Με αφορμή την προβολή της ταινίας ‘Love Express: The Disappearance of Walerian Borowczyk’ του Kuba Mikurda στο φετινό φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το FilmBoy πραγματοποιεί ένα μικρό αφιέρωμα στο θαυμαστό έργο του ανατρεπτικού Πολωνού σκηνοθέτη Walerian Borowczyk που υπήρξε καινοτόμος και τολμηρός τόσο στον ερωτικό κινηματογράφο όσο και στο animation όσο λίγοι.
Γεννήθηκε στην πόλη Kwilcz της Πολωνίας στις 21 Οκτωβρίου 1923.
Ξεκίνησε πρώτα από το χώρο της ζωγραφικής όπου και σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Κρακοβία.
Πέρα από την ζωγραφική ασχολήθηκε και με την λιθογραφία και τον σχεδιασμό κινηματογραφικών αφισών που του χάρισαν το 1953 και ένα διεθνές βραβείο.
Από το 1954 και για τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσουν αρκετές μικρού μήκους ταινίες κυρίως στο χώρο του σουρεαλιστικού animation με τα ‘Once Upon A Time’ (1957) και ‘House’ (1958) να ξεχωρίζουν.
Το 1959 έφυγε για τη Γαλλία και το Παρίσι όπου στο μέλλον θα έκανε τη συντριπτική πλειοψηφία των ταινιών του.
Εκεί γνώρισε τον κορυφαίο Chris Marker με τον οποίο έφτιαξαν το 1959 μια ιδιαίτερη μικρού μήκους animation ταινία με τον τίτλο ‘The Astronauts’.
Ακολούθησαν άλλες μικρού μήκους όπως τα ‘Renaissance’ (1964) και το ‘The Game of the Angels’(1964) το οποίο ο σκηνοθέτης Terry Gilliam το συγκαταλέγει στα δέκα καλύτερα animation που έχουν γίνει ποτέ.
Η μικρού μήκους ταινία του 'Rosalie' (1966) που βασίζεται σε έργο του Guy de Maupassant υπήρξε επίσης επιτυχημένη.
Ύστερα από μερικές ακόμα μικρού μήκους, ο Borowczyk φτιάχνει την πρώτη του μεγάλους μήκους animation ταινία το 1967 με τίτλο ‘Mr. and Mrs. Kabal’s Theatre’.
Θα είναι μία από τις τελευταίες φορές που θα ασχοληθεί με το animation.
Το 1968 θα είναι χρονιά αλλαγής για τον σκηνοθέτη.
Θα μετακινηθεί από το χώρο του animation στην ταινία μυθοπλασίας με την ταινία ‘Goto, Isle of Love’ που πρωταγωνιστεί ο Pierre Brasseur και η γυναίκα του σκηνοθέτη Ligia Branice.
Στην επόμενη δουλειά του με τίτλο ‘Blanche’ που γύρισε το 1971 πρωταγωνίστησε ξανά η Ligia Branice στο ρόλο του τίτλου του έργου ανάμεσα στους Michel Simon, George Wilson και Jacques Perrin ενώ ένας από τους βοηθούς σκηνοθέτη ήταν ο Patrice Leconte που έμελλε να γίνει γνωστός σκηνοθέτης στις επόμενες δεκαετίες.
Το 1973 ο Borowczyk δημιουργεί μία από τις πιο γνωστές ταινίες του, το ‘Immoral Tales’.
Η λογοκρισία είχε χαλαρώσει στη Γαλλία εκείνη την εποχή.
Χάρη στο ξακουστό παραγωγό Anatole Dauman, ο Walerian Borowczyk κατόρθωσε να φτιάξει μια πετυχημένη ταινία για το είδος του ερωτικού κινηματογράφου μιας και υπήρξε η δεύτερη πιο δημοφιλής και εισπρακτικά πετυχημένη ταινία του είδους αυτού το 1974 στη Γαλλία με την ‘Emmanuelle’ του Just Jaeckin μόνο να προηγείται.
Η ταινία χωρίζεται σε τέσσερις μικρές ιστορίες με την κάθε μία να ασχολείται και με ένα διαφορετικό ερωτικό θέμα.
Μια πέμπτη ιστορία της ανθολογίας αυτής που αρχικά υπήρχε έγινε την επόμενη χρονιά ταινία μεγάλου μήκους.
Αυτή ήταν το περιβόητο ‘The Beast’.
Το ‘The Beast’ είναι μια ταινία που πρέπει να δεις κάποιος για να το πιστέψει πως υπάρχει.
Κυκλοφόρησε στις αίθουσες το 1975 και κρίθηκε ακατάλληλο για ανηλίκους.
Σε παραγωγή ξανά του Anatole Dauman με την Sirpa Lane να πρωταγωνιστεί.
Ανάμεσα σε ερωτικό κινηματογράφο και ταινία τρόμου, το ‘The Beast’ έχει ομοιότητες με την κλασική ιστορία ‘Η Πεντάμορφη και το Τέρας’ αλλά προφανώς σε μια αρκετά πιο… ακραία εκδοχή.
Αν και πέτυχε σε γενικές γραμμές στην Ευρώπη, η ταινία είχε πρόβλημα στη διανομή λόγω των ακραίων ερωτικών σκηνών.
Όμως σήμερα δικαίως θεωρείται μια καλτ ταινία.
Το 1975 επίσης κυκλοφόρησε η ταινία ‘Story of Sin’.
Η ταινία γυρίστηκε στην Πολωνία και ήταν υποψήφια για Χρυσό Φοίνικα (!) στο Φεστιβάλ των Καννών.
Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Stefan Żeromski, η ταινία υπήρξε μία από τις πιο ολοκληρωμένες δουλειές του σκηνοθέτη.
Είναι επίσης η μεγαλύτερη σε χρονική διάρκεια δουλειά του με διάρκεια 130 λεπτά.
Μετά από αυτή την ταινία, οι κριτικές για τις ταινίες του δεν θα είναι και οι καλύτερες.
Ακολουθεί το 1976 η ταινία ‘The Margin’ με τον underground αστέρα Joe Dallesandro και την αισθησιακή Sylvia Kristel να πρωταγωνιστούν.
Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του André Pieyre de Mandiargues.
Παρά την εμφάνιση γνωστών ηθοποιών, η ταινία δεν τα πήγε και πολύ καλά.
Κάτι τέτοιο δεν πτοεί ωστόσο τον Borowczyk και το 1978 επιστρέφει με το ‘Behind Convent Walls’ που πρωταγωνιστεί μετά από καιρό η γυναίκα του Ligia Branice μαζί με τη Marina Pierro και τον Howard Ross.
Ο Borowczyk εδώ βρήκε έμπνευση στο έργο του Stendhal και η ταινία αποτελεί μία χαρακτηριστική του στιγμή στη φιλμογραφία.
Το 1979 συνεχίζει να τον βρίσκει δημιουργικό.
Πραγματοποιεί μια ακόμα ανθολογία με τον τίτλο ‘Heroines of Evil’ (ή ‘Three Immoral Women’) και σκηνοθετεί ένα segment της ανθολογίας ‘Private Collections’ με τον τίτλο ‘L’Armoire’.
Η νέα δεκαετία ξεκινά με το ‘Lulu’ (1980) που βασίζεται στον ομώνυμο χαρακτήρα που δημιούργησε ο Frank Wedekind με την Anne Bennent και Michele Placido στους βασικούς ρόλους.
Την επόμενη χρονιά, το 1981, οι κλασικοί χαρακτήρες του Robert Louis Stevenson παίρνουν άλλη διάσταση στα χέρια του σκηνοθέτη Borowczyk με την ταινία ‘The Strange Case of Dr. Jekyll and Miss Osbourne’ όπου πρωταγωνιστούν οι Udo Kier, Marina Pierro και Patrick Magee.
Το 1983 σκηνοθετεί το ‘Art of Love’ που αποτελείται από ένα ενδιαφέρον καστ που συμπεριλαμβάνει εκτός από γνωστούς συνεργάτες του σκηνοθέτη και τη Laura Betti και το Massimo Girotti.
Το 1984 κάνει μια animation ταινία μικρού μήκους με τίτλο ‘Scherzo Infernal’.
Η τελευταία του συνεισφορά στο χώρο του animation.
Ανάμεσα στις τελευταίες του δουλειές στο σινεμά βρίσκουμε το ‘Emmanuelle 5’ και το ‘Love Rites’ που γυρίστηκαν αμφότερες το 1987.
Ο Borowczyk δεν ήταν χαρούμενος με τα αποτελέσματα και δεν ολοκλήρωσε άλλη ταινία στο σινεμά.
Σκηνοθέτησε ορισμένα επεισόδια για δύο τηλεοπτικές σειρές στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 και έγραψε δύο βιβλία – Anatomy of Devil (1992) και My Polish Years (2002).
Πέθανε στο Παρίσι στις 3 Φεβρουαρίου 2006 σε ηλικία 82 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια.
Συνολικά στην καριέρα του δημιούργησε περίπου 30 μικρού μήκους ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ και 14 ταινίες μεγάλου μήκους.
Κατηγορήθηκε για πορνογραφία εξαιτίας μερικών τολμηρών θεμάτων και σκηνών την ίδια στιγμή που δουλειές του θεωρούνται κορυφαίες τόσο στο χώρο του animation όσο και στις ερωτικές ταινίες.
Οι σπουδές στη ζωγραφική φανερώνουν ένα δημιουργό με ανησυχίες και προσωπική σφραγίδα στο έργο του που με την πάροδο του χρόνου φαίνεται να παίρνει την αξία που του αντιστοιχεί χάρη στις νέες γενιές που τον ανακαλύπτουν σήμερα βλέποντας τις ταινίες του.
Πάνος Μουζάκης.
1.jpg)
