Οι Δικοί μου Άνθρωποι (ο τίτλος στα Ρωσικά είναι Tesnota που μεταφράζεται ως περιορισμός, στενότητα, αποκλεισμός) είναι μια ταινία του Kantemir Balagov, με βραβεία στις Κάννες (In Certain Regard), η οποία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα.
1998, Νάλτσικ, πρόποδες Καυκάσου, Ρωσία.
Η 24χρονη Ιλάνα εργάζεται στο γκαράζ του πατέρα της.
Ένα απόγευμα, έχουν μαζευτεί οικογένεια και φίλοι για να γιορτάσουν τον αρραβώνα του μικρού της αδερφού, Ντέιβιντ.
Το ίδιο βράδυ το νεαρό ζευγάρι χάνεται και φτάνει στην πόρτα της οικογένειας ένα σημείωμα για λύτρα.
Σ’ αυτή την κλειστή κοινότητα Εβραίων, η ανάμειξη της αστυνομίας είναι εκτός συζήτησης.
Πως θα συγκεντρώσει η οικογένεια τα χρήματα για να σωθεί ο Ντέιβιντ;
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Balagov, ο οποίος είχε ολοκληρώσει μια 40λεπτη ταινία το 2013, ενώ τελείωνε τις σπουδές του, με τίτλο Molodoy eschyo (Ακόμη νέοι), κι ένα ντοκιμαντέρ διάρκειας 38 λεπτών με τίτλο Andryoukha (για ένα νεαρό άντρα σε πρώιμο στάδιο σχιζοφρένειας), καθώς και μια 15λεπτη μικρού μήκους το 2015, το Pervyy ya, το οποίο παρουσιάστηκε στο τμήμα Short Film Corner του Φεστιβάλ Καννών.
Πως όμως προέκυψε η ιδέα για το σενάριο;
Αυτή η ιστορία απαγωγής- σχετικά συχνό φαινόμενο τη δεκαετία του ’90- είναι κάτι που έμαθα από τον πατέρα μου όταν ήμουν 17 ή 18. Αργότερα, ενώ σπούδαζα, θεώρησα ότι ήταν καλό υλικό για ταινία κι άρχισα να ερευνώ την Εβραϊκή διασπορά. Με ενδιέφερε πολύ να διερευνήσω τα συναισθήματα μιας οικογένειας στο άκουσμα της απαγωγής του παιδιού τους και μέχρι που είναι διατεθειμένοι να φτάσουν για να το σώσουν. Για μένα είχε νόημα η αμφισβήτηση της συγκεκριμένης αρχής: είναι ανθρώπινο να αναγκάσεις κάποιον να θυσιαστεί για να σώσει έναν αγαπημένο του άνθρωπο; Από το σημείο αυτό άρχισα να μελετώ τους χαρακτήρες και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Είχα βέβαια κάποιες αναφορές στο μυαλό μου: το Mouchette του Ρομπέρ Μπρεσόν και τη Ροζέτα των αδερφών Νταρντέν. Πρόκειται για αληθινή ιστορία αλλά παρακολουθούμε στην ταινία μια σειρά από γεγονότα που προέκυψαν από άλλες ιστορίες. Οι βασικές σκηνές- κλειδιά ωστόσο είναι όλες αληθινές.
Πιστεύετε ότι υπάρχει διαφορά στον τρόπο που αντιμετωπίζουν μια τέτοια κατάσταση οι Καμπαρντιανοί και οι Εβραίοι;
Η Καυκάσια κοινότητα είναι πιο πατριαρχική, η Εβραϊκή μητριαρχική. Οι Εβραίοι είναι πιο δυναμικοί, οι Καυκάσιοι έχουν πιο αργούς ρυθμούς, είναι πιο μελαγχολικοί κατά κάποιο τρόπο. Η ανάγκη να προστατεύσουν όμως τις οικογένειες τους, τις ρίζες τους είναι κοινή. Υπάρχουν αρκετοί Εβραίοι στη Δημοκρατία του Καμπαρντίνο-Μπαλκάρ. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την εισβολή των Γερμανικών στρατευμάτων στον Καύκασο, πολλοί ντόπιοι τους προστάτευσαν. Έμαθαν τη γλώσσα και πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν εκεί, δημιούργησαν συνοικία και συναγωγή που υπάρχει μέχρι σήμερα. Από την Περεστρόικα ωστόσο πολλοί έχουν εγκαταλείψει τον τόπο και αναζήτησαν την τύχη τους στη Νέα Υόρκη και το Ισραήλ και κάποιοι πήγαν στη Μόσχα. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 ξεκίνησε και ο δεύτερος πόλεμος της Τσετσενίας, καθιστώντας την περιοχή πολύ επικίνδυνη για να ζήσει κάποιος. Οι κάτοικοι του Καμπαρντίνο δε διαφέρουν πολύ από τους υπόλοιπους ανθρώπους του Καυκάσου. Τους ενώνει η ανάγκη για τιμή και σεβασμό- δε νομίζω ότι διαφέρουν πολύ από τους Τσετσένους ή τους Ινγκουσετιανούς (ελπίζω να μην αναστατώνω κάποιον μ’αυτό). Υπάρχουν κώδικες συμπεριφοράς που είτε υπαγορεύονται από τη μουσουλμανική θρησκεία είτε όχι που δε μπορείς να αγνοήσεις. Σήμερα το Νάλτσικ είναι μια πολύ φτωχή πόλη και οι κάτοικοι της την εγκαταλείπουν για να βρουν την τύχη τους αλλού- στη Μόσχα, την Αγία Πετρούπολη. Η ηγεσία της Δημοκρατίας του Καμπαρντίνο αδιαφορεί για τους ανθρώπους της, για την ανεργία. Ο καθένας λειτουργεί για τον εαυτό του. Κουβαλούσα την ιστορία μέσα μου όσο σπούδαζα και το φθινόπωρο του 2015 έστειλα το σενάριο σε όποιον παραγωγό γνώριζα στη Μόσχα- όσοι μου απαντούσαν μου έλεγαν ότι δεν είναι εμπορική. Στο τέλος ο ίδιος ο Σοκούροφ με βοήθησε να ολοκληρώσω την ταινία χωρίς καμία βοήθεια από το κράτος ή το υπουργείο πολιτισμού.
Τα βίντεο των εκτελέσεων- πως τα επιλέξατε;
Το μεγαλύτερο σε διάρκεια είναι ένα βίντεο που είδα σε ηλικία 12 ετών και το θυμάμαι πολύ καθαρά γιατί ήταν η πρώτη φορά που ήρθα αντιμέτωπος με το θάνατο. Οι εικόνες προέρχονταν από ένα χωριό του Νταγκεστάν το 1998. Οι αντιδράσεις των χαρακτήρων όταν βλέπουν αυτές τις σκηνές έχουν βασιστεί στις αντιδράσεις των φίλων μου και της δικής μου όταν τις πρωτοείδαμε, όλες διαφορετικές μεταξύ τους.
Είναι σπάνια να βλέπουμε προσωπικά σχόλια σε ταινία, σαν αυτά που έχετε προσθέσει στην αρχή και το τέλος της ταινίας.
Τα πρόσθεσα μετά από μία προβολή που έκανα- κάποιοι Ρώσοι κριτικοί μου είπαν ότι έλειπε το πλαίσιο το οποίο θα τους βοηθούσε να κατανοήσουν την ταινία καλύτερα. Ο Αλεξάντρ Σοκούροφ μου πρότεινε αυτό σα λύση για να γίνουν κατανοητά ο χρόνος, η γεωγραφία, η εθνικότητα. Μου άρεσε πολύ η ιδέα γιατί μου φάνηκε ότι πρόσθεσε και στιγμές γνήσιας ειλικρίνειας στο κοινό.
Στους κινηματογράφους από 5 Απριλίου.
ΔΤ από τη SEVENFILMS
1.jpg)
