Γνωρίσαμε τον Kornél Mundruczó πριν περίπου τρία χρόνια με το Λευκό Θεό του, μια πανέμορφη αλλά κάπως άνιση δραματική ταινία που τότε θεωρήθηκε σκάνδαλο που έλειπε από τη πεντάδα των Όσκαρ.
Φέτος ο Ούγγρος δημιουργός επιστρέφει με κάτι πολύ πιο μεγαλεπίβολο αλλά ταυτόχρονα κρατώντας το ίδιο ύφος, το Jupiter Holdja.
Όπως μας ενημερώνει η εισαγωγική κάρτα, η Ευρώπη είναι ο ένας από τους δύο δορυφόρους του Δία που ανακάλυψε ο Γαλιλαίος, και έχει την ιδιαιτερότητα ότι εξαιτίας της πιθανής ύπαρξης υπόγειου ωκεανού κάτω από την παγωμένη της επιφάνεια, θεωρείται ως πιθανό λίκνο εξωγήινης ζωής.
Αυτή είναι η πρώτη και η τελευταία φορά που ασχολούμαστε με πλανήτες και φεγγάρια, με τη ταινία να μας πετάει στο σήμερα και στα σύνορα Σερβίας- Ουγγαρίας, όπου Σύροι πρόσφυγες προσπαθούν να περάσουν μέσα στη νύχτα το ποταμό ώστε να βρεθούν λίγο πιο κοντά στο όνειρο της Ευρώπης.
Ανάμεσά τους είναι ο νεαρός Aryan με τον πατέρα του, οι οποίοι όμως χάνονται όταν τους τη πέφτει η συνοριοφυλακή.
Στη προσπάθεια να ξεφύγει τρέχοντας, ο νεαρός άνδρας πυροβολείται θανάσιμα και καταλήγει στο νεκροτομείο ενός προσφυγικού καμπ, εκεί που εργάζεται και ο διεφθαρμένος γιατρός Stern. Προς μεγάλη έκπληξη και των δύο, ο Aryan όχι μόνο ζει αλλά έχει αποκτήσει και μια υπερφυσική δύναμη, να αιωρείται!
Με το που το βλέπει ο Stern, αποφασίζει να ρισκάρει τα πάντα, βγάζει παράνομα τον Aryan από το καταυλισμό, ώστε να εκμεταλλευτεί αυτή του δύναμη με σκοπό το κέρδος, μιας και που έχει μια πολύ σοβαρή οφειλή που κρέμεται πάνω από το κεφάλι του.
Ο άνδρας δέχεται να τον βοηθήσει, με αντάλλαγμα ο γιατρός να του βγάλει χαρτιά αλλά και να τον βοηθήσει να βρει τον πατέρα του.
Ο Stern όμως αποδεικνύεται άπληστος και οι σχέσεις των δύο οδηγούνται στα άκρα, όμως αυτή είναι μόνο η αρχή…
Το Jupiter Holdja δε μας ήρθε με τις καλύτερες περγαμηνές, έχοντας πάρει αρκετά μέτριες κριτικές, έτσι οι προσδοκίες μου ήταν ανάλογα χαμηλές, όμως το φιλμ φρόντισε να με εκπλήξει ευχάριστα από τα πρώτα του λεπτά, με τον Mundruczó να μας υπενθυμίζει πως και γιατί μας εντυπωσίασε το Feher Isten.
Με τεχνική που θα ζήλευαν πολλοί Αμερικάνοι συνάδελφοί του, ο Ούγγρος δημιουργός χειρίζεται τη κάμερα μαεστρικά δίνοντάς μας απίστευτα καλογυρισμένα tracking πλάνα, που για καλή μας τύχη έχουν και αρκετή (σχετικά πάντα) συχνότητα και ποικιλία και φαντασία τόσο στη σύλληψη όσο και στην υλοποίησή τους.
Ώρα να περάσουμε και στα “αλλά” που δυστυχώς είναι και τα σημαντικότερα.
Κατ’ αρχάς η ταινία δεν έχει συγκεκριμένο χαρακτήρα.
Είναι ταυτόχρονα ένα κοινωνικό δράμα, μια περιπέτεια επιβίωσης και ένα φιλμ (επιστημονικής;) φαντασίας, χωρίς να μπορεί να υιοθετήσει κανέναν απ’ αυτούς τους χαρακτηρισμούς.
Αν αυτό είναι απλά η ταμπέλα και δεν μας πολυπειράζει, η ίδια τρικυμία εν κρανίω μοιάζει να επικρατεί και στο περιεχόμενό της, στο οποίο βρίσκεις από -επιφανειακή- κοινωνική κριτική για τη κατάσταση με τους πρόσφυγες, μέχρι θρησκευτικές παραβολές και από αλληγορίες που αμφιβάλλω αν όντως μπορούν να αποκωδικοποιηθούν, μέχρι σκηνές δράσης που θυμίζουν περιπέτεια της Marvel!
To Jupiter Holdja ανοίγει υπερβολικά πολλά μέτωπα αλλά δε φροντίζει να ασχοληθεί σοβαρά με κανένα απ’ αυτά.
Είναι παραγεμισμένο αλλά και ταυτόχρονα ρηχό.
Το περίεργο είναι ότι με κάποιον περίεργο τρόπο, όλον αυτόν τον αχταρμά, ο Mundruczó κατάφερε και τον μόνταρε με τέτοιον τρόπο και προς μεγάλη μου έκπληξη, κρατάει πολύ καλό ρυθμό, και παρά την αχρείαστα μεγάλη συνολική διάρκεια, είναι σχετικά λίγες οι περιπτώσεις που σε αναγκάζει να κοιτάξεις το ρολόι.
Ενώ παρακολουθούσα το Jupiter Holdja, και ιδιαίτερα τις superhuman σκηνές του, δε μου έβγαινε από το μυαλό η εντύπωση ότι ολόκληρη η ταινία ήταν ένα “for your consideration” άτυπο γράμμα του δημιουργού προς το Hollywood, ζητώντας εμμέσως πλην σαφώς να του ανοίξουν τη πόρτα, και μην εκπλαγείτε αν σε λίγα χρόνια τον δούμε στην ομάδα του Johns ή του Feige.
Η ίδια η ταινία όμως είναι…επιμελώς ατημέλητη.
Σκόρπιες ιδέες που απλά έμοιαζαν να ταιριάζουν αλλά τελικά συγκρατιούνται από μια κλωστή, μια ταινία χωρίς βάση, χωρίς θέλω, αλλά ταυτόχρονα οπτικά εντυπωσιακή και με μια αξιοζήλευτη ικανότητα να κρατήσει το θεατή βουτηγμένο στο χάος της.
Στους κινηματογράφους από 15 Φεβρουαρίου.
Αλέξανδρος Κυριαζής.
1.jpg)
