Το μεταναστευτικό έχει αποτελέσει κεντρικό θέμα ταινιών μυθοπλασίας και ντοκυμαντέρ πάρα πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, όμως πολύ λιγότερες είναι οι φορές που ο κινηματογράφος έχει καταπιαστεί με την αιτία αυτού.
Το Insyriated είναι μια βελγική παραγωγή που μας πηγαίνει στη Δαμασκό, σε ένα διαμέρισμα μιας πολυκατοικίας, όπου μένει η Oum Yazan και η -ευρύτερη- οικογένειά της.
Η χώρα βρίσκεται σε εμφύλιο πόλεμο, παντού χαλάσματα, οι βόμβες έχουν καταστρέψει τα πάντα, και ελεύθεροι σκοπευτές έχουν μετατρέψει την έξοδο από το σπίτι σε αποστολή αυτοκτονίας.
Στο διαμέρισμα ζει η μητριάρχις Oum με τα τρία παιδιά της, το πεθερό της και την οικιακή βοηθό, ενώ μαζί τους έχουν βρει στέγη ένα νεαρό ζευγάρι με το μωρό τους από το πάνω διαμέρισμα, και ο νεαρός φίλος της μεγάλης κόρης που εγκλωβίστηκε εκεί και περιμένει κάποιον να έρθει να τον πάρει.
Το διαμέρισμα γίνεται ταυτόχρονα καταφύγιο και φυλακή για μια μοντέρνα μεσοαστική οικογένεια, με τις βόμβες που εκρήγνυνται ανά τη πόλη να απειλούν ανά πάσα στιγμή τη ζωή της, τις βασικές ευκολίες όπως το τρεχούμενο νερό να έχουν εκλείψει, και το κάθε άγνωστο χτύπημα στην αμπαρωμένη πόρτα να σημαίνει συναγερμό.
Η ταινία λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα 24ωρο, με το πρωινό ξύπνημα να βρίσκει τον ηλικιωμένο άνδρα να κοιτάζει έξω από το παράθυρο βουρκωμένος.
Το φιλοξενούμενο νεαρό ζευγάρι ετοιμάζεται να φύγει με τελικό προορισμό τη Γαλλία, όμως ο σύζυγος πέφτει νεκρός από σφαίρα ελεύθερου σκοπευτή.
Η υπηρέτρια και η Oum είναι οι μόνοι που ξέρουν την αλήθεια, και την κρατούν μυστική.
Μια ακόμη μέρα ξεκινάει, με την Μητέρα να προσπαθεί να βάλει τάξη στο “πλήθος” με σκοπό πάντα την ασφάλειά τους, κάτι όμως που την αναγκάζει να έχει το ρόλο της κακιάς.
Είναι ο συνδετικός κρίκος που κρατάει την οικογένεια ζωντανή και ενωμένη.
Τα πρώτα περίπου τρία τέταρτα της ταινίας παρακολουθούμε μια σπουδή πάνω στη ζωή αυτού του συνόλου των ανθρώπων μέσα σε τέσσερεις τοίχους, τη τρομακτική τους καθημερινότητα.
Ο δημιουργός Philippe Van Leeuw έχει το δύσκολο έργο να μας βάλει στις ζωές μιας οικογένειας, προφανώς διόλου τυχαία σχεδόν “δυτικής”, και να μας εγκλωβίσει στο νέο τρόπο ζωής τους, κάτι που καταφέρνει χάρη στην αξιόλογη σκηνοθεσία του, όμως για να το επιτύχει χασομεράει, με τα γεγονότα μέσα σε αυτό το διάστημα να είναι λιγοστά, με αποτέλεσμα σχεδόν το μισό φιλμ να μοιάζει με μια απαραίτητη μεν, βραδύκαυστη εισαγωγή δε.
Και κάπου εκεί έρχεται η ώρα του πενταλέπτου-κλειδί, όταν η απειλή γίνεται πιο αληθινή από ποτέ, και δε χτυπάει πια τη πόρτα, αλλά μπαίνει από το παράθυρο.
Με μια όχι τόσο γραφική αλλά σίγουρα σοκαριστική σκηνή, τα δεδομένα αλλάζουν, το σπίτι μοιάζει όλο και λιγότερο με καταφύγιο και τα μαδέρια στη πόρτα είναι πια αδύνατα να τους προστατέψουν.
Σε αυτό το σημείο όμως εντοπίζεται και το άλλο μεγάλο μειονέκτημα, με τον Van Leeuw, στη προσπάθειά του να μην πολιτικοποιήσει τον “εχθρό”, καταλήγει να τον αφήνει να μοιάζει με χολιγουντιανή villain καρικατούρα.
Τα επακόλουθα δίνουν στη ταινία μια νότα αρχαίας τραγωδίας με τα αισθήματα οργής, θλίψης, ενοχής και απελπισίας να εναλλάσσονται από δωμάτιο σε δωμάτιο, και το φιλμ να παίρνει μια άγρια ομορφιά, αναγκάζοντας το θεατή να σκεφτεί ξανά και ξανά, το τι θα έκανε αυτός στη θέση τους.
Έχει ωραία σκηνοθεσία και φωτογραφία αλλά είναι “χασομέρικο” και η πλοκή του έχει προβλήματα.
Έχει εξαιρετικές ερμηνείες με κορυφαία την Hiam Abbass (Blade Runner 2049), και καταφέρνει και μας βάζει απόλυτα στη θέση αυτών των ανθρώπων, αλλά από την άλλη μας το χαλάει με “αστεία” λάθη όπως αυτό του ανώνυμου εχθρού.
Το Insyriated είναι μια ιδιαίτερα αξιόλογη ταινία που αξίζει να δείτε, όσο δύσκολη κι αν είναι, αλλά δεν καταφέρνει το κάτι παραπάνω, ώστε να ξεχωρίσει εκτός από θεματικά και καλλιτεχνικά.
Στους κινηματογράφους από 29 Μαρτίου.
Αλέξανδρος Κυριαζής.
1.jpg)
