Οι ταινίες του Wong Kar-wai έχουν προβληθεί σε ολόκληρο τον κόσμο, κερδίζοντας πληθώρα βραβείων, συμπεριλαμβανομένων αυτών του Καλύτερου Σκηνοθέτη στις Κάνες, το οποίο μάλιστα έχει κερδίσει δύο φορές, για το «Ευτυχισμένοι Μαζί» (1997) και το «Ερωτική Επιθυμία» (2000).
Θεωρείται ένας από τους πιο καταξιωμένους και δημοφιλείς Ασιάτες δημιουργούς και ένας από τους λίγους που μπορούν να δημιουργήσουν νέες τάσεις και στυλ με τις ταινίες του, εντός και εκτός κινηματογράφου.
Ακολουθούν 10 από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές της φιλμογραφίας του
10. Ο Lai Yiu-fai και ο Ho Po-wing χορεύουν στην κουζίνα (Ευτυχισμένοι Μαζί, 1997)
Οι Tony Leung και Leslie Cheung χορεύουν τανγκό στην μέση μιας κουζίνας, με την αγάπη και την λατρεία του ενός για τον άλλο να αναδεικνύονται μέσω του τρόπου που κοιτάζονται και γέρνουν ο ένας προς τον άλλο.
Όταν σταματούν να χορεύουν, ξεκινούν να φιλιούνται, να αγκαλιάζονται και να χαϊδεύονται.
Ο Wong Kar-wai τοποθετεί τους δύο χαρακτήρες στο κέντρο του πλάνου, αν και η κάμερα είναι τοποθετημένη κάπως μακριά, ώστε η εικόνα να συμπεριλαμβάνει το φτωχό περιβάλλον που εκτυλίσσεται η σκηνή.
Σε αυτήν την μισοκατεστραμένη κουζίνα, η μόνη πηγή ομορφιάς είναι η παρουσία των δυο τους, με την χημεία τους να γίνεται όλο και πιο φανερή όσο περνάει η ώρα.
Ο χορός τους είναι απόλυτα συγχρονισμένος με το τραγούδι, σε έναν εξαιρετικό συνδυασμό εικόνας και ήχου.
Η σκηνή συμβολίζει επίσης το γεγονός, πως στην ξένη χώρα που βρίσκονται, οι μόνες στιγμές χαράς έρχονται όταν βρίσκονται μαζί.
9. Ο Αστυνομικός 223 προσπαθεί να αγοράσεις κονσέρβες ανανά που λήγουν την 1η Μαΐου (Chungking Express, 1994)
Η πρώην κοπέλα του, May, έχει εγκαταλείψει τον Αστυνομικό 223 την Πρωτομαγιά.
Από τότε, αγοράζει μία κονσέρβα ανανά με ημερομηνία λήξης την συγκεκριμένη ημέρα, η οποία είναι και η μέρα γενεθλίων του, σε μία εντελώς αβάσιμη πεποίθηση ότι αν δεν του τηλεφωνήσει μέχρι να αγοράσει 30 κονσέρβες, η αγάπη τους θα έχει λήξει.
Σε περίπτωση που συμβεί αυτό, θα φάει όλους τους ανανάδες.
Ο ανανάς αντιπροσωπεύει την May για τον Αστυνομικό 223 και η ημερομηνία λήξης το τέλος της σχέσης, από όπου προκύπτει η αγωνία του να βρει κονσέρβα ακόμα και την τελευταία ημέρα.
Ο Wong παρουσιάζει μία από τις επαναλαμβανόμενες πεποιθήσεις του, πως η αλλαγή είναι αναπόφευκτη και πως τίποτα δεν κρατά για πάντα, καθώς ο Αστυνομικός 223 αποφασίζει πως όλα έχουν ημερομηνία λήξης.
Η σκηνή εμφανίζει επίσης την χαρακτηριστική αίσθηση του χιούμορ του σκηνοθέτη, καθώς ο αστυνομικός διαμαρτύρεται για την αξία τους φρέσκου φαγητού και τον κόπο που απαιτείται για να παραχθεί μία κονσέρβα ανανά.
8. Η Su Li-zhen ρωτά τον Chow Mo-wan αν έχει ερωμένη (Ερωτική Επιθυμία, 2000)
Οι δυο τους κάθονται σε ένα δωμάτιο και η Li-zhen τρώει.
Ρωτά τον Mo-wan αν έχει ερωμένη, εκείνος αρνείται αλλά εκείνη επιμένει και τελικά η αλήθεια αποκαλύπτεται.
Τον χαστουκίζει.
Μία από τις ιδιοφυείς τεχνικές που χρησιμοποιεί ο Wong στην ταινία είναι να βάζει τους πρωταγωνιστές του να υποδύονται τους συζύγους τους (ο ένας του άλλου) και να παρουσιάζουν τις αντιδράσεις τους σε υποτιθέμενα σενάρια.
Στην συγκεκριμένη σκηνή, υποδύονται το πως θα αντιδρούσε εκείνη αν ζητούσε εξηγήσεις από τον άνδρα της και εκείνος αποκάλυπτε πως την απατούσε.
Το γεγονός πως δεν πρόκειται για πραγματικό επεισόδιο φανερώνεται επειδή το χαστούκι δεν χτυπάει ακριβώς, και μέσω του διαλόγου που ακολουθεί, με εκείνον να κατακρίνει την χλιαρή αντίδρασή της και εκείνη να παραδέχεται πως δεν ξέρει πως να φερθεί στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Η σκηνή επικεντρώνεται στην Maggie Cheung με την κάμερα να βρίσκεται, κυρίως, τοποθετημένη πίσω από τους ώμους του Tony Leung, με το αντίστοιχο να συμβαίνει για το σύντομο διάστημα όταν το επίκεντρο είναι εκείνος.
Κατ'αυτόν τον τρόπο, η φωτογραφία της σκηνής κάνει τον θεατή να αισθανθεί πως κρυφοκοιτάζει αυτά που εξελίσσονται.
7. Ο Yuddy είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι, καπνίζοντας και στην συνέχεια σηκώνεται και αρχίζει να χορεύει μπροστά στον καθρέφτη (Οι Άγριες Μέρες μας, 1990)
Η πρώτη συνεργασία του Wong Kar-wai με τον Christopher Doyle είχε ως αποτέλεσμα μία σειρά από υπέροχες κινηματογραφικές σκηνές, σε μία ταινία που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον χαρακτήρα του Leslie Cheung.
Ο Wong εκμεταλλεύτηκε την εμφάνιση του πρωταγωνιστή του και την ικανότητά του να παρουσιάζει «συνηθισμένους» χαρακτήρες ως επαρμένους σταρ, εμφανίζοντάς τον συχνά στο κρεβάτι να καπνίζει και να ποζάρει σαν τον σταρ που πιστεύει ότι είναι.
Η πιο αξιομνημόνευτη από αυτές τις σκηνές εμφανίζεται όταν, καθώς είναι ξαπλωμένος, σηκώνεται και αρχίζει να χορεύει σε ρυθμό μάμπο, αρχικά μπροστά στον καθρέφτη και στην συνέχεια σε άλλα δωμάτια.
Ο Doyle παρουσιάζει την σκηνή ώστε ο θεατής να αισθάνεται ότι κρυφοκοιτάζει στο διαμέρισμα, με την κάμερα να ακολουθεί τον Yuddy από απόσταση και το πλάνο να στενεύει σταδιακά όπως κινείται μέσα στον χώρο.
Την ίδια στιγμή ο Cheung εκπέμπει έπαρση με κάθε κίνηση και έκφραση του προσώπου του.
6. Ο He Zhiwu παρακολουθεί ένα παλιό βίντεο με τον πατέρα του (Έκπτωτοι Άγγελοι, 1995)
Ο μουγκός He Zhiwu κάθεται σε έναν πάγκο παρακολουθώντας ένα βίντεο του πατέρα του.
Στην αρχή κάθεται πλαγίως από την τηλεόραση, αλλά μετά πλησιάζει και κάθεται μπροστά στην οθόνη.
Το βίντεο είναι φρενήρη, με την κάμερα να κινείται παντού στον χώρο.
Ο πατέρας του δεν θέλει να τον βιντεοσκοπεί με την κάμερα και τον σπρώχνει μακριά στην αρχή, αλλά ο He Zhiwu επιμένει και τα καταφέρνει ακόμα και να τον «τραβήξει» ενώ οι δυο τους κοιμούνται δίπλα ο ένας στον άλλο, με το χέρι του να αγκαλιάζει τον πατέρα του.
Τελικά, εκείνος αρχίζει να χαμογελάει όταν τον βιντεοσκοπεί ενώ μαγειρεύει.
Ο Takeshi Kaneshiro ως He Zhiwu παρουσιάζει έναν από τους πιο εκκεντρικούς χαρακτήρες στην φιλμογραφία του Wong, αλλά η συγκεκριμένη σκηνή είναι αρκετά ευαίσθητη και θλιβερή, κυρίως όταν βλέπει τον πατέρα του στην οθόνη και αποφασίζει να καθίσει μπροστά της.
Αρχικά μοιάζει μπερδεμένος, αλλά στο τέλος χαμογελάει και μοιάζει να απολαμβάνει αυτό που βλέπει, σε έναν σαφέστατο παραλληλισμό με την συμπεριφορά του πατέρα του στο βίντεο.
Κατ'αυτόν τον τρόπο, η σκηνή παρουσιάζει την πολυπλοκότητα της αγάπης μεταξύ πατέρα και γιου.
Καθώς ο πρώτος είναι ήδη νεκρός, η σκηνή εκπέμπει ένα ακόμα πιο τραγικό τόνο.
5. Η Faye μπαίνει κρυφά στο σπίτι του Αστυνομικού 663 (Chungking Express, 1994)
Σε μία ακολουθία σκηνών που έχουν μονταριστεί σε μία σκηνή, η κάμερα ακολουθεί την Faye στο σπίτι του Αστυνομικού 663, όπου ξεκινά να συμμαζεύει και να κάνεις διάφορες «αγγαρείες».
Δεν σταματά εκεί όμως.
Τοποθετεί υπνωτικά χάπια στο εμφιαλωμένο του νερό για να τον αποτρέψει να βγει έξω την νύχτα, κοιτάζει το πορτοφόλι του, ελέγχει το κρεβάτι του με μεγεθυντικό φακό για σημάδια από άλλες γυναίκες και αλλάζει τις ετικέτες στις κονσέρβες με σαρδέλα που διατηρεί σε ένα ντουλάπι.
Μία διασκευή του «Dreams» των The Cranberries, με την Faye Wong στα φωνητικά, ακούγεται σε όλη την διάρκεια της σκηνής.
Η σκηνή είναι, κατά πάσα πιθανότητα, η πιο ρομαντική στην ταινία, καθώς εξυμνεί την ανανταπόδοτη αγάπη που νιώθει η Faye για τον αστυνομικό και τα άκρα στα οποία είναι διατεθειμένη να φτάσει για να μάθει για αυτόν, παρά το γεγονός πως εκείνος δεν έχει καμία ιδέα για τα συναισθήματά της.
Η Faye Wong είναι αξιολάτρευτη εν μέσω των σκανδαλιών της.
4. Ο Αστυνομικός 663 και η Faye συναντιούνται για πρώτη φορά (Chungking Express, 1994)
Η σκηνή εκτυλίσσεται την νύχτα και ο Wong Kar-wai την παρουσιάζει μέσω της οπτικής της Faye, η οποία βλέπει τον Αστυνομικό 663 να πλησιάζει, ενώ χορεύει στον ρυθμό του California Dreaming και μοιάζει κάπως αδιάφορη.
Όμως, η πλοκή έχει ήδη φανερώσει στον θεατή πως θα ερωτευτεί τον πελάτη της, δίνοντας, έτσι, ένα διαφορετικό νόημα στην σκηνή, καθώς εκείνη δηλώνει πως της αρέσει η δυνατή μουσική γιατί την αποτρέπει από το να σκέφτεται.
Η χρήση του συγκεκριμένου τραγουδιού συμβολίζει την δυτικοποίηση που έχει γνωρίζει το Hong Kong μέσα στον χρόνο, με τους πρωταγωνιστές να έχουν μεγαλώσει με δυτικές πολιτισμικές επιρροές.
Αναδεικνύει επίσης την διπλή υπόσταση του Hong Kong, που ακροβατεί ανάμεσα στην Μ. Βρετανία και την Κίνα.
3. Στην τελευταία σκηνή της ταινίας, ο Chow Mo-wan ψιθυρίζει στον τοίχο ενός ναού (Ερωτική Επιθυμία, 2000)
Ο Mo-wan βρίσκει μία τρύπα στον τοίχο του Angkor Wat.
Αρχικά αγγίζει με το δάχτυλό του το εσωτερικό της και μετά ενώνει τα χέρια του και ψιθυρίζει στην τρύπα ενώ ένας μοναχός τον παρακολουθεί.
Στην συνέχεια απομακρύνεται μέσω ενός διαδρόμου, ενώ η κάμερα ξεναγεί τον ναό.
Αυτά που δεν λέγονται ποτέ είναι πιο σημαντικά από αυτά που ειπώνονται στην συγκεκριμένη ταινία, με τις σιωπές, τα βλέμματα και την γλώσσα του σώματος να αποδεικνύονται πολύ πιο ισχυρά από τις λέξεις.
Η τακτική αυτή αναδεικνύεται σε αυτήν την σκηνή, όπου ο Mo-wan χύνει όλο του τον εκνευρισμό και την αγωνία του για την σχέση του με την Li-zhen σε μία τρύπα.
Όμως, όπως ισχύει και για το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, ο Wong αφήνει το κοινό να αποφασίσει τι έχει ειπωθεί.
Το ίδιο ισχύει και για τα αισθήματα απώλειας και απελπισίας, τα οποία παρουσιάζονται μέσω του έντονου soundtrack, σε μία σκηνή χωρίς λόγια.
Καθώς η κάμερα κινείται πίσω από το κεφάλι του μοναχού, αποτυπώνοντας τον Mo-wan από ψηλά, η φωτογραφία, για μία ακόμη φορά, δίνει την αίσθηση στον θεατή πως κρυφοκοιτάζει.
2. Η Bai Ling μιλάει με τον Chow στο δωμάτιό της, αφού έχουν κάνει σεξ (2046, 2004)
Η Bai Ling «ρίχνει τα μούτρα της» για να κρατήσει τον Chow, δηλώνοντας πως δεν την νοιάζει αν έχει άλλες γυναίκες, αρκεί να τις φέρεται διαφορετικά.
Η φύση του γυναικά όμως του Chow και ο εγωισμός του εμφανίζονται μαζί με τον σαρκασμό του, και τελικά η Bai Ling τον χωρίζει.
Ο Wong Kar-wai παρουσίασε στο «2046» μία τεχνική όπου ένα πλάνο μέσα σε μία σκηνή διαφέρει οπτικά, τόσο από τα προηγούμενα όσο και από τα επόμενα πλάνα, περιλαμβάνοντας διαφορετική ατμόσφαιρα και συναισθήματα.
Στην συγκεκριμένη σκηνή, εμφανίζεται μία ακολουθία παρόμοιων πλάνων όπου ο κάθε ηθοποιός κοιτάζει δεξιά στην οθόνη, παρά το γεγονός πως βρίσκονται ο ένας απέναντι στον άλλο.
Επιπλέον, πρόκειται για την καλύτερη σκηνή της Ziyi Zhang στην ταινία, μιας και τα διστακτικά αλλά προφανή αισθήματά της για τον Chow είναι πιο φανερά από ποτέ, καθώς προσπαθεί να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της ενώ στην πραγματικότητα παραδίνεται ολοσχερώς.
Ο Wong εκμεταλλεύτηκε την απόδοσή της με πολλά ζουμ στο πρόσωπό της.
1. Η Su Li-zhen και ο Chow Mo-wan αποφασίζουν να χωρίσουν (Ερωτική Επιθυμία, 2000)
Οι δυο τους περιμένουν να σταματήσει η βροχή, μιας και η Su Li-zhen δεν θέλει να πάρει την ομπρέλα του Chow Mo-wan, φοβούμενη πως οι γείτονες θα καταλάβουν πως ήταν μαζί.
Όταν η βροχή σταματάει, του ζητά να χωρίσουν, μιας και ο άνδρας της έχει επιστρέψει.
Εκείνος συμφωνεί.
Και οι δύο κινηματογραφιστές, Christopher Doyle και Mark Lee Ping-bin, παρουσιάζουν πλάνα όπου η κάμερα μοιάζει να κρυφοκοιτάζει την δράση ενώ συχνά κινείται σε slow motion.
Η τακτική αυτή βρίσκει το απόγειό της στην συγκεκριμένη σκηνή, καθώς ο θεατής παρακολουθεί τους πρωταγωνιστές πρώτα πίσω από μία γωνία και μετά από ένα παράθυρο.
Η κίνησή του να αγγίξει το χέρι της παρουσιάζεται σε αργή κίνηση.
Σε μία ακόμα κινηματογραφική τακτική, η σκηνή δεν παρουσιάζεται με χρονολογική σειρά, καθώς οι πιο σημαντικές σκηνές έχουν τοποθετηθεί σε τυχαία σειρά στην λωρίδα του χρόνου, όπως για παράδειγμα το κλάμα της Li-zhen και η έξοδός της.
Η απόδοση και το στυλ της Maggie Cheung βρίσκει το απόγειό της σε αυτήν την σκηνή, καθώς δείχνει πανέμορφη στο μανδαρινικό φόρεμά της και καθώς ξεσπάει σε κλάματα, παρά την προσπάθειά της να παρουσιαστεί δυνατή και αποκομμένη.
Παναγιώτης Κοτζαθανάσης.