Κάθε φορά που κυκλοφορεί ένα remake, κάποιοι αναθεματίζουν το ανέμπνευστο Hollywood που ‘στέρεψε από ιδέες’ και έχει βάλει σκοπό ‘να καταστρέψει τις παλιές καλές ταινίες’.
Το FilmBoy δεν το λες και εντελώς πολέμιο των remakes, αν και ο πόνος ενός κακού remake μιας αγαπημένης ταινίας συχνά είναι αβάσταχτος.
Η έμπνευση, η ιδέα, το premise μιας ταινίας δεν έρχεται ποτέ …’from the scratch’.
Εννοώ πως, ακόμη και οι original ιδέες προέρχονται από εμπειρίες και βιώματα των σεναριογράφων, από παρόμοια επιτυχημένα φιλμ, από μια ιδέα ενός βιβλίου, ακόμα και από τυχαίους χαρακτήρες που όμως ξέρεις ότι υπάρχουν.
Για παράδειγμα, το κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel ή της DC δεν ακολουθεί κάποιο κόμικ (στην ιστορία του), αλλά βασίζεται σε χαρακτήρες που ήδη έχουν δημιουργηθεί.
Επειδή το ‘κακό’ παράγινε, και με αφορμή το remake του Πεταλούδα που βγήκε χθες στις αίθουσες (και που κάποιο γραφείο έκανε unfair βγάζοντας ταυτόχρονα και το original στις αίθουσες, την ίδια ημερομηνία!), ας δούμε τα 10 επίπεδα ‘γνησιότητας’ (originality καλύτερα) που συναντάμε διαχρονικά στο Hollywood και που σίγουρα θα μπορούσαμε να συναντήσουμε και στον Ευρωπαϊκό κινηματογράφο.
Να πω εδώ πως οι βιογραφίες λείπουν από τη δεκάδα μου, καθώς αυτές αποτελούν ένα ξεχωριστό είδος που με τη σειρά του θα μπορούσε να έχει κι αυτό δικά του επίπεδα γνησιότητας.
1. Ξεκάθαρα πρωτότυπο
Προφανώς στη κορυφή της λίστας αυτής μπαίνει η καθαρή πρωτοτυπία, που περιλαμβάνει μόνο ιδέες που έχουν βγει από το μυαλό ενός σεναριογράφου.
Μερικά καλά παραδείγματα είναι οτιδήποτε γράφτηκε από τον Charlie Kaufman, τα περισσότερα από τα φιλμ του Christopher Nolan, τα καλύτερα της Pixar αλλά και ταινίες από σκηνοθέτες όπως ο Wes Anderson, οι αδελφοί Coen και ο Quentin Tarantino που παίρνουν στοιχεία από άλλους αλλά δοκιμάζουν να κάνουν πάντα πρωτότυπα πράγματα.
2. Με brand name αλλά εντελώς πρωτότυπο
Ένα από τα πιο δημοφιλή επίπεδα γνησιότητας τα τελευταία χρόνια είναι οι ταινίες που βασίζονται σε ένα όνομα, ένα brand, έναν χαρακτήρα, αλλά μόνο σε αυτό.
Εντελώς φανταστικές ιστορίες γύρω από συγκεκριμένους χαρακτήρες, εκδηλώσεις, παιχνίδια, ακόμα και πραγματικούς ανθρώπους.
Σε αυτή τη κατηγορία μπαίνουν ταινίες όπως οι Πειρατές της Καραϊβικής: Η κατάρα του μαύρου μαργαριταριού, The LEGO movie, η Ναυμαχία, το The Conjuring.
3. Sequels με νέα κατεύθυνση
Τα sequels συχνά κατηγορούνται ότι είναι μη γνήσια και απλώς συνεχίζουν την ίδια ιστορία.
Σε πολλά όμως, γίνεται προσπάθεια να γίνουν γνήσια.
Μπορούν να δανειστούν από προϋπάρχοντα υλικά, κυρίως χαρακτήρες, αλλά δεν προσπαθούν απλώς να συνεχίσουν / αναπαραγάγουν το προκάτοχό τους, προσθέτοντας καινούργια στοιχεία που δεν υπήρχαν, και μπορούν να γίνουν πολύ δημιουργικά και εν τέλει, πολύ καλά.
Σκεφτείτε ας πούμε το Mission Impossible: Ghost Protocol, το Halloween III, το Back to the Future II και το Gremlins 2: The New Batch.
4. Χαλαρό Remake
Ακούγοντας τη λέξη και μόνο, πολλοί βγάζουν καντήλες, συχνά όμως αυτό είναι εντελώς άδικο.
Κι αυτό γιατί υπάρχουν εξαιρετικά remakes, ταινίες πολύ καλύτερες από τις original, ακόμα και κάποιες κλασικές αγαπημένες.
Μόνο σχετικά πρόσφατα να σας θυμίσω τα The Departed, Ocean's Eleven και True Grit.
Ωστόσο, αυτά δεν είναι πιστά remake αλλά ‘loose remakes’, με φρέσκες και ανανεωμένες αναφορές σε υπάρχοντα στοιχεία/χαρακτήρες/καταστάσεις.
Και συνεχίζω: 12 Monkeys, The Fly, The Thing, Scarface, The Magnificent Seven.
5. Πρωτότυπο αλλά πιστό στο είδος
Στη μέση της λίστας μπαίνει το πιο περίπλοκο από τα επίπεδα.
Αυτές είναι ταινίες που είναι μεν πρωτότυπες στην ιστορία και στα τεχνικά, αλλά είναι τόσο συμβατικά (κλισέ) και τόσο τυποποιημένα, που ακόμη και η Ακαδημία των Όσκαρ δεν μπορεί να τα βάλει στις Original κατηγορίες της.
Τα παραδείγματα είναι πολλά και τα συναντάμε συνήθως στις ρομαντικές κομεντί και τις ταινίες τρόμου.
Τα ‘cabin in the woods’ horror ας πούμε, όσο πρωτότυπα και να είναι, βασίζονται σε ένα κλισέ που τα απομακρύνει από την πρώτη κατηγορία της λίστας, τα εντελώς πρωτότυπα φιλμ (το The Cabin in the Woods ωστόσο το προχώρησε τόσο πολύ, που εξαιρείται από αυτή τη κατηγορία).
Το ίδιο και οι rom-com με το χιλιοτραγουδισμένο girl-meets-boy κλπ.
6. Sequel που ακολουθούν την ίδια φόρμουλα
Είναι αυτά που τα ακούν περισσότερο και που συνήθως είναι και τα πιο αδύναμα.
Μιλάμε για συνέχειες που εκμεταλλεύονται ευθαρσώς την επιτυχία της original ταινίας, συνεχίζοντας την ίδια ιδέα και μάλιστα, δεν κάνουν τίποτα διαφορετικό από αυτό που αγάπησε το κοινό.
Σε αυτή τη κατηγορία μπαίνουν δεκάδες ταινίες, όπως το Hangover II, το Ghostbusters II, το Home Alone 2: Lost in New York και πολλά πολλά άλλα.
7. Χαλαρή προσαρμογή
Τα περισσότερα βιβλία είναι ευχάριστα ως βιβλία και δε χρειάζεται να οπτικοποιηθεί η ιστορία τους.
Όμως εκεί έρχονται κινηματογραφικές προσαρμογές (adaptations) που αναδιαμορφώνουν το υλικό και μερικές φορές ξεφεύγουν τόσο πολύ από την πηγή τους, που γίνονται αγνώριστα.
Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τα βιβλία.
Ισχύει για προσαρμογές θεατρικών, σειρών και οποιαδήποτε προϋπάρχουσας πλοκής σε οποιοδήποτε άλλο Μέσο εκτός κινηματογράφου.
Αυτή η κατηγορία μπλέκει λίγο με την κατηγορία 2, αυτή με τα brand name, με τη λεπτή διαφορά ότι εδώ αλλάζουμε τόσα πολλά στην ιστορία, ακόμα και του τίτλου!
Τα παραδείγματα πολλά: Cloudy With a Chance of Meatballs, The Shining, The Equalizer, O Brother Where Art Thou?, Blade Runner, The Wizard of Oz, I Robot, World War Z, There Will Be Blood.
Α και ένα δισεκατομμύριο επίσημες και ανεπίσημες προσαρμογές ταινιών από ιστορίες που βασίζονται σε έργα του Σαίξπηρ.
8. Πιστή προσαρμογή των μυθιστορημάτων
Αυτή η κατηγορία μπορεί να μην υπάρχει και καθόλου – είναι αδύνατον να προσαρμόσεις πιστά ένα βιβλίο σε ταινία.
Μιλάμε όμως για τις προσαρμογές της λογοτεχνίας και των παιχνιδιών που παραμένουν πιστές στο θέμα, την ιδέα, τους χαρακτήρες, την γενική πλοκή του βιβλίου.
Για τους βιβλιοφάγους, αυτές ίσως να είναι περιττές, αλλά σκεφτείτε πόσοι θέλησαν να δουν τον κόσμο του Harry Poter και της Katniss Everdeen στη μεγάλη οθόνη.
Και φυσικά, αυτό το επίπεδο δεν οδηγεί απαραιτήτως σε κακές ταινίες.
Το αντίθετο μάλιστα: Kill a Mockingbird, Gone Girl, Fear and Loathing in Las Vegas, No Country for Old Men, The Age of Innocence.
9. Πιστό Remake
Ένα από τα πιο χάλια πράγματα που μπορεί να κάνει το Hollywood (και το κάνει σχετικά συχνά), είναι να ξανακάνει μια ταινία σκηνή με σκηνή.
Αυτό που θα μπορούσε (και θα έπρεπε) να αποτελεί μάθημα στις σχολές σκηνοθεσίας και διαγώνισμα επίδοξων νέων σκηνοθετών, χρησιμοποιείται για να γίνει απλά μια ταινία που θα βγάλει κάποια χρήματα, αλλά που δεν θα προσθέσει απολύτως τίποτα καινούργιο παρά μόνο τη σύγκριση με το original.
Ως εντελώς περιττές (και αυτές που με εκνευρίζουν περισσότερο), σπάνια θα συναντήσεις κάποια αξιόλογη – ίσως κάποια αμερικάνικα remake από Ευρωπαικά άγνωστα φιλμ, όπως το Let Me In, ή κάποια μιούζικαλ που η αγαπημένη μουσική και τα τραγούδια τους θα σε κάνουν να απαλύνεις κάπως το πόνο σου (Footloose).
10. Πιστή Προσαρμογή των Comic books
Τα κόμικ είναι ένα οπτικό μέσο.
Μοιάζουν λίγο με storyboards (χωρίς να θέλω να μειώσω την τέχνη των κόμικς) και τελικά, ίσως αυτό να το μπλέκει λίγο το πράγμα.
Η προσπάθεια να αποδώσεις πιστά την ιστορία και τις εικόνες ταυτόχρονα σε μία ταινία, χρειάζεται τεράστια μελέτη, ταλέντο και χρήμα, και ακόμη κι έτσι το αποτέλεσμα δεν είναι εγγυημένο.
Όσες πιστές προσαρμογές κόμικ έχουν γίνει, δεν είχαν καλά αποτελέσματα – εκτός αν σας άρεσαν ταινίες όπως το Sin City και Watchmen.
Στις εξαιρέσεις εγώ βάζω το Scott Pilgrim vs the World - με επιφύλαξη σε ότι αφορά την πιστότητά του στο κόμικ.
