Ιστορίες από το μέτωπο της σημερινής, εμπόλεμης Ουκρανίας μέσα από αληθινά γεγονότα, σε ένα τολμηρό όσο και άνισο αντιπολεμικό φιλμ, διά χειρός Σεργκέι Λόζνιτσα.
Ο Ουκρανός δημιουργός προκάλεσε αίσθηση στον κινηματογραφικό κόσμο μερικά χρόνια πριν με το εξαιρετικό λυρικό δράμα «Το Πρόσωπο της Ομίχλης» (2012).
Στη συνέχεια καταπιάστηκε κυρίως με ντοκιμαντέρ, μέχρι το 2017 όπου συμμετείχε στο διαγωνιστικό των Καννών με το δράμα μυστηρίου «A Gentle Creature».
Στην φετινή του επιστροφή στην Κρουαζέτ – αυτή τη φορά στο παράλληλο τμήμα του φεστιβάλ «Ένα Κάποιο Βλέμμα» – έφυγε με το βραβείο σκηνοθεσίας για το «Donbass».
Ένα σκληρό φιλμ, που περιγράφει τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στην εμπόλεμη ζώνη της χώρας του.
Το Donbass είναι μία περιοχή της νοτιοανατολικής Ουκρανίας, η οποία μετά το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας στην Ρωσία, βιώνει τον πόλεμο μεταξύ των φιλορωσικών δυνάμεων και των ανταρτών της περιοχής.
Κάθε μέρα εκεί είναι ένας αγώνας επιβίωσης για τους άμαχους πολίτες, οι οποίοι απαθανατίζουν με τα κινητά τους τηλέφωνα απίστευτες σκηνές πολεμικής βίας.
Ο Ουκρανός δημιουργός συγκεντρώνει μερικές από αυτές και τις μετατρέπει σε μυθοπλασία μέσα από δεκατρείς βινιέτες.
Η κάθε ιστορία αποτελεί ένα κομμάτι μιας σκληρής, επικίνδυνης καθημερινότητας, όπου οι πολίτες ζουν έντρομοι υπό τον φόβο των επιθέσεων, ενώ αρκετοί από αυτούς κατοικούν μέσα σε άθλια υπόγεια και τρώγλες, προσπαθώντας να προστατευτούν από τις εκρήξεις.
Ο τολμηρός Λόζνιτσα προσεγγίζει τον παραλογισμό του πολέμου με έναν παράδοξο κινηματογραφικό τρόπο, επιλέγοντας να ξεφύγει από το αναμενόμενο δραματουργικό μοτίβο και να ελιχθεί ανάμεσα σε πολλές και διαφορετικές κινηματογραφικές γλώσσες.
Έτσι ξεδιπλώνει μία πολύμορφη αφηγηματική πορεία η οποία ξεκινά από τον ρεαλισμό και την ωμή βία και φτάνει μέχρι το γκροτέσκο και τον σουρεαλισμό.
Με την ιδιόμορφη αυτή σκηνοθετική προσέγγιση, η οποία κινείται ανάμεσα στο πολιτικό ντοκιμαντέρ και το weird cinema, σκιαγραφεί τα συντρίμμια ενός διαλυμένου κοινωνικού ιστού κυρίως μέσα από σκληρές εικόνες ντοκιμαντερίστικης γραφής που σοκάρουν (π.χ. η σεκάνς του λιντσαρίσματος του αντάρτη και το φινάλε) ή με σουρεαλιστικές σκηνές που εκπλήσσουν, αναπαριστώντας κωμικοτραγικές καταστάσεις.
Τα συναισθήματα ποικίλλουν και εναλλάσσονται από ιστορία σε ιστορία, όπου την βία και τον φόβο διαδέχονται το μαύρο χιούμορ και η σάτιρα, με φόντο το χάος που επικρατεί στους δρόμους του Donbass.
Ο Λόζνιτσα καταφέρνει να το μεταφέρει επιτυχημένα στην μεγάλη οθόνη, αδυνατώντας ωστόσο να ισορροπήσει δράμα και κωμωδία.
Τα αντιπολεμικά του μηνύματα είναι αιχμηρά, αλλά γίνονται σαφή μόνο στις σκηνές που σοκάρουν.
Οι πρωτότυπα δημιουργικές του επιλογές αρχικά εντυπωσιάζουν, αλλά στην συνέχεια ολισθαίνουν ολοένα και περισσότερο προς μία γκροτέσκα αισθητική και επαναλαμβάνονται φλερτάροντας με μία άσκηση ύφους, που κάνει το «Donbass» να μοιάζει με μία χαμένη ευκαιρία για ένα σπουδαίο αντιπολεμικό φιλμ.
Στους κινηματογράφους από 7 Νοεμβρίου.
Γιάννης Αποστολίδης.
1.jpg)
