Τι κοινό έχουν ένα εννιάχρονο αγόρι, ένας μουγκός ερημίτης, μια μάνα που εγκαταλείπει το παιδί της και μια αρκούδα;
Το Zizotek απαντά.
Σε σενάριο του Βαρδή Μαρινάκη και του Σπύρου Κρίμπαλη, το Zizotek περιγράφει την ιστορία του Ιάσονα (Aύγουστος Λάμπρου Νεγρεπόντης), ο οποίος εγκαταλείπεται από την μητέρα του σε ένα πανηγύρι στην ελληνική επαρχία, και βρίσκει καταφύγιο σε μια απομονωμένη καλύβα.
Η καλύβα αυτή ανήκει στον Μηνά (Δημήτρης Ξανθόπουλος), ένα μουγκό και απομονωμένο άντρα, με τον οποίο ο Ιάσονας θα αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση.
Ο Μηνάς, μεταξύ άλλων, φαίνεται να συμμετέχει στην μεταφορά προσφύγων στα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας.
Η παρουσία του πρόσφυγα, αν και μικρή, φαίνεται να είναι ουσιαστική.
Δια μέσου της συμβολικής διάστασης που υιοθετεί η ταινία κατά την εξέλιξη της, οι χαρακτήρες της μεταμορφώνονται όλο και περισσότερο σε αυτόν.
Αποτελούν πρόσφυγες στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν από την μίζερη καθημερινότητα, από τον θάνατο, ή στην περίπτωση της αρκούδας, από τον χειμώνα.
Ταυτόχρονα, βρίσκονται αντιμέτωποι με κάποια μορφή καταδίωξης, καθώς αντιμετωπίζουν το επικριτικό μας βλέμμα και καθώς ωμοφορούν μαζί τους το στίγμα της απειλής.
Θα ήταν όμως λάθος να περιορίσουμε το Zizotek ως μια μεταφορική απεικόνιση του προσφυγικού ζητήματος.
Ο Μαρινάκης εξερευνά αντ’ αυτού κάτι πιο καθολικό, κάτι πιο αγνό, κάτι που αγγίζει την ανθρώπινη εμπειρία, αφού ο ίδιος δεν ασκεί τόσο κοινωνική κριτική όσο προσπαθεί να μελετήσει τις έννοιες της στοργικότητας και της οικογένειας σε όλες τις ανορθόδοξες μορφές τους.
Και η μελέτη αυτή γίνεται στα πλαίσια μιας Ελλάδας που αιμορραγεί.
Οι γυναίκες της είναι κατεστραμμένες, οι άντρες είναι απόντες και εκμεταλλευτές.
Η εικόνα του πρόσφυγα παρουσιάζεται εδώ ως μια ακόμη όψη αυτής της Ελλάδας.
Η μόνη ελπίδα εμφανίζεται μέσα από έναν άντρα χωρίς φωνή και ένα εγκαταλελειμμένο παιδί.
Είναι όμως μια ελπίδα που θα σβήσει στο χιόνι;
Στο τέλος πάντως οι ρόλοι φαίνεται να αντιστρέφονται.
Η αρκούδα παίρνει το ανθρωπάκι της για να κοιμηθεί, η φύση αποδεικνύεται θριαμβευτική νικήτρια.
Η σταδιακή μετάπλαση της ταινίας από ένα αρχικό ρεαλισμό σε ένα ήπιο υπερρεαλισμό συμβάλλει στην ένταση των καταστάσεων ενώ ταυτόχρονα κρατά το ενδιαφέρον του θεατή.
Η μετάβαση αυτή εκφράζει τόσο την πορεία της ιστορίας, όσο και το παράλογο φόντο μέσα στο οποίο ο Μαρινάκης χτίζει την ιστορία αυτή.
Ο Μαρινάκης ξέρει επίσης πως να αξιοποιήσει την κινηματογραφική γλώσσα και το κάνει με μεγάλη δεξιοτεχνία.
Το ίδιο κάνει και η Χριστίνα Μουμούρη με την εντυπωσιακή φωτογραφία της η οποία εξελίσσεται και αυτή μαζί με την ιστορία.
Σε τελικό στάδιο, το Zizotek αποτελεί μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ταινία, και αποδεικνύει για ακόμη μια φορά ότι η Ελλάδα είναι ικανή να παράγει έναν κινηματογράφο ο οποίος αναιρεί την φράση «ελληνικά δεδομένα».
Στους κινηματογράφους από 12 Δεκεμβρίου.
Αντριάν Σαλτέ.
1.jpg)
