Άλλη μια χρονιά έφτασε στο τέλος της.
Όσον αφορά την παραγωγή ταινιών τρόμου, μπορούμε να πούμε ότι ήταν… ιδιαίτερα τρομακτική.
Ας κάνουμε έναν απολογισμό, συγκεντρώνοντας τις 10 καλύτερες ταινίες που ξεχώρισα προσωπικά, αλλά και τις 10 επισημάνσεις, που για διάφορους λόγους, δεν μπορώ να τις κατατάξω στην πρώτη δεκάδα.
Σε γενικές γραμμές, φέτος είχαμε –κατά την ταπεινή μου άποψη- πολλές και καλές ταινίες.
Δυστυχώς όμως, δεν είχαμε όπως τις προηγούμενες χρονιές, ένα αριστούργημα που να κάνει πάταγο.
Από αυτή την άποψη, δυσκολεύτηκα πολύ να εντοπίσω το «νούμερο ένα» της λίστας.
Από την άλλη, ακόμη και οι 10 επισημάνσεις που δεν κατάφεραν να ενταχθούν στην αρχική δεκάδα είναι τόσο καλές, που αρκετές από αυτές θα μπορούσε κάποιος –ανάλογα με το προσωπικό του γούστο- να τις εντάξει στο δικό του, προσωπικό top 10.
Γι’ αυτό τον λόγο, οι 10+10 ταινίες, θα μπορούσαν να αποτελούν άνετα ένα ενιαίο top 20.
Ξεκινάμε από την αρχική δεκάδα, όπως κατέληξε έπειτα από σχολαστική επιλογή.
10. Incident in a Ghostland του Pascal Laugier
Ο δημιουργός του Martyrs μπορεί να μην κατάφερε να δώσει ένα αριστούργημα αντάξιο του Martyrs, ωστόσο μας είπε μια ενδιαφέρουσα ιστορία για δυο αδελφές που εγκλωβίζονται σε ένα σπίτι μαζί με τη μητέρα τους και βρίσκονται στο έλεος δύο ψυχοπαθών.
Δεκαέξι χρόνια αργότερα, η μία από αυτές κατορθώνει να γίνει διάσημη συγγραφέας… ή μήπως κάτι άλλο συμβαίνει;
Αναμφίβολα μία από τις ταινίες της χρονιάς, απλώς καλό είναι όποιος τη δει, να μην περιμένει να παρακολουθήσει το νέο Martyrs.
9. The Ritual του David Bruckner
Βασισμένο στο βιβλίο του Adam Nevill.
Μια ομάδα φίλων αποφασίζουν να επισκεφτούν τα δάση της Σουηδίας και εκεί έρχονται αντιμέτωποι με μια ακατανόμαστη απειλή.
Και μόνο από τον σχεδιασμό και την όψη του «τέρατος» της υπόθεσης, η ταινία αυτή αξίζει μια θέση στη δεκάδα.
Πολύ ωραία μεταφορά του βιβλίου, σε ένα πανέμορφο και τρομαχτικό συνάμα σκηνικό.
8. Τhe Dark του Justin P. Lange
Να και μία αυστριακή παραγωγή που ξεχώρισε βρίσκοντας απήχηση στο art-house κοινό.
Δύο παραμορφωμένα παιδιά –ένα νεκροζώντανο κορίτσι και ένα τυφλό αγόρι- που έχουν υποστεί ανείπωτη κακοποίηση, γνωρίζονται και συμμαχούν αποτελώντας τα «τέρατα» της ιστορίας.
Εξαιρετικό δράμα τρόμου με fantasy πινελιές, που μπορεί μεν να είναι «για λίγους», αλλά για όποιον μπορεί να το εκτιμήσει, έχει πολλά πράγματα να πει.
7. Venom του Ruben Fleischer
Σε αντίστοιχες λίστες του εξωτερικού θα δείτε να περιλαμβάνεται το «Upgrade» του Leigh Whannell, το οποίο όμως, κατά τη γνώμη μου, ουδεμία σχέση έχει με το είδος, πέρα από το γεγονός ότι το έκανε ο Whannell.
Αποφάσισα λοιπόν να δώσω το Venom ως αντιπρόταση.
Στο κάτω-κάτω της γραφής, πρόκειται για ένα φιλμ που κατακεραυνώθηκε από τους κριτικούς αλλά αναδείχτηκε από αυτόν που έχει τον τελευταίο και καθοριστικό ρόλο στο box-office: Το κοινό.
Ο Venom ήταν ο αγαπημένος μου αντιήρωας της Marvel όταν ήμουν παιδί, γιατί εκτός των άλλων τον έβρισκα τρομακτικό, επομένως μια θέση σε λίστα, αισθάνομαι ότι του την χρωστάω.
Μπορεί σαν blockbuster να μοιάζει λίγο συνηθισμένο, αλλά είμαι σίγουρος ότι το κοινό του τρόμο, το έχει εκτιμήσει ιδιαίτερα.
6. A Quiet Place του John Krasinski
Σε έναν μετα-αποκαλυπτικό κόσμο όπου οι δυνατοί ήχοι επιφέρουν θάνατο από τερατώδη πλάσματα που έχουν καταλάβει τον πλανήτη, μία οικογένεια προσπαθεί να επιβιώσει.
Η ταινία είναι ένα πείραμα που πέτυχε.
Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές, παρά το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος είναι σιωπηλές.
Τα πήγε πολύ καλά στο box office και βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό.
Αν σας αρέσει, δείτε και το “Bird Box” στο Netflix που έχει παρόμοια θεματολογία, αν και είναι κάπως κατώτερο σαν σύνολο.
5. Cam του Daniel Goldhaber
Ο ενοχλητικός και δυστοπικός κόσμος των cam-girls αποτελεί το αντικείμενο αυτού του εξαιρετικού έργου.
Ο μεγαλύτερος τρόμος που εμπεριέχει, είναι η συνειδητοποίηση ότι αυτό το «επάγγελμα» υπάρχει πραγματικά και δημιουργεί πολλούς προβληματισμούς σχετικά με το πού οδεύει η ανθρωπότητα.
Απέσπασε πολλά βραβεία σε φεστιβάλ και η ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Madeline Brewer είναι ό,τι καλύτερο έχω δει προσωπικά φέτος σε γυναικεία ερμηνεία.
Εκεί που τα χαλάει λίγο, είναι ότι αποφεύγει να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις στο μυστήριο που διαπραγματεύεται.
Αλλιώς, θα το έβαζα στην πρώτη θέση της λίστας.
4. Cold Skin του Xavier Gens
Το 1914, ένας μετεωρολόγος εγκαθίσταται σε ένα απόμερο νησί προκειμένου να εργαστεί σε συνεργασία με έναν φαροφύλακα.
Σύντομα οι δύο άντρες βρίσκονται στη δεινή θέση να δίνουν κάθε βράδυ μάχη για την επιβίωσή τους, πολεμώντας έναν ολόκληρο στρατό από θαλάσσια πλάσματα που επιτίθενται στον φάρο.
Η ταινία βασίζεται επίσης σε βιβλίο και έχει πολλές λαβκραφτιανές επιρροές όπως για παράδειγμα τους λεγόμενους «αβυσσαίους» που στο έργο του Λάβκραφτ είναι τα θαλάσσια πλάσματα που υπηρετούν τον Κθούλου.
Εξαιρετική ατομόσφαιρα εποχής, σε συνδυασμό με άφθονη δράση, τρόμο και πολλές άλλες συγκινήσεις.
Ο Gens είναι ο Γάλλος σκηνοθέτης που είχε δώσει το Frontier(s) που είναι μια από τις καλύτερες ταινίες γαλλικού τρόμου σύμφωνα με το Horrorant.
H προσωπική μου άποψη είναι ότι το Cold Skin είναι καλύτερο, ακόμη και από το Frontier(s).
3. Halloween του David Gordon Green
Λείπει ο Michael Myers από τις ταινίες της χρονιάς;
Σαφώς και όχι.
Το νέο sequel-reboot της σειράς, πήγε εξαιρετικά καλά στις ΗΠΑ και κέρδισε το κοινό με τις ερμηνείες και το σασπένς του.
Σεβάστηκε το original του Carpenter και έδωσε μια συνέχειά του, που από πολλούς θεωρείται αντάξια.
Η Jamie Lee Curtis επιστρέφει σαν μια σκληρή πρωταγωνίστρια που όλα αυτά τα χρόνια είχε εκπαιδευτεί προκειμένου να αντιμετωπίσει μια ενδεχόμενη νέα επίθεση του μασκοφόρου δολοφόνου.
Ο Green καταφέρνει να αναβιώσει τη νοσταλγία των φαν και να κερδίσει τις εντυπώσεις, ωστόσο το γεγονός ότι η συνέχειά του αγνοεί όλες τις ταινίες της σειράς πλην της πρώτης (και ειδικά το πρώτο προϋπάρχον σίκουελ δεν του έφταιγε σε τίποτα), δεν καταφέρνει να την ανυψώσει στην πρώτη θέση.
2. Annihilation του Alex Garland
Άλλη μια ταινία που βασίζεται σε επιτυχημένο βιβλίο.
Το μυθιστόρημα συνέγραψε ο Jeff VanderMeer.
Η ιστορία αφορά μία ομάδα γυναικών επιστημόνων που εξερευνούν μία περιοχή με μεταλλαγμένη χλωρίδα και πανίδα, η οποία προέκυψε από την πρόσκρουση ενός κομήτη στη Γη.
Η Natalie Portman και ο Oscar Isaac κερδίζουν τις εντυπώσεις και η κινηματογράφηση του Garland καθιστά το έργο του ιδιαίτερο και αρκετά διαφοροποιημένο από τα κλισέ που συναντάμε στο είδος του κοσμικού τρόμου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Annihilation είναι η τρίτη ταινία της δεκάδας που περιλαμβάνεται στο Netflix, γεγονός που φανερώνει ότι παρά τη γκρίνια που επικρατεί, το κανάλι μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των τρομο-φαν.
Το Annihilation έχει αποσπάσει μέχρι στιγμής πέντε βραβεία και 19 υποψηφιότητες σε φεστιβάλ.
Αυτό τα λέει όλα.
1. Hereditary του Ari Aster
Η ύπαρξη του Hereditary στην πρώτη θέση αυτής της λίστας, δεν αποτελεί έκπληξη, εφόσον πολλές διεθνείς ιστοσελίδες που ασχολούνται με τον κινηματογραφικό τρόμο, παρέχουν αντίστοιχες λίστες που την κατατάσσουν κι αυτές στην πρώτη θέση.
Ωστόσο οφείλω να ομολογήσω ότι εγώ προσωπικά, δυσκολεύτηκα πολύ για να πάρω την απόφαση να την ονομάσω «νούμερο ένα» .
Διότι ναι, για μένα το Hereditary είναι όντως η καλύτερη ταινία της χρονιάς και ενθουσιάστηκα με αυτό.
Δεν μπορώ όμως να παραβλέψω ότι μεγάλο μέρος του κοινού –και ειδικά του ελληνικού κοινού- δεν συμμερίζεται καθόλου αυτή την άποψη.
Γενικότερα το κοινό διχάστηκε με αυτή την ταινία, αλλά ειδικά στην χώρα μας, όσοι απογοητεύτηκαν από αυτό είναι περισσότεροι απ’ όσους είμαστε αυτοί που μας άρεσε.
Σύμφωνα με τη γενική πεποίθηση που εκφράζει ο μέσος Έλληνας θεατής «το τέλος του ήταν ξεκάρφωτο».
Βέβαια για όποιον έχει παρακολουθήσει την ιστορία προσεκτικά, ή για όποιον την ξαναβλέπει γνωρίζοντας πού καταλήγει, όλα τα επιμέρους στοιχεία έχουν τεθεί ήδη, πολύ πριν γίνουν οι αποκαλύψεις.
Αξίζει επίσης να σημειώσω ότι το κλισέ που λέει ότι «όλα είναι στο μυαλό του πρωταγωνιστή» είναι χιλιοπαιγμένο, έχει κουράσει πολλούς και αυτό είναι κάτι που το γνωρίζει καλά ο Aster που το σκηνοθέτησε.
Στα υπέρ υπάγεται η εξαιρετική ερμηνεία από την Toni Collette που λέγεται ότι μπορεί να φτάσει μέχρι τα Όσκαρ.
Έψαξα φιλότιμα να βρω κάποια άλλη ταινία της δεκάδας που να μπορεί να αντεπεξέλθει στην πρώτη θέση, προκειμένου να ικανοποιήσω το ελληνικό κοινό, αλλά –ειλικρινά- δεν μπόρεσα να βρω κάποια που να ξεπερνά ουσιαστικά το Hereditary.
Ας περάσουμε τώρα στις 10 επισημάνσεις της χρονιάς, που δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη κατάταξη.
Μάλιστα πολλές από αυτές, θα μπορούσαν να καταταχθούν όλες μαζί στην ενδέκατη θέση.
- Atterados του Demián Rugna:
Μία αργεντίνικη παραγωγή που ξεχώρισε στο φετεινό Horrorant film festival ΝΥΧΤΕΣ ΤΡΟΜΟΥ.
Αφορά μια γειτονιά στο Buenos Aires όπου εκδηλώνονται πολλά μακάβρια και παραφυσικά γεγονότα.
Άρεσε πολύ και στον Guglielmo del Toro, ο οποίος προτίθεται να το κάνει remake για το αγγλόφωνο κοινό.
- Muse του Jaume Balagueró:
Μια συμπαραγωγή Ισπανίας, Ιρλανδίας, Βελγίου και Γαλλίας που αφορά έναν καθηγητή φιλολογίας, ο οποίος στοιχειώνεται από έναν επαναλαμβανόμενο εφιάλτη.
Σύντομα έρχεται αντιμέτωπος με τον θρύλο της έβδομης μούσας, η οποία είναι μια κακόβουλη οντότητα.
- Insidious, The Last Key του Adam Robitel:
Η τέταρτη προσθήκη στο δημοφιλές franchise, που φαίνεται να διαφοροποιείται από τις προηγούμενες διότι έχει αλλάξει εντελώς την τεχνική των Jumpscares.
Ο κεντρικός δαίμονας αυτή τη φορά είναι πολύ πετυχημένος.
Απλώς η σειρά έχει πια κουράσει.
- Suspiria του Luca Guadagnino:
Για μένα προσωπικά, το original Suspiria του Dario Argento, παραμένει η νούμερο ένα ταινία τρόμου όλων των εποχών.
Τα καλά νέα είναι ότι ο Guadagnino έδωσε κάτι το αξιοπρεπές παίρνοντας πολύ σοβαρά το πρωτότυπο και κινηματογράφησε με σεβασμό προς αυτό.
Τα κακά νέα είναι ότι η ταινία του παραμένει αισθητά κατώτερη από αυτή του Argento, γι αυτό και δεν κατάφερε να μπει στην κυρίως δεκάδα αυτής της λίστας.
- Terrifier του Damien Leone:
Ο δολοφονικός κλόουν Art από το All Hallows Eve απέκτησε φέτος τη δική του προσωπική ταινία.
Η όλη αισθητική είναι τύπου grindhouse και πολλοί θα χαρακτηρίσουν τη δουλειά του Leone ως σκουπίδι ή z-movie.
Ωστόσο είμαι σίγουρος ότι οι σπλατεράδες που εκτιμούν την παρακμή θα περάσουν καλά βλέποντάς το.
- Mandy του Panos Cosmatos:
Συνήθως στις προτάσεις τις χρονιάς εντάσσω και ταινίες που εμένα δεν μου άρεσαν προσωπικά, αλλά που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο κατάφεραν να βρουν απήχηση σε μία μεγάλη μερίδα του κοινού.
Το Mandy είναι μια τέτοια ταινία.
Αν δεν ήταν τόσο απελπιστικά αργό, δεν θα απασχολούσε κανέναν.
Τώρα όμως, κάποιοι το θεωρούν αριστούργημα.
Σέβομαι την άποψή τους και εντάσσω το έργο του Κοσμάτου στη λίστα.
- The Nun του Corin Hardy:
Άλλη μια ταινία που προσωπικά δεν με ενθουσίασε, μέχρι που κάπου πήρε το μάτι μου ότι βγήκε τρίτη σε εισπράξεις στο ελληνικό box office.
Φαίνεται πως ο τρόμος τύπου «the Conjuring», «Insidious» κλπ, βρίσκει μεγάλη απήχηση στο ελληνικό κοινό.
Ποιος είμαι εγώ για να διαφωνήσω;
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν πληροφορηθώ για την τεράστια επιτυχία που σημείωσε «Η Καλόγρια» στη χώρα μας, είχα σκοπό να περιλάβω σε αυτή τη λίστα το Wintchester.
Αν λοιπόν σας αρέσει αυτού του είδους ο τρόμος, ρίξτε μια ματιά και στο Wintchester.
- Summer of 84 των François Simard και Anouk Whissell:
Μια παραγωγή που θέλησε να εκμεταλλευτεί την περσινή επιτυχία του “It” κι όμως, κατάφερε να αποκτήσει τη δική της ταυτότητα και να μας κάνει να νοσταλγήσουμε την αξέχαστη εκείνη εποχή.
Από τις ταινίες που σαφώς ξεχώρισαν φέτος και που προκάλεσαν αίσθηση.
- The Appearance του Kurt Knight:
Ταινία εποχής που αφηγείται την περιπέτεια ενός ιεροεξεταστή του μεσαίωνα, ο οποίος καλείται να ερευνήσει αν μια κοπέλα έχει κυριευτεί από τον διάβολο.
Πολύ καλή δουλειά απ’ όλες τις απόψεις.
Μπορεί να μην άγγιξε καθόλου την επιτυχία του “The Witch” όπως εμφανώς προσπάθησε, αλλά αξίζει νομίζω μια προβολή.
- The House That Jack Built του Lars Von Trier:
Κάθε φορά που παρακολουθούσα μια ταινία του Trier αισθανόμουν ότι κάτι μου έλειπε για να τη θεωρήσω καλή.
Η τελευταία του δουλειά ωστόσο, κατάφερε να με κερδίσει.
Είναι κατόρθωμα να κρατηθεί το ενδιαφέρον του θεατή αμείωτο για 2,5 ολόκληρες ώρες, επομένως αυτή τη φορά, το κέρδισε το στοίχημα.
Στα συν υπάγεται η απρόσμενη τροπή στα τελευταία 20 λεπτά που αλλάζει εντελώς το στυλ της ταινίας.
Συστήνεται ανεπιφύλακτα, ακόμη και σε όσους δεν είναι φαν του σκηνοθέτη.
Τέλος, αξίζει μια αναφορά «εκτός ανταγωνισμού» στο εξαιρετικό θρίλερ «Το καταφύγιο ΙΙ: Το μονοπάτι του πάγου» του Χρίστου Νικολέρη, που κατάφερε να διακριθεί στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Παρά κάποια θεματάκια, αποτελεί μια αξιοπρεπή παραγωγή για τα ελληνικά δεδομένα.
Εύχομαι να εμπνεύσει και πολλούς άλλους Έλληνες δημιουργούς.
Εύχομαι σε όλους χρόνια πολλά κι ευτυχισμένο το 2019.
Είθε να μας χαρίσει υγεία, ευημερία και πολλές συγκινήσεις, εκ των οποίων οι τρομακτικές να περιοριστούν μονάχα στη μεγάλη οθόνη.
Βασίλης Γιαννάκης.