Η γενιά μου μπορεί να μην πρόλαβε τις ημέρες δόξας της, όμως ακόμα και από τις νεότερες δημιουργίες της δεν μπορεί παρά να σε γοητεύσει με το ταλέντο της.
Δύο χρόνια μετά το Mr. Jones, η Agnieszka Holland επιστρέφει όχι από την πατρίδα της την Πολωνία αλλά από τη γειτονική Τσεχία, αναλαμβάνοντας να μας συστήσει έναν τοπικό “ήρωα” που μπορεί το όνομά του να ξεχάστηκε με τα χρόνια, όμως φαίνεται πως αξίζει να τον γνωρίσουμε.
Ο Jan Mikolášek γεννήθηκε το 1889 σε μια μικρή πόλη της Τσεχοσλοβακίας κοντά στο Πίλζεν. Γιος κηπουρού έμαθε από μικρός την αξία και τις ιδιότητες των φυτών.
Η γνωριμία του με μια γριά που ισχυριζόταν πως έκανε διαγνώσεις ασθενών “διαβάζοντας” τα ούρα τους, του έδειξε το δρόμο και έμαθε από εκείνη όλα τα μυστικά της ουροσκοπίας. Σε συνδυασμό με τις γνώσεις του γύρω από τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών, λίγο πριν τον πόλεμο ξεκίνησε το δικό του θεραπευτήριο.
Παρότι δεν είχε καμία ακαδημαϊκή εκπαίδευση, οι ικανότητές του ήταν αυταπόδεικτες, σώζοντας χιλιάδες ζωές. Η έναρξη του 2ου Π.Π. τον έφερε αντιμέτωπο με τους Ναζί όμως κατάφερε να κάνει και εκείνους να τον παραδεχτούν.
Η συνέχεια αποδείχτηκε πιο περίπλοκη με το κομμουνιστικό καθεστώς να μη τον εμπιστεύεται και να τον χαρακτηρίζει τσαρλατάνο, παρότι από τα χέρια του περνούν πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, μέχρι γιατροί και Βασιλιάδες!
Όταν ο πρόεδρος Antonín Zápotocký, του οποίου τη ζωή είχε σώσει, πεθαίνει, βρίσκεται και πάλι στο στόχαστρο και αυτή τη φορά φαίνεται πως δεν υπάρχει κανείς να τον βοηθήσει.
Η μη γραμμική αφήγηση καλύπτει κάτι παραπάνω από ικανοποιητικά το γεγονός πως το Sarlatán είναι μια τυπική βιογραφία. Αυτό δεν αρκεί όμως για να δικαιολογήσει κάποιες σεναριακές επιλογές και συγκεκριμένα στις λεπτομέρειες της ζωής του Mikolášek στις οποίες οι ταινίες επικεντρώνει.
Είναι ένας θρησκόληπτος θεραπευτής που έμαθε την τέχνη του από μια “γριά-μάγισσα”, που κατάφερε με τις ικανότητες του όχι μόνο να επιβιώσει αλλά να αναγνωριστεί -έστω και ανεπίσημα- από δύο απολυταρχικά καθεστώτα, να σώσει χιλιάδες ανθρώπους και η ταινία, παρότι αναφέρεται σε όλα αυτά, μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από τη προσωπική του ζωή και τη σύλληψή του, με το δεύτερο να μην είναι καν ιστορικά ρεαλιστικό, επιλέγοντας το δράμα σε βάρος της δραματουργίας.
Η εξαιρετικά ατμοσφαιρική κινηματογράφιση της Holland είναι και πάλι εδώ και όταν αυτή πραγματεύεται τα ενδιαφέροντα κομμάτια της ζωής του ήρωα, το αποτέλεσμα είναι καλλιτεχνικά και θεματικά γοητευτικό. Ωστόσο κάθε που η κάμερα επιστρέφει στα νομικά ή τα προσωπικά του προβλήματα, όλα μοιάζουν να καταρρέουν για χάρη μερικών faux συναισθημάτων.
Ο έμπειρος αλλά εκτός Τσεχίας άγνωστος πρωταγωνιστής Ivan Trojan (Václav) κάνει εξαιρετική δουλειά, ειδικά στις weird στιγμές, με τον Juraj Loj δίπλα του στο ρόλο του πιστού βοηθού του να μην αφήνει ανάλογες εντυπώσεις.
Το Sarlatán είναι μια βιογραφική ταινία που μοιάζει να έχασε μια πολύ καλή ευκαιρία αφού η Agnieszka Holland είχε στα χέρια της μια συναρπαστική αληθινή ιστορία αλλά κάποιες κακές επιλογές ψευτοεμπορικότητας, την εμπόδισαν να την αναδείξει όπως άξιζε. Όχι αδιάφορη αλλά σίγουρα μερικώς απογοητευτική.
Αλέξανδρος Κυριαζής
1.jpg)
