Άλλη μία κινηματογραφική χρονιά έφτασε στο τέλος της και είναι η ώρα της ανασκόπησης.
Προσωπικά έχω την αίσθηση ότι το 2018 δεν ήταν από τις πιο δυνατές χρονιές των τελευταίων ετών με μία μέτρια οσκαρική λίστα αλλά και κατώτερα του αναμενόμενου φεστιβαλικά φιλμ.
Αντίθετα, στις μικρότερες ταινίες έπεσα επάνω σε μικρά διαμαντάκια και ευχάριστες εκπλήξεις γιαυτό μην παραξενευτείτε αν δείτε να λείπουν ηχηρά ονόματα και να υπάρχουν σχετικά άγνωστες ταινίες στη λίστα μου.
Έχοντας δει τις περισσότερες από τις ταινίες που έφερε η ελληνική διανομή στις αίθουσες το 2018 ξεχώρισα (κατά την ταπεινή μου άποψη) τις δέκα καλύτερες και τις πέντε που δεν ανταποκρίθηκαν στις υψηλές προσδοκίες.
Πάμε να δούμε καθεμία ξεχωριστά για να θυμηθούμε μερικές από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές στιγμές της χρονιάς.
Οι Δέκα Καλύτερες Ταινίες της Χρονιάς
10. Αόρατη Κλωστή του Πολ Τόμας Άντερσον
Μία από τις βασικές ταινίες της οσκαρικής λίστας και το κύκνειο άσμα του σπουδαίου Ντάνιελ Ντέι Λιούις σε ακόμη μια ερμηνεία κέντημα, το στιλάτο φιλμ του Πολ Τόμας Άντερσον υφαίνει σκηνή με τη σκηνή έναν χιτσκοκικό ιστό εκμοντερνίζοντας τον όρο και κερδίζει επάξια Όσκαρ κοστουμιών αλλά και μία θέση σε όλες τις έγκυρες λίστες με τα καλύτερα της χρονιάς.
9. Οι Τρεις Πινακίδες Έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι του Μάρτιν Μακ Ντόνα
Άλλο ένα φιλμ της οσκαρικής λίστας που ξεχώρισε για την πρωτοτυπία του και τις εκπληκτικές ερμηνείες με αποκορύφωμα την Φράνσις Μακ Ντόρμαντ σε μια σπασμωδική-σπαρακτική ερμηνεία και την αποκάλυψη Σαμ Ρόκγουελ (αμφότεροι κέρδισαν Όσκαρ).
Ο Μάρτιν Μακ Ντόνα μπορεί να μην έφυγε με αγαλματίδιο (παρότι φαβορί για καλύτερη ταινία της χρονιάς), αλλά κατάφερε να εντυπωσιάσει κοινό και κριτικούς με τον πρωτότυπο συνδυασμό δράματος και μαύρης κωμωδίας σε μία από τις καλύτερες αμερικάνικες ταινίες της χρονιάς.
8. Ο Ένοχος του Γκούσταβ Μέλερ
Μία από τις ευχάριστες εκπλήξεις της χρονιάς, αυτό το low budget film του πρωτοεμφανιζόμενου Δανού σκηνοθέτη, κέρδισε πανηγυρικά τις εντυπώσεις.
Ένα θρίλερ δωματίου όπου με έναν και μοναδικό πρωταγωνιστή, κλεισμένο σε ένα δωμάτιο με ένα τηλέφωνο, κατάφερε να γίνει το πιο επιτυχημένο φιλμ αγωνίας της χρονιάς.
Αποτέλεσε χαρακτηριστικό παράδειγμα κινηματογραφικής λιτότητας, γκρεμίζοντας ολοκληρωτικά το στερεότυπο ότι ο καλός κινηματογράφος γίνεται μόνο με υπέρογκα ποσά και stars αφού κέρδισε βραβείο κοινού σε πολλά φεστιβάλ, καθήλωσε εκατομμύρια θεατές ανά την υφήλιο και βρίσκεται ήδη ανάμεσα στις εννιά ταινίες της ξενόγλωσσης οσκαρικής short list
7. Dogman του Ματέο Γκαρόνε
Ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Ιταλούς δημιουργούς επέστρεψε δυναμικά παρουσιάζοντας μία από τις πιο δυνατές ταινίες της χρονιάς.
Ένα βίαιο, δραματικό νέο-νουάρ που ακτινογραφεί τη σκοτεινή κοινωνική πλευρά της σημερινής Ιταλίας, εκεί που οι καθημερινότητα των απλών ανθρώπων είναι ένας αγώνας επιβίωσης ενάντια στη φτώχεια και τον υπόκοσμο.
Βραβείο ανδρικού ρόλου στις Κάνες για την αφοπλιστική ερμηνεία του ερασιτέχνη ηθοποιού και πρωταγωνιστή Μαρτσέλο Φόντε.
6. Η Καταγωγή των Σάμι της Αμάντα Κέρνελ
Ένα μικρό διαμαντάκι που ήρθε από τη Σουηδία, αυτο το δραματικό φιλμ της πρωτοεμφανιζόμενης 32χρονης Σουηδής Αμάντα Κέρνελ.
Ένα συγκινητικό δράμα που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και παράλληλα μια καταγγελία για την υποτιθέμενη "προοδευτική" Σουηδία η οποία αντιμετώπισε με πρωτοφανή ρατσισμό τους αυτόχθονες Σάμι (Λάπωνες).
Βραβείο Lux για ένα υποδειγματικά σκηνοθετημένο, αληθινό δράμα με μια συγκινητική, διπλή πρωταγωνίστρια (νέα και ηλικιωμένη) σε δύο σπουδαίες ερμηνείες.
5. Η Διαδοχή του Άρι Άστερ
Σε μία εποχή που το horror gerne περνάει βαθιά κρίση, εμφανίστηκε αυτό το παλιομοδίτικο φιλμ που μας χάρισε ξεχωριστές στιγμές τρόμου και γνήσιες ανατριχίλες που έφεραν στο νου αριστουργήματα μεγατόνων όπως «Το Μωρό της Ρόζμαρι».
Και μόνο που έφτασε σε σημείο να συγκρίνεται με το αξεπέραστο αριστούργημα του Ρομάν Πολάνσκι, αξίζει μια θέση στο τοπ 10 της χρονιάς.
4. Το Σπίτι που Έχτισε ο Τζακ του Λάρς Φον Τρίερ
Ο γνωστός προβοκάτορας, έφερε για άλλη μία φορά τα πάνω κάτω στις Κάνες, όπου είχαμε τις συνήθεις αποχωρήσεις και γιουχαΐσματα έως και θερμά χειροκροτήματα στην πρεμιέρα της ταινίας.
Αυτή τη φορά ο δαιμόνιος δημιουργός καταπιάστηκε με θρίλερ σε ένα σκληρό φιλμ που χρησιμοποιεί προκλητικά (όπως πάντα) τη βια για να μιλήσει βαθύτερα για θέματα που ξεκινούν από την τέχνη και τις σκοτεινές πλευρές της, την αγωνία του καλλιτέχνη και τους δαίμονες του, ως και να τρολάρει κυριολεκτικά τον ίδιο του τον εαυτό.
Πολλά μπορεί να καταλογίσει κανείς στον εκκεντρικό Δανό auteur εκτός από το ότι πρόκειται για έναν από τους πιο σημαντικούς και ιδιαίτερους δημιουργούς της έβδομης τέχνης.
3. Τhe Rider της Κλόι Ζάο
Όπως προείπαμε, το 2018 ήταν η χρονιά των εκπλήξεων και η σχεδόν πρωτοεμφανιζόμενη Κλόι Ζάο (2η ταινία της) αποτέλεσε ίσως τη μεγαλύτερη, με ένα πέρα για πέρα σπαρακτικό δράμα που κέρδισε τις καρδιές του αθηναϊκού κοινού στις Νύχτες Πρεμιέρας κατακτώντας το αντίστοιχο βραβείο.
Μία σκληρή, αληθινή ιστορία ενός ανερχόμενου αστεριού του Ροντέο του οποίου η ζωή θα πάρει μία νέα τροπή όταν θα τραυματιστεί θανάσιμα.
Σε όλη την επώδυνη φιλμική διαδρομή, ξεδιπλώνεται ένα ατόφιο κομμάτι γνήσιου κινηματογράφου με πρωταγωνιστές αντί ηθοποιών τους αληθινούς ήρωες της τραγικής αυτής ιστορίας, σε ένα φιλμ που κέρδισε καθολική αναγνώριση και μία θέση σε όλες σχεδόν τις επίσημες λίστες με τις καλύτερα φιλμ της χρονιάς.
2. Foxtrot του Σαμιουέλ Μάοζ
O Iσραηλινός δημιουργός καταπιάστηκε με τα πολιτικά φλέγοντα θέματα Ισραήλ - Παλαιστίνης, παρουσιάζοντας με τον πλέον πρωτότυπο τρόπο μία αρχαία τραγωδία.
Ένα φιλμ που ξεκινά σαν γροθιά στο στομάχι και εξελίσσεται σε μία απόλυτα μοντέρνα κινηματογραφική χορογραφία όπου μέσα από τα αλληγορικά βήματα του Foxtrot καυτηριάζει αιχμηρά, βαρυσήμαντα πολιτικά ζητήματα προκαλώντας μηνύσεις σε βάρος του από την κυβέρνηση του Ισραήλ.
Μία από τις πιο δυνατές κινηματογραφικές στιγμές της χρονιάς που έφτασε μέχρι τη βραχεία ξενόγλωσση οσκαρική λίστα.
1. Ρόμα του Αλφόνσο Κουαρόν.
Όταν περίπου πριν από έναν χρόνο ήρθε στο φως της δημοσιότητας η είδηση ότι ο Αλφόνσο Κουαρόν ετοιμάζει ταινία για λογαριασμό του Νέτφλιξ, κανείς ίσως δεν περίμενε αυτό που θα επακολουθούσε.
Ο Μεξικανός σκηνοθέτης άφησε εμβρόντητους κοινό και κριτικούς στη Βενετία από όπου έφυγε με Χρυσό Λέοντα για ένα φιλμ φόρο τιμής στην οικογένεια που τον μεγάλωσε.
Ο μέχρι τότε αναγνωρισμένος εμπορικός σκηνοθέτης, μεταμορφώνεται σε δημιουργό παλαιάς κοπής με μία ταινία που θύμισε έντονα τα μεγάλα νεορεαλιστικά αριστουργήματα του παρελθόντος και προκάλεσε φρενήρη ενθουσιασμό σαρώνοντας όλα τα βραβεία στο διάβα της.
Το κοινό μπορεί να διχάστηκε αλλά το «Ρόμα» έχει ήδη κερδίσει τη θέση του στην κινηματογραφική ελίτ του 21ου αιώνα.
Οι Πέντε Ταινίες που δεν Ανταποκρίθηκαν στις υψηλές προσδοκίες.
LADY BIRD της Γκρέτα Γκέργουικ
Με διθυραμβικές κριτικές στο εξωτερικό (εδώ ευτυχώς όχι και τόσο) και πέντε υποψηφιότητες στις βασικές οσκαρικές κατηγορίες, περίμενα κάτι περισσότερο από μία συμπαθητική και σε κάποιες στιγμές βαρετή ταινία.
Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
Διθύραμβοι παντού και βραβεία με το κιλό από Βενετία έως το κορυφαίο Όσκαρ καλύτερης ταινίας της χρονιάς.
Οκ καλή ταινία, ωστόσο δεν νομίζω ότι φτάνει ούτε κατά διάνοια τον «Λαβύρινθο του Πάνα» αλλά ούτε και να υπήρξαν πολλοί θεατές που να την θεώρησαν αριστούργημα.
Μάλλον η πιο υπερεκτιμημένη ταινία της χρονιάς.
ΌΛΟΙ ΤΟ ΞΕΡΟΥΝ του Ασγκάρ Φαραντί
Ο Ιρανός auteur επιχειρεί για πρώτη φορά να ξεφύγει από τα ιρανικά κινηματογραφικά πλαίσια με ένα διεθνές all star cast σε ένα ισπανόφωνο φιλμ με ολίγο χολιγουντιανό άρωμα, αλλά το γλυκό δεν δένει.
Μακράν η πιο αδύναμη στιγμή της φιλμογραφίας του.
ΑΝΥΠΑΚΟΗ του Σεμπαστιάν Λέλιο
Μετά την εξαιρετική «Γκλόρια» και την αλμοδοβαρική «Φανταστική Γυνάικα», δεν τίθεται νομίζω θέμα ότι εδώ το αποτέλεσμα ήταν σαφώς κατώτερο.
ΔΙΠΛΟΣ ΕΡΑΣΤΗΣ του Φρανσουά Οζόν
Ο Γάλλος δημιουργός μετά το αρκετά καλό «Frantz» παρουσιάζει ένα εντελώς άνισο φιλμ που ξεκινά σαν χιτσοκικό θρίλερ και μετά χάνει τα αυγά και τα Πασχάλια.
Πιθανότατα το φιάσκο της χρονιάς!
Γιάννης Αποστολίδης.