Σπάνια ταινίες από την Ινδία βρίσκουν το δρόμο τους μέχρι τις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες.
Εν μέρει γιατί πολλές απ’ αυτές έχουν μια διαφορετική καλλιτεχνική φιλοσοφία που δεν ταιριάζει με τον Έλληνα κινηματογραφόφιλο, και εν μέρει γιατί ακόμα και αν δεν ανήκει σε αυτή τη φιλοσοφία -όπως η εν λόγω- θα είναι δύσκολο να πείσεις γι’ αυτό τον μέσο θεατή.
Γι’ αυτό και προκαλεί έκπληξη που το Sir, μια ταινία χωρίς τεράστιες περγαμηνές (συμμετοχή στο International Critics' Week στις Κάννες και κάποια φεστιβαλικά βραβεία) επιλέχτηκε από τον διανομέα για να μπει στο φετινό θερινό καλεντάρι.
Η ιστορία μας πάει στη σημερινή μοντέρνα Βομβάη.
Εκεί ζει η Ratna, μια νεαρή κοπέλα που είχε την ατυχία (;) να χηρέψει μόλις στα 19 της.
Σύμφωνα με τη κουλτούρα και τις παραδόσεις του χωριού της, η ζωή της έχει πρακτικά τελειώσει, είναι καμένο χαρτί.
Όμως η Ratna δεν το βάζει κάτω, πηγαίνει στη μεγάλη πόλη όπου εργάζεται ως οικιακή βοηθός στο σπίτι ενός πλούσιου ζευγαριού, μαζεύοντας λεφτά για να σπουδάσει την αδερφή της αλλά και για να πραγματοποιήσει και το δικό της όνειρο, να γίνει κάποτε σχεδιάστρια μόδας.
Η κατάσταση όμως αλλάζει όταν ο γάμος του ζευγαριού για το οποίο εργάζεται διαλύεται πριν καν πραγματοποιηθεί.
Ο “κύριός της”, Ashwin επιστρέφει σπίτι μόνος και κλείνεται στις σκέψεις του, με μοναδική συντροφιά την Ratna.
Η σχέση τους, με αργά αλλά σταθερά βήματα εξελίσσεται, όμως τα κοινωνικά εμπόδια είναι απροσπέλαστα…
Με μικρό βιογραφικό μόνο ως σεναριογράφος, η Rohena Gera κάνει με το Sir το σκηνοθετικό της ντεμπούτο παρουσιάζοντας μία αισθηματική κοινωνική ταινία, τόσο παρωχημένη όσο και μοντέρνα.
Μη κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, το κεντρικό στόρι μοιάζει βγαλμένο από σειρά του Μανουσάκη των 90's, με τη φτωχή χωριατοπούλα που ερωτεύεται τον πλούσιο πρωτευουσιάνο, όμως για καλή μας τύχη, οι ομοιότητες τελειώνουν εδώ.
Το ρεαλιστικό πρίσμα μέσα από το οποίο ξεδιπλώνει η Gera την ιστορία της, κυριολεκτικά μεταμορφώνει το Sir, με το σενάριο να αναπτύσσει τη σχέση των δύο ηρώων όχι μέσα από σαχλά βλέμματα και υπονοούμενα αλλά μέσα από τις άκρως ρεαλιστικές καταστάσεις οι οποίες τους περιβάλλουν.
Από τη μία τα όνειρα της φτωχής κοπέλας από το χωριό που είναι ντυμένη ακόμα με το παραδοσιακό κούρτι, που παντρεύτηκε χωρίς αντίρρηση αυτόν που της έδωσε ο πατέρας της επειδή δεν είχε προίκα, αλλά δεν παράτησε τη ζωή όταν έμεινε χήρα λίγους μήνες αργότερα, αντίθετα πήρε τη ζωή της στα χέρια της, ανεξαρτητοποιήθηκε και, έστω και από τη θέση της υπηρέτριας, ονειρεύεται ένα μέλλον σχεδιάζοντας όμορφα φορέματα, και κάνει θυσίες για να το πραγματοποιήσει.
Από την άλλη έχουμε τον γοητευτικό γόνο πλούσιας οικογένειας, σπουδαγμένος στη Νέα Υόρκη που επέστρεψε αναγκασμένος να αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση, που τόλμησε να παρατήσει τη νύφη λίγο πριν το γάμο γιατί δεν την αγαπούσε, και παγιδευμένος στις σκέψεις του, βρίσκει ως σανίδα την γλυκιά υπηρέτρια.
Αυτός ο μικρόκοσμος χαρακτήρων και καταστάσεων που τους περιβάλλει παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της σχέσης τους, μια σχέση που παίρνει το χρόνο της για να ομολογηθεί, τόσο πολύ χρόνο που το Sir ουσιαστικά χάνει το “δικαίωμα” να αυτοχαρακτηρίζεται ως ρομαντική ταινία.
Μπορεί λοιπόν η μυθοπλαστική αφήγηση να είναι σχεδόν σεμιναριακή, με το ‘σχεδόν’ να στοχεύει στη περιορισμένη ενεργή συμμετοχή του Ashwin, όμως αυτό παράλληλα την κάνει να μοιάζει και λίγο… με σεμινάριο, χάνοντας το συναισθηματικό ενδιαφέρον της.
Όσον αφορά τα σκηνοθετικά της καθήκοντα, είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο ότι η Rohena Gera είναι μια νέα σύγχρονη δημιουργός του παγκόσμιου κινηματογράφου με το Sir να έχει τη φωτογραφία, το ρυθμό, το ύφος μιας παραγωγής που θα μπορούσε να προέρχεται από τη Γαλλία, τον Καναδά ή το Ιράν, απέχοντας παρασάγγας από αυτό που έχουμε στο μυαλό μας ως ινδικό σινεμά.
Εξαιρετική ερμηνεία της Tillotama Shome (The Song of Scorpions) στο πρωταγωνιστικό ρόλο, αντίθετα με τον παρτενέρ της Vivek Gomber που βγαίνει λίγο.. μουντός και αδιάφορος.
Το Sir καταφέρνει να είναι πολύ καλύτερο απ’ ότι υπόσχεται η βασική σύνοψη, είναι μια άριστη παραγωγή, πετυχαίνει το στόχο της κοινωνικής κριτικής μέσα από ένα πλατωνικό love story, όμως πρακτικά δεν έχει κάτι που να το κάνει να ξεχωρίζει.
Δεν είναι συναισθηματικά δυνατό, δεν προκαλεί με την κριτική του και δεν προσφέρει κάποια πρωτοτυπία με τον θεατή να περιμένει από πολύ νωρίς απλά τη κατάληξη της ιστορίας μιας και τα ενδιάμεσα βήματα είναι γνωστά.
Είναι μια ταινία που δίνει υποσχέσεις για το μέλλον της δημιουργού μιας και το ταλέντο ξεκάθαρα υπάρχει, όμως στην ερώτηση αν το Sir μου άρεσε, η απάντηση είναι αυτό το ανέκφραστο… καλή ταινία ήταν.
Στους κινηματογράφους από 11 Ιουνίου.
Αλέξανδρος Κυριαζής
