Το Μπουνιουέλ στο Λαβύρινθο με τις Χελώνες αφηγείται τη δημιουργία της λιγότερο γνωστής, μικρού μήκους ταινίας ντοκιμαντέρ του Λουΐς Μπουνιουέλ, Γη Χωρίς Ψωμί.
Εντούτοις, οι ιστορικές και καλλιτεχνικές προοπτικές της ταινίας του Salvador Simó, επισκιάζονται από μια κοινή ιστορία πνευματικής ωρίμανσης.
Βεβαίως, η εσωτερικές συγκρούσεις που βίωνε ο Μπουνιουέλ ήταν καθοριστικές για το έργο του.
Η ταινία μας ξεκινά στο Παρίσι, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του σκανδαλώδους για την εποχή έργου του, Η Χρυσή Εποχή, η οποία τον είχε στιγματίσει ως αιρετικό.
Ταυτόχρονα, η συνεργασία του με τον Salvador Dali κατοχύρωσε τον Μπουνιουέλ ως τον «λιγότερο σημαντικό σουρεαλιστή».
Το αποτέλεσμα ήταν η μεγάλη δυσκολία επιχορήγησης για νέα έργα.
Μέχρι που ο φίλος του, ο ακτιβιστής Ramón Acin, σε ένα σουρεαλιστικό τουίστ, κερδίζει το λαχείο και, παραγωγός του πλέον, τον βοηθά με τη νέα του ταινία: μια κριτική σε όσους παρουσιάζουν την οικονομική εξαθλίωση σε εξωτικά μέρη της γης, αγνοώντας την φτώχεια δίπλα τους.
Το ταξίδι του στην περιφέρεια της Λας Ούρδες θα αποδειχθεί καθοριστικό για την εξέλιξη του ως καλλιτέχνης, αφού η επαφή του με τους κατοίκους της περιοχής θα τον επηρεάσει σημαντικά.
Ωστόσο, η ανθρωπιστική πτυχή που αναπτύσσει ο Μπουνιουέλ στη Λας Ούρδες δεν δύναται να είναι τόσο αληθινή όσο παρουσιάζει ο Simó.
Ο Μπουνιουέλ ουσιαστικά κατόρθωσε να εισαγάγει μια ηθική πτυχή στο έργο του με αποτέλεσμα να ενδυναμώσει τις υφιστάμενες αμφιλεγόμενες ιδέες του.
Και ενώ η ταινία παρουσιάζει, μέσα από τις ανησυχίες του Ramón, την εκμετάλλευση και τον εγωισμό του Μπουνιουέλ, επικεντρώνεται σε μια «ρομαντικοποίηση» του έργου του και των τεχνικών του.
Το Μπουνιουέλ στο Λαβύρινθο με τις Χελώνες είναι ένα έργο ισορροπίας.
Βρίσκεται καταρχάς, μεταξύ της γραφικής νουβέλας του Fermín Solís και ενός κινηματογραφικού biopic.
Η επιλογή της μορφής των κινουμένων σχεδίων έχει και αυτή το δικό της ενδιαφέρον, αφού ο Simó καταφέρνει έτσι να τοποθετήσει την ταινία του μεταξύ του κινηματογράφου και της πραγματικότητας, της μυθοπλασίας και του ιστορικού γεγονότος, της συνειδητής πράξης και της σουρεαλιστικής ιδέας.
Ταυτόχρονα, η ταινία δεν τολμά να πάρει ηθική θέση με κανένα τρόπο.
Η εκμετάλλευση των κατοίκων του χωριού, η κακοποίηση των ζώων και η διαστρέβλωση της πραγματικότητας για καλλιτεχνική ένταση, παρουσιάζονται από τον Simó με έμφαση στην ενδεχομένη ιστορική ακρίβεια, και όχι στην δική του ηθική κρίση.
Και ενώ η συνεχής διελκυστίνδα μεταξύ της εξερεύνησης της σκέψης του Μπουνιουέλ και μιας τυπικής ιστορίας μιας φιλίας θα μπορούσε να αποδειχθεί σημαντικό σεναριακό επίτευγμα, ο Simó καταλήγει να απλοποιεί και τα δύο σε σημείο όπου η ταινία νιώθει λίγο νερόβραστη.
Το Μπουνιουέλ στο Λαβύρινθο με τις Χελώνες είναι ένα έργο ισορροπίας, και αυτό είναι πράγματι δύσκολο κατόρθωμα. Ταυτόχρονα, αυτό έχει και ως αποτέλεσμα μια ταινία η οποία ενώ έχει μεγάλες προοπτικές, ένα συναρπαστικό θεματικό αντικείμενο, και μια δημιουργικότητα για την οποία ο ίδιος ο Μπουνιουέλ θα ήταν περήφανος, εξακολουθεί να μην καταφέρνει να ξεφεύγει από το πεδίο της μετριότητας.
Στους κινηματογράφους από 5 Δεκεμβρίου.
Αντριάν Σαλτέ.