Παρότι αυτή δεν είναι η πρώτη επαφή μου με το Dune (τα σέβη μου, Westwood), σίγουρα δεν ανήκω ούτε στους γνώστες ούτε στους φανατικούς οπαδούς του κόσμου του Frank Herbert.
Η είδηση της (νέας) κινηματογραφικής του διασκευής και μάλιστα από τα χέρια ενός σκηνοθέτη σαν τον Denis Villeneuve (Arrival) με ενθουσίασε σε σημείο που πραγματικά τρόμαξα για αυτό που θα δω, τρόμαξα με το εύρος μιας τέτοιας ταινίας, και φυσικά τρόμαξα στην ιδέα να με απογοητεύσει ή ακόμα χειρότερα να με αφήσει αδιάφορο, όπως το Blade Runner 2049.
Τα 155 λεπτά του δεν έκαναν πιο εύκολη την είσοδό μου στην αίθουσα, ούτε και το γεγονός πως η ταινία ουσιαστικά αποτελεί μόνο το πρώτο μισό του βιβλίου και η WB δεν έχει δώσει ακόμα το πράσινο φως για το δεύτερο.
Αρκετά όμως με τη φλυαρία, τα φώτα σβήνουν, ώρα για ταξίδι στο πλανήτη Arrakis…
Στο πολύ μακρινό μέλλον (γύρω στο 21267) κυρίαρχος του -γνωστού- σύμπαντος είναι ο αυτοκράτορας Shaddam IV.
Οι Atreides είναι μια από τις σημαντικότερες φατρίες, οι οποίοι ζουν και ευημερούν στον εύκρατο πλανήτη Caladan.
Ο αυτοκράτορας χρίζει τον δούκα Leto Atreides, φεουδάρχη του Arrakis, ενός έρημου και αφιλόξενου πλανήτη, ο οποίος όμως είναι τρομερά σημαντικός γιατί από την άμμο του εξάγεται το Μπαχαρικό, μια ουσία με πολλές χρήσεις αφού προσφέρει μακροζωία, υπερφυσικές δυνάμεις αλλά και τη δυνατότητα διαστρικών ταξιδιών.
Το αίτημα του αυτοκράτορα μοιάζει με πραγματικό δώρο, όμως στη πραγματικότητα είναι δίκοπο μαχαίρι, μιας και τον έλεγχο του Arrakis είχαν εδώ και 80 χρόνια οι Harkonnen, μια αντίπαλη φατρία που από τα κέρδη της από το Μπαχαρικό έφτασε να είναι πιο πλούσια και από τον ίδιο τον αυτοκράτορα.
Ο Leto αντιλαμβάνεται λοιπόν πως ο βαρόνος Vladimir Harkonnen δεν πρόκειται να αφήσει αυτή την κίνηση αναπάντητη κηρύσσοντας πόλεμο.
Κεντρικός ήρωας είναι ο νεαρός Paul Atreides, γιος του Leto και της παλλακίδας του, Lady Jessica, που σε όλη του τη ζωή εκπαιδεύεται ως διάδοχός ηγέτης του Οίκου.
Ο Paul το τελευταίο διάστημα βλέπει κάποια μυστηριώδη όνειρα, στα οποία εμφανίζεται μια άγνωστη κοπέλα, ανησυχώντας την μητέρα του.
Η μετοίκηση στον Arrakis γρήγορα επιβεβαιώνει τους φόβους του πατέρα του, με τον Paul να έρχεται αντιμέτωπος εκτός από τους βάρβαρους Harkonnen και γιγαντιαία αμμοσκούληκα, και και με τους Fremen, τους ιθαγενείς κατοίκους του Arrakis, που κάποιο σημαντικό ρόλο θα παίξουν στο μέλλον του…
Το Dune λοιπόν δεν ξεκινάει καλά, καθόλου καλά.
Είναι αντιληπτό πως πρέπει ο πλούσιος κόσμος του κάπως να παρουσιαστεί στους νέους θεατές, όμως σίγουρα αυτός δεν είναι ο τρόπος.
Το πρώτο μισάωρο είναι από τις πιο ξεδιάντροπα expository εισαγωγές που έχουμε δει σε επική ταινία τέτοιου μεγέθους.
Κακογραμμένοι διάλογοι κάνουν τη παρουσίαση πιο άγαρμπη και από mansplaining, ενώ όταν κάποια στιγμή που ξεμένουν από χαρακτήρες που πετάγονται από το πουθενά και ξεφουρνίζουν και μια πληροφορία, να ‘σου ξαφνικά και ένα άσχετο voice-over να μας πει ότι ξέμεινε!
Τέλος πάντων, μισή ωρίτσα είναι, περνάει και τουλάχιστον ο τυπικός ενημερωτικός στόχος έχει επιτευχθεί.
Με την άφιξη των ηρώων στον Arrakis, το Dune περνάει επιτέλους το ψητό. Όπως προείπα, χωρίς να έχω διαβάσει το βιβλίο, η βασική του ιστορία δεν είναι παρά μία ακόμη space opera, με όλα τα αναμενόμενα συστατικά της και μάλλον διαβάζοντας απλά τη σύνοψη, δεν μπορεί αν ενθουσιάσει, όμως ο λόγος που ξεχωρίζει είναι πως λειτουργεί ως ραχοκοκαλιά ενός γεμάτου, πλούσιου κόσμου με ενδιαφέροντες χαρακτήρες, πλάσματα και γεγονότα.
Με την υποσημείωση πως η ταινία καταπιάνεται με το μισό βιβλίο και ουσιαστικά αφήνει την αφήγηση στη μέση, το Dune δεν μπορώ να αρνηθώ πως είναι μια χορταστική ταινία που διαφέρει παρασάγγας από κάτι sci-fi λιμά που βλέπουμε συχνά πυκνά, με την πένα του Herbert να μεταφράζεται ικανοποιητικά από τον Villeneuve και τους συνεργάτες του.
Ωστόσο αυτό το πρωτόλειο υλικό μοιάζει να είναι αν όχι το μοναδικό, σίγουρα το μεγαλύτερο αβαντάζ της ταινίας μιας και η αποτύπωσή του έχει αρκετά προβλήματα.
Κατ’ αρχάς, εκείνη η καταστροφική εισαγωγή, μας δυσκολεύει πολύ να μπούμε στην επιθυμητή ατμόσφαιρα και παρά τα όμορφα out-of-focus πλάνα του σκηνοθέτη, η ώρα περνάει και ο θεατής παραμένει ακόμα στη θέση του αντί να έχει μεταφερθεί νοητά στο κόσμο της ταινίας.
Σε αυτό θα μπορούσαν να βοηθήσουν η φωτογραφία και η μουσική όμως και τα δύο είναι υποτονικά, με τη δουλειά του Greig Fraser (Rogue One) να είναι ικανοποιητική αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πλησιάζει αυτά που θα βλέπαμε αν στη θέση του ήταν ο Roger Deakins, όπως περιμέναμε, ενώ ο Hans Zimmer λάμπει διά της απουσίας του με τα πομπώδη κομμάτια του που σίγουρα θα βοηθούσαν να ακούγονται σε πολύ λίγες σκηνές.
Την κατάσταση όμως δεν βοηθάει ούτε ο ίδιος ο Villeneuve, με τη ταινία να μην κρατάει σταθερό ρυθμό έχοντας μικρά αλλά ενοχλητικά τακτικά νεκρά διαστήματα, με τον σκηνοθέτη να μοιάζει υπερφίαλος, θέλοντας να δώσει στο Dune ένα χαρακτήρα που δεν του ταιριάζει, τουλάχιστον όχι με αυτό το σενάριο, μιας και μετά τις ριπές πληροφοριών στην εισαγωγή, όποιες μεταφυσικές, υπερ-ατμοσφαιρικές χορδές υπήρχαν στον αέρα, ξεχάστηκαν εκεί.
Οι Dune-άδες ήδη γνωρίζουν πως το πλούσιο cast είναι σε μεγάλο βαθμό διαφημιστικό τρικ μιας και αρκετοί από αυτούς είτε έχουν μικρό screen-time, είτε πεθαίνουν νωρίς. Τη ταινία ουσιαστικά τρέχει κατά κύριο λόγο ο Timothée Chalamet (Little Women) που στη μεγαλύτερη διάρκεια έχει τη γνωστή κατατονική φάτσα, όμως όταν του δίνεται η ευκαιρία, αποδεικνύει γιατί τον αγαπάμε, με την Rebecca Ferguson (Reminiscence) σχεδόν πάντα στο πλάι του ως λέαινα χωρίς όμως ουσιαστικό χρόνο για το χαρακτήρα της. Όσο για την Zendaya, λυπάμαι αλλά θα πρέπει να περιμένετε το Part II.
Πριν κλείσω δεν μπορώ να μην αναφέρω πως η ταινία μοιάζει κάπως… φτηνή, ή τουλάχιστον όχι υπερ-θεαματική.
Είναι γνωστό πως το Blade Runner 2049 ίσα που έβγαλε τα λεφτά του, με τον ίδιο τον Villeneuve να δηλώνει πως εξεπλάγη όταν του δόθηκε η ευκαιρία να σκηνοθετήσει μια ταινία σαν το Dune.
Αυτός ο οικονομικός πέλεκυς που κρέμεται πάνω από το κεφάλι του, και με το Part II να μην έχει πάρει ακόμα το πράσινο φως, έχει κάποιες εμφανείς συνέπειες στο οπτικό κομμάτι, με την ταινία να μην είναι εξόφθαλμα εντυπωσιακή, αντίστοιχα με άλλες του είδους.
Ο σκηνοθέτης κάνει ότι μπορεί για να εκμεταλλευτεί τα αχανή έρημα τοπία όμως τόσο τα cgi όσο και οι action scenes χρησιμοποιούνται με ιδιαίτερη φειδώ, κάτι που σίγουρα θα ξενίσει τους κακομαθημένους θεατές.
Στην εισαγωγή μου έγραψα πως το χειρότερο σενάριο για το Dune θα ήταν να είναι αδιάφορο. Εκ του αποτελέσματος δεν ξέρω αν είναι όντως το χειρότερο, όμως δυστυχώς βγήκε αληθινό. Είναι μια προβληματικά ικανοποιητική διασκευή του έργου του Frank Herbert που όταν βγαίνεις αυτό την αίθουσα σε αφήνει με μια εντύπωση “ε, καλό ήταν”, χωρίς καν να καίγεσαι να μάθεις πότε (και αν) θα βγει το Part II.
Αλέξανδρος Κυριαζής
1.jpg)
