτερα ο συνένοχος.
Οι πρωταγωνιστές είναι ένα μοντέρνο ζευγάρι που ζει «χωρίς αγάπη» και προσπαθεί να ξεκινήσει μια καινούργια ζωή στην οποία δεν χωρά ούτε το ίδιο του το παιδί.
Σε μία χώρα νεόπλουτων όπου η χριστιανική ηθική δεσπόζει, το κράτος υπολειτουργεί και κάθε αξία έχει διαβρωθεί από το χρήμα και τον υλισμό, ο Zβιάνγκιντσεφ σκιαγραφεί τους δύο χαρακτήρες του όπου αφενός εμφανίζει τα μοντέλα των αστών της Ρωσίας σήμερα και αφετέρου καταδεικνύει τα αδιέξοδα των σύγχρονων σχέσεων, ενώ στη συνέχεια τους δίνει μία συμβολική διάσταση για να περιγράψει το αδιέξοδο μιας χώρας και κατ επέκταση ενός ολόκληρου νέου κόσμου που λειτουργεί σύμφωνα με τις επιταγές του καπιταλισμού.
Σε αυτό το σημείο παραθέτω ένα απόσπασμα από το σημείωμα του σκηνοθέτη:
«Η μεταμοντέρνα εποχή μας είναι μια μεταβιομηχανική κοινωνία με συνεχή ροή πληροφορίας αποδεχόμενη από ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για άλλους άνθρωπους, παρά μόνο τους βλέπουν ως το μέσο για κάποιο σκοπό. Στις μέρες μας ισχύει το «ο καθένας για τον εαυτό του». Ο μόνος τρόπος διεξόδου από αυτή την αδιαφορία είναι η αφοσίωση στους άλλους, ακόμη και ξένους, όπως οι εθελοντές που αναζητούν το χαμένο παιδί, χωρίς καμία υπόσχεση για ανταμοιβή, σα να ήταν το νόημα της ζωής. Κάθε πράξη αποκτά νόημα. Είναι απλά το μέσο καταπολέμησης της απανθρωπιάς και της αποδιοργάνωσης του κόσμου.»- Αντρέι Ζβιάνγκιντσεφ.
Συνταρακτικά σπαρακτικός, αποκαρδιωτικά κυνικός και σκληρά ρεαλιστικός, ο Ρώσος δημιουργός εκφράζει μέσα από μπεργκμανικούς διαλόγους, λυρικά φιλμαρισμένες παγερές εικόνες της χιονισμένης Μόσχας και αλλεπάλληλους συμβολισμούς, τη δική του απαισιόδοξη πολιτική θεώρηση για τη Ρωσία του σήμερα με έναν μάλλον υπερβάλλοντα ζήλο που του επιφέρει ένα κόστος στο φιλμ.
Η μετατροπή των ηρώων σε σύμβολα αποδυναμώνει τους ρόλους καθώς εμφανίζονται σε κάποιες στιγμές αισθητά αποστασιοποιημένοι από τη δραματουργία, ενώ όταν το φιλμ αποκτά αστυνομική υπόσταση και παίρνει θριλερικές διαστάσεις με την αναζήτηση του εξαφανισμένου παιδιού, δεν υπάρχει ο ανάλογος αντίκτυπος στις σκηνές κι αυτό ίσως να οφείλεται στην αποκλειστική αφοσίωση του Zβιάνγκιντσεφ στο αλληγορικό υπόβαθρο του φιλμ.
Το απαισιόδοξο φινάλε έρχεται να επισφραγίσει ένα πολύ βαρύ σκληρό αλλά και ρεαλιστικό έργο που εστιάζει με επώδυνο αλλά δυστυχώς εύστοχο τρόπο τα αδιέξοδα του σύγχρονου ανθρώπου προβληματίζοντας βαθέως για την συνέχεια του στον κόσμο που ο ίδιος δημιούργησε.
Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο 70ό Φεστιβάλ Καννών, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ του Λονδίνου και η επίσημη υποβολή της Ρωσίας για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Στους κινηματογράφους από 19 Οκτωβρίου.
Γιάννης Αποστολίδης.
1.jpg)
