Ήταν στο φεστιβάλ Καννών του 1989, όταν μια ταινία από την Ουγγαρία, της τότε πρωτοεμφανιζόμενης Ildiko Enyedi, μιας από τις τελευταίες μαθήτριες του μεγάλου Ζόλταν Φάμπρι, κατέλαβε εξ απήνης τους θεατές με το αναπάντεχο «Ο 20ος μου αιώνας».
Ήταν ένα φιλμ που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο Ουγγαρέζικο της νέας γενιάς (δεν ήταν μια ταινία κοινωνικού ρεαλισμού, δεν είχε μεγάλα μονοπλάνα και σιδερένιο ντεκουπάζ), για την ακρίβεια δεν έμοιαζε με κανένα άλλο φιλμ.
Η Enyedi, παρουσίασε ένα απολύτως μεταμοντέρνο παραμύθι σε οργασμικό ασπρόμαυρο, μια αισιόδοξη φαντασμαγορία που ενσωματώνει τεχνικές του βωβού κινηματογράφου, υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα (Έντισον, Τέσλα, Βάινεγκερ, Τολστόι), την πανίδα και την χλωρίδα σε πρωταγωνιστικούς ρόλους (κόντρα στα στερεότυπα), ευθείες κινηματογραφικές αναφορές από τον Γκρίφιθ και τον Ρενουάρ ως τον Κάπρα και τον Ουέλς, μιλώντας για τις άπειρες (ευνοϊκές) πιθανότητες στην ζωή, την τυχαιότητα ως παράγοντα διαμόρφωσης της ταυτότητας, την γυναικεία φύση και σεξουαλικότητα, το βλέμμα του άνδρα
στην γυναίκα και πλείστα άλλα σε μια μεταβατική εποχή (όπως ήταν κι αυτή των χρόνων πριν την πτώση του Τείχους, όπως είναι και η δική μας).
Τη νύχτα του 1880, όταν ο Τόμας Έντισον παρουσίασε δημόσια τον πρώτο ηλεκτρικό λαμπτήρα στο Νιου Τζέρσεϊ, δυο δίδυμα κορίτσια βλέπουν το πρώτο φως στην Βουδαπέστη.
H Ντόρα και η Λίλυ, ζουν πουλώντας σπίρτα στους περαστικούς, απάγονται από αγνώστους και μεγαλώνουν χωρισμένες.
Η χαραυγή του 20ου αιώνα βρίσκει την Ντόρα ψευτοαριστοκράτισσα τυχοδιώκτρια και την Λίλυ αναρχική βομβίστρια.
Οι δυο τους, , περνώντας αναρίθμητες περιπέτειες, θα συνδεθούν ξανά μέσω του Ζ, ενός μυστηριώδους, γοητευτικού ταξιδιώτη, ενώ ανακαλύψεις, νέες θεωρίες, ιδέες και κινήματα, σαρώνουν την ανθρωπότητα.
Ο ελευθεριακός, ιδιότυπος «Μαγικός ρεαλισμός» της Enyedi πήρε περίπατο τη Χρυσή Κάμερα στο φεστιβάλ, κυκλοφόρησε ακόμα και στις ΗΠΑ (με τους New York Times να χαιρετίζουν το καλύτερο ασπρόμαυρο από την εποχή του «Οκτώμισι» του Φελίνι) και βρήκε έναν απρόσμενο θαυμαστή στο πρόσωπο του κυρίου Ziggy Stardust (κατά κόσμον David Bowie) ο οποίος χρηματοδότησε την επόμενη ταινία της.
Πριν λίγα χρόνια, σε ψηφοφορία της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της Ουγγαρίας, ψηφίστηκε ως μια από τις 12 καλύτερες Μαγυάρικες ταινίες όλων των εποχών.
Το φιλμ, κυκλοφορεί για πρώτη φορά σε εμπορική κινηματογραφική διανομή στην Ελλάδα, με το θαυμαστό ασπρόμαυρο να λάμπει στην πλήρη αποκατάσταση 4Κ από την Ουγγρική Ταινιοθήκη, σε επιμέλεια του Διευθυντή Φωτογραφίας Τίμπορ Μάτε (η αποκατεστημένη κόπια προβλήθηκε επίσημα στο τελευταίο Φεστιβάλ Βερολίνου, τμήμα Berlinale Classics και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα).
Στους κινηματογράφους από 19 Ιουλίου.
ΔΤ από τη Carousel Films.
1.jpg)
