Με την «Ευνοούμενη» του ο Γιώργος Λάνθιμος μας τοποθετεί στην αυλή της βασίλισσας Anne και μας αφηγείται με το φλεγματικό του χιούμορ το άπληστο παιχνίδι εξουσίας που παίζεται ανάμεσα σε τρεις γυναίκες.
Πισώπλατα μαχαιρώματα, δόλιοι αριστοκράτες και αφοπλιστικές ερμηνείες ευνοούν την «Ευνοούμενη» και ο Λάνθιμος, στην καλύτερη του στιγμή, διεκδικεί 10 Oscar.
Η φήμη του εκτινάχτηκε την τελευταία δεκαετία λόγω του ταλέντου του να διαχειρίζεται άψογα τον μίνιμαλ σουρεαλισμό.
Από τον – για πολλούς σοκαριστικό - “Κυνόδοντα”, μέχρι τον “Αστακό” και το “Ιερό Ελάφι”, ο κινηματογράφος του Λάνθιμου δίνει χώρο σε αταβιστικά ένστικτα να ξεδιπλώνονται στα πιο αναπάντεχα backgrounds.
Στο “The Favourite”, αν και δοκιμάζει κάτι διαφορετικό, διατηρεί την παράλογη μανία του, την κάνει λιγότερο επιθετική, αλλά πιο έντονη, πιο αστεία, την κρύβει σε pro-Βικτωριανά σκηνικά και την παραθέτει εντυπωσιακά στις τρεις γυναικείες φιγούρες που βάζει στο κέντρο του σύμπαντος του.
Στην Αγγλία του 18ου αιώνα η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της Βασίλισσας Anne, μιας φιλάσθενης γυναίκας που αδυνατεί να οργανώσει την χώρα και τον πόλεμο που μαίνεται.
Πάντοτε δίπλα της η Sarah Churchill, παιδική της φίλη και σύμβουλος της.
Η σχέση της βασίλισσας με την Sarah θα απειληθεί όταν στο παλάτι έρθει η Abigail Hill, εξαδέλφη της Sarah.
Η Abigail θα αποκτήσει γρήγορα φήμη στην αυλή της βασίλισσας και σύντομα οι δυο εξαδέλφες θα βαλθούν σε έναν αγώνα επικράτησης για το ποια από τις δυο θα κερδίσει τον τίτλο της «ευνοούμενης».
Στον Λάνθιμο πάντα άρεσε να παίζει με τις ανθρώπινες συμπεριφορές σε ακραίες καταστάσεις και η βασιλική αυλή της Βρετανίας του 18ου αιώνα είναι ένα υπέροχο μέρος για να πειραματιστεί στο νέο του project.
Στο “The Favourite” επέλεξε να ασχοληθεί με γυναίκες μανιασμένες, έξυπνες, αποφασιστικές.
Τόσο ο φακός του, όσο και το υπέροχο σενάριο των Deborah Davis και Tony McNamara μεταμορφώνουν το εκλεπτυσμένο female-driven ανσάμπλ του σε μια ασταμάτητη δύναμη της φύσης γεμάτη πονηριά, σεξ απίλ, χιούμορ και βίαια ξεσπάσματα.
Η απολαυστική κωμωδία του Λάνθιμου εστιάζει στην έντονη διαμάχη δυο γυναικών που επιζητούν να κερδίσουν την προσοχή και την εύνοια της βασίλισσας και να αποδείξουν τόσο στην Anne, όσο και η μια στην άλλη ποια «γλύφει» καλύτερα, μεταφορικά και κυριολεκτικά.
Το προ-Βικτωριανό παλάτι που φιλοξενεί την “Ευνοούμενη” είναι το καλύτερο σκηνικό για το πολυεπίπεδο εγχείρημα του Έλληνα σκηνοθέτη, ένα μέρος που ο ίδιος μετατρέπει σε δυστοπικό και εχθρικό προσθέτοντας μια σιχαμένη αριστοκρατία και πλάνα είτε από εξωφρενικές γωνίες, είτε μέσα από fish-eye φακούς.
Βασισμένο στα αληθινά γεγονότα γύρω από της ζωή της τελευταίας μονάρχη του Οίκου των Stuart, το “The Favourite” είναι μια σουρεαλιστική απεικόνιση όλων αυτών που σκέφτεται ο Λάνθιμος.
Στο “The Favourite” βλέπουμε αριστοκράτες να περνούν τον χρόνο τους οργανώνοντας αγώνες με πάπιες ή παίζοντας φρουτοπόλεμο, κουνέλια να χοροπηδούν στην αίθουσα του θρόνου, ανεκδιήγητες χορευτικές φιγούρες σε δεξιώσεις και μια βασίλισσα που λιποθυμά επίτηδες κάθε φορά που βγάζει λόγο.
Το πάντρεμα αυτό της αλήθειας με την Λανθιμική υπερβολή είναι ότι πιο φρέσκο και μοντέρνο έχει το σινεμά του σήμερα, το μεγαλύτερο αξίωμα του Λάνθιμου στην 7η τέχνη.
Βέβαια, ακόμα και αν ο τίτλος κάνει λόγο για την «Ευνούμενη», αυτή που είναι η αρχή και το τέλος στην ιστορία του Λάνθιμου είναι η Βασίλισσα.
Μια φιγούρα διττή, λύκος και πρόβατο ταυτόχρονα.
Από την μια εύθραυστη, πρέπει να την μεταφέρουν με καρότσι στις ψυχρές αίθουσες του παλατιού, οι πολιτικοί την χλευάζουν, έχει περάσει 17 αποβολές και παρόλα αυτά πρέπει να διοικήσει μια τεράστια αυτοκρατορία σε μια καμπή της ιστορίας.
Από την άλλη αμετανόητη, εγωίστρια, απόλυτη, καταπιεστική, σαν μικρό παιδί με τεράστια καπρίτσια.
Χαρίζει επαύλεις όταν έχει κέφια και τρώει τούρτες μέχρι να τις ξεράσει.
Η Olivia Colman (Murder on the Orient Express), μια από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς της Βρετανίας, αφήνει την ψυχή της στο “The Favourite” στην πιο ολοκληρωμένη γυναικεία ερμηνεία της χρονιάς.
Από την άλλη, όλο το κωμικό στοιχείο συγκεντρώνεται στην σκανδαλώδη κόντρα της Abigail και της Sarah με τις Emma Stone (The Battle of the Sexes) και Rachel Weisz (The Mercy) να απολαμβάνουν κάθε γεμάτη-χολή ατάκα που ξεστομίζουν η μια στην άλλη.
Το εντυπωσιακό τους catfight μεταφέρεται σε κάθε γωνιά του καλά οριοθετημένου παλατιού, ενός κλειστοφοβικού βασιλείου με δικούς του κανόνες και κοινωνική δομή. Οι δυο τους επιθυμούν να βρεθούν ιεραρχικά κάτω από την Βασίλισσα με οποιονδήποτε τρόπο.
Αν «ευνοηθούν» θα γίνουν το δεξί χέρι που πατρονάρει τη σκέψη της βασίλισσας και το μέλλον ολόκληρης της χώρας.
Αυτό που ο Λάνθιμος πέτυχε με την «Ευνοούμενη» είναι να δείξει διάφορες πτυχές του γυναικείου δυναμισμού με τον πιο έξυπνο τρόπο σε μια εποχή που αυτό ήταν αδιανόητο.
Τρεις γυναίκες κάνουν «κουμάντο» εναλλάξ, στο πιο απρόβλεπτο μπρα-ντε-φερ.
Μπορεί η Rachel Weisz με τον χορό της να είναι το πιο ξεκαρδιστικό πράγμα που θα δεις φέτος σε ταινία, όμως αν προσέξεις καλύτερα θα δεις ότι σε όλο αυτό το χαοτικό, royal σύμπαν, ο σκηνοθέτης καταφέρνει να χωρέσει το σήμερα.
Ο Λάνθιμος, στην καλύτερη του στιγμή, χλευάζει με κομψότητα την εκάστοτε αριστοκρατία (κυρίως την ανδροκρατούμενη), όσο στήνει αριστουργηματικά τρεις σπουδαίες εγωίστριες σε ένα τέλειο προ-Βικτωριανό σκηνικό.
Το "The Favourite", ένας πραγματικό οδοστρωτήρας, είναι ότι πιο μοντέρνο διαθέτει το σινεμά τώρα, είναι ξεκαρδιστικό, είναι κυνικό, είναι αμετανόητο και είναι τόσο punk που απλά θα αναφωνείς, GOD SAVE THE QUEEN ANNE.
Στους κινηματογράφους από 31 Ιανουαρίου.
Πέτρος Μάκας.
