Με την τελετή των Oscars να σηματοδοτεί άτυπα και τη λήξη της κινηματογραφικής χρονιάς, ήρθε η στιγμή να ανακεφαλαιώσω και να καταγράψω τις ταινίες που ξεχώρισα σε αυτή, ισορροπώντας πάντα ανάμεσα στους όρους «αγαπημένες» και «καλύτερες», καταλήγοντας τελικά σε όσες κατάφεραν να μου «μιλήσουν» περισσότερο.
10) Arctic
Ο νεαρός μουσικός και σκηνοθέτης Joe Penna φτιάχνει μια αυθεντική ταινία επιβίωσης απέναντι στην απέραντη δύναμη της φύσης, αλλά και την αναπόφευκτη μάχη απέναντι στη μοναξιά, τονίζοντας ένα αίσθημα αλληλεγγύης το οποίο συνεχώς δοκιμάζεται, αλλά είναι και αυτό που μας καθορίζει ως ανθρώπους.
Μέσα στη μοναξιά του concept ο σπουδαίος Mads Mikkelsen στηρίζει στις πλάτες του ολόκληρη την ταινία, με μια λιγομίλητη αλλά άκρως εκφραστική ερμηνεία.
9) Toy Story 4
Το τέταρτο μέρος στο αγαπημένο franchise συνεχίζει την εξαιρετική παράδοση, εστιάζοντας περισσότερο στο προσωπικό κομμάτι των ανθρωπίνων σχέσεων, πάντα αλληγορικά μέσα από τα ολοζώντανα παιχνίδια που ωριμάζουν συνεχώς, θίγοντας την ανάγκη για συντροφικότητα και δημιουργία σχέσεων, ζυγίζοντας την κατάληξη ανάμεσα στην ελευθερία και την ιδιοκτησία.
Άλλη μια σπουδαία προσθήκη στη σειρά, ιδιαίτερα συναισθηματική τόσο για το νεαρό όσο και για το ενήλικο κοινό.
8) Ad Astra
Ο James Gray με μια υπαρξιακή αναζήτηση που παραπέμπει σε διαστημική μεταφορά του Apocalypse Now, φιλοσοφεί γύρω από την έννοια της μοναξιάς, τόσο διαγαλαξιακά για την προέλευση-κατάληξη του ανθρώπινου είδους, όσο και ατομικά ως προς την ανάγκη επικοινωνίας.
Εντυπωσιακό οπτικά όσο και απλό θεματικά, βασίζεται σε μια περίπλοκη αν και απρόσωπη σχέση πατέρα-γιου με έναν πολύ καλό Brad Pitt στον πρώτο ρόλο.
7) Pain and Glory
Ο ξεχωριστός Pedro Almodovar βρίσκει την ευκαιρία με αυτό το αυτοβιογραφικό φιλμ να παρουσιάσει όλους τους ενδοιασμούς και τις αμφιβολίες για την τέχνη του, αλλά και τα υπαρκτά προβλήματα υγείας και εθισμού.
Στο ρόλο του… σκηνοθέτη βρίσκουμε τον Antonio Banderas στην ωριμότερη ερμηνεία της καριέρας του, με μια μετρημένη παρουσία που καταφέρνει με το βλέμμα και την κινησιολογία να πει περισσότερα απ’ όσα μας αποκαλύπτει το σενάριο.
6) Once Upon a Time… in Hollywood
Εξαιρετική οπτική και ακουστική αναπαράσταση της δεκαετίας του 60 με μπόλικες δόσεις νοσταλγίας, ιδανικές ερμηνείες από Leo DiCaprio, Brad Pitt, Margot Robbie, αλλά κυρίως μια ταινία για όσους συμπάσχουν με το πάθος του Tarantino για τον κινηματογράφο.
Αυτή τη μορφή τέχνης που σε βυθίζει σε υπέροχους όσο και τρομακτικούς κόσμους, και δίνει την ευκαιρία να αφηγηθεί ιστορίες από τη ζωή, αλλά και παραμύθια (Once upon a time…) για το πώς θα μπορούσε (ή θα έπρεπε) να είναι η ζωή.
5) The Irishman
Ο Martin Scorsese διοργανώνει ένα γκανγκστερικό reunion συγκεντρώνοντας Robert DeNiro, Joe Pesci, Harvey Keitel και Al Pacino, βρίσκοντας την ευκαιρία με ένα επικών διαστάσεων εγχείρημα να διαβεί για μια τελευταία (;) φορά τα μαφιόζικα μονοπάτια που μας έκανε αγαπητά.
Με μελαγχολική διάθεση ο σπουδαίος δημιουργός παραδίδει μια έντονα προσωπική ταινία, αντιμετωπίζοντας μαζί με τον ήρωά του τη φθορά του χρόνου, το ενοχικό παρελθόν, το αναπόφευκτο τέλος, αποχαιρετώντας έναν ολόκληρο κόσμο που έχει χτίσει κινηματογραφικά, αλλά και έχει ζήσει πραγματικά.
4) 1917
Ο Sam Mendes με μια βιρτουόζικη σκηνοθεσία τελειοποιεί την τεχνική του Birdman, θυμίζοντας την εικόνα του Dunkirk και την παρασκηνιακή μεταδοτικότητα του Son of Saul.
Μια πολεμική ταινία η οποία δεν απεικονίζει ποτέ τον πόλεμο σε πρώτο πλάνο, αλλά μέσα από τα παιχνίδια της κάμερας δίνει περιφερειακά όλες τις απαραίτητες φρικιαστικές πληροφορίες, με ένα ρεαλιστικό αποτέλεσμα που συχνά καθηλώνει με την έντασή του αλλά και την οπτική απεικόνισή του.
3) Joker
Με μια προσέγγιση που απέχει πολύ από τις περισσότερες σουπερηρωικές ταινίες δράσης, και έχοντας σαν πρότυπο τη δομή του Taxi Driver, ο Todd Phillips φτιάχνει ένα ψυχολογικό θρίλερ για έναν μοναχικό άνθρωπο του οποίου το ψυχιατρικό παρελθόν, σε συνδυασμό με το κοινωνικό περιβάλλον απομόνωσης και αποξένωσης είναι αρκετά για να τον μετατρέψουν σε έναν αδίστακτο εγκληματία, αλλά και σύμβολο μιας κοινωνικής-ταξικής επανάστασης.
Ο συγκλονιστικός Joaquin Phoenix μοιράζεται ανάμεσα στη θλίψη και στην τρέλα του χαρακτήρα του, χτίζοντας ιδανικά το προφίλ ενός ανθρώπου που ψάχνει να βρει τη θέση του σε έναν κόσμο που δεν τον αποδέχεται.
2) An Elephant Sitting Still
Το ντεμπούτο αλλά και το κύκνειο άσμα του Bo Hu αποτελεί ένα επικό μωσαϊκό χαρακτήρων, δοσμένο με μια διεισδυτική ματιά που καθηλώνει μπροστά στη δυστυχία, τη μοναξιά, και τη ματαιότητα της ζωής.
Μια τετράωρη σπουδή αλλά και κραυγή στην ανθρώπινη ύπαρξη, σκοτεινή και εκρηκτική, που πηγάζει από την ανάγκη επικοινωνίας και συντροφικότητας.
1) Parasite
Ο νοτιοκορεάτης Joon Ho Bong στήνει μια μαύρη κωμωδία θεατρικών προδιαγραφών, άρτια τεχνικά καθώς συνδυάζει αρμονικά διαφορετικά κινηματογραφικά είδη, εναλλάσσοντας το ύφος με μαεστρία.
Ακόμα σημαντικότερο από το τεχνικό κομμάτι όμως είναι το εννοιολογικό, καθώς πετυχαίνει μέσα από δύο μόνο οικογένειες να αναπαραστήσει ολόκληρη την κοινωνική αντιπαλότητα της σύγχρονης εποχής, φέρνοντας σε σύγκρουση δύο αντίθετες αλλά άρρηκτα συνδεδεμένες κοινωνικές τάξεις σε έναν αέναο αγώνα για εξουσία και κυριαρχία.
+1) A Hidden Life
Ο Terrence Malick μας μεταφέρει στην Αυστρία την εποχή του Β’ Παγκοσμίου, όπου μέσα από την ιστορία ενός άντρα που αρνήθηκε να υπηρετήσει τον Χίτλερ βρίσκει την ευκαιρία να φιλοσοφήσει εύστοχα γύρω από τη γέννηση του πολέμου, την έννοια του ατομικού και πατριωτικού καθήκοντος, αλλά κυρίως να αναδείξει τον μοναχικό δρόμο της υπεράσπισης των αξιών σε έναν κόσμο που καταρρέει.
Πάντα με φυσιολατρική προσέγγιση και ιδιαίτερα διεισδυτική ανθρωποκεντρική ματιά, απογυμνώνει τις αμφιβολίες των πρωταγωνιστών του σε μια υπαρξιακή αναζήτηση σκοπού και νοήματος.
Γιώργος Νυκταράκης.
